9 сорла

9 сорла (9 август) — григориан кечышот почеш идалыкын 221-ше (кужемдыме ийлаште — 222-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 144 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  ООН Тӱнясе тӱп калык-влакын тӱнямбал кечышт (руш. Международный день коренных народов мира).
•  Россий Российысе сарзе чап кече — 1714 ийыште Гангут мыс воктене Пётр Кугыжан флотшын икымше сеҥымашыже лийын.
• Юж шупшалалтмын кечыже (руш. День воздушных поцелуев).
• Эмлызе Пантелеймон (руш. Пантелеймон Целитель).
• Книгам йӧратышын кечыже (руш. День книголюбов).
• Рис пудингын кечыже (руш. День рисового пудинга).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Роман.
• Православий лӱм-влак: Амвросий, Ангеляр, Герман, Горазд, Иоанн (Иван), Иоасаф (Асаф, Асафий), Климент (Климентий, Клементий, Клим), Макарий (Макар), Мануил (Мануйло, Мануйла, Манойло), Мефодий, Наум, Николай, Пантелеимон (Пантелеймон, Пантолеон, Пантелей), Платон, Савва, Христодул, Анфиса (Анфуса, Анфиза).

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 9 кечысе событий-влак

• 1945 ий — американ авиаций Японийын Нагасаки да Хиросима олаже-влак ӱмбак атомный бомбым шуэн.
• 1705 ий — Астрахань олаште иканаште шӱдӧ утла сӱан лийын. Манеш-манеш почеш, Пётр I кугыжа астрахан ӱдыр-влакым тиде кече деч вара немыч-влаклан гына марлан пуаш кӱштыкым луктын, сандене ӱдыр-каче-влак содор марлан каяш але ӱдырым налаш шоненыт.
• 1945 ий — Маньчжур операций тӱҥалын: совет войска-влак Китайым япон-влак деч утарыме наступленийыш тарваненыт.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 9 кечынже шочшо-влак

• 1943 ий — Вера Николаевна Цибулькина шанче-медик, медик шанче доктор. Профессор. Провой кундем Красногорский посёлкышто шочын. Озаҥысе мединститутышто кӱшыл шинчымашым налмек, Красногорскийысе эмлыме верыште пашам ыштен, но икмыняр жап гыч Озаҥысе медуниверситетышке вончен. Аллергий черым эмлымаште кугу специалистлан шотлалтеш. 160 наре шанче пашан авторжо.
• 1947 ий — Виктор Николаевич Таланцев, спортсмен. Маскасола кундем Кугенер ялыште шочын. 40 ияш годымжо тудо кира нӧлтымӧ спорт деке шӱмаҥын: Россий кӱкшытыштӧ 30 гана рекордым шынден. «Диво» да Гиннесс рекорд книгашкат ик гана веле огыл логалын.
• 1954 ий — Геннадий Досифеевич Поствайкин, кугыжаныш пашаеҥ. Шочын-кушкын Курыкмарий кундемыште. Паша корныжо «Восход» ушем дене кылдалтын. Марий республик кӱшыл погынын депутатше лийын.
• 1959 ий — Софья Петровна Чеснокова, марий серызе, шанчызе, йылмызе, туныктышо, кусарыше.
• 1963 ий — уста тувыра пашаен Галина Алексеевна Дмитриева шочын. Тудын паша корныжо шочмо Юлсер кундемысе Отымбал тӱвыра пӧрт-влак дене кылдалтын. Тӱвыра аланыште тудо шуко ий пашам ышта. Кызыт гын Галина Алексеевна Кугу Поратын социал тувыра рӱдерым вуйлата. Шке тыршымыже дене кугу пагалымашым сулен. Галина Алексеевна ятыр самырык енланат артист корным ойыраш полшен.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Сорла тылзын 9 кечынже колышо-влак

• 2000 ий — Геннадий Егошин, руш серызе, журналист.
• 2024 ий — Римма Алексеевна Пальцева, тӱнямбал классан спортсменка, кужу дистанцийыш куржмаште рекордсменка. Маскасола кундемысе Кома ялыште шочын. Шинчымашым Йошкар-Оласе технологий техникумышто поген. Паша корным мӱндыр Карелийыште тӱҥалын. Шочмо кундемыш пӧртылмек, «Новатор» заводышто тыршен пашам ыштен. Кужу дистанцийышке 1987-шо ийыште куржталаш тӱналын. Сутка куржталмашын участницыже, Россий сборныйын чолга еҥже, Европа чемпионатын призёржо.

Калык пале

• Насекомый-шамыч шукын чоҥештылыт — йӱштылан.
• Пантелеймонын кечыже. Тиде кечын ковышта вуйжым чумыраш тӱҥалеш, манын шоненыт. Кӧн кодын гын, ӱмашсе ковышта дене тӱрлӧ кочкышым ямдыленыт, поснак йоча-влакым пукшаш тыршеныт. У ковыштам тӱкалаш тоштын огытыл.