1 вӱдшор

1 вӱдшор (1 апрель) — григориан кечышот почеш идалыкын 91-ше (кужемдыме ийлаште — 92-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 274 кече кодеш.

Йошкар-Олаште ☀️ Кече 5 шагатат 14 минутлан лектеш, 18 шагатат 22 минутлан шинчеш. Кечын кужытшо 🕒 13 шагатат 7 минут.
🌒 Кушшо тылзе (2.86 тылзе кече).

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  — Воштылтыш кече (руш. День смеха). Тиде кечын чылан ваш-ваш ондалкалат, тӱрлӧ мыскарам ыштат. Ты йӱла Францийыште лектын улмаш. Но ожно «окмак-влакын пайремыштым» 17 пургыжышто палемденыт.
•  — Кайык-влакын тӱнямбал кечышт (руш. Международный день птиц). Тудо 1906-шо ий гыч палемдалтеш. Вӱдшор тылзын икымше кечынже кайыкым аралыме калык кокласе конвенцийыш кидым пыштыме, а Россий тудын деке 1927-ше ийыште ушнен.
• Ассирий У ий (руш. Ассирийский Новый год).
• Математикын кечыже (руш. День математика).
• Долларын шочмо кечыже (руш. День рождения доллара).
• Лавыран Тарьян кечыже (руш. Дарья Грязная).
• Ик центын кечыже (руш. День одного цента).
• Кочмо книган кечыже (руш. День съедобной книги).
• Суртводыжын помыжалтме кечыже (руш. День пробуждения домового).
• Пашаште веселитлыме тӱнямбал кече (руш. Международный день веселья на работе).
• «Чоным тарватыше» Смоленскысе Юмынава юмоҥан пайремже (руш. Праздник Смоленской иконы Божией матери Умиление).
• Атеистын кечыже (руш. День атеиста).
• Коньякын кечыже (руш. День коньяка).
• Шулыктарыме кофен кечыже (руш. День растворимого кофе).
• Лавыран лакывӱдыш тӧрштылмӧ кече (руш. День прыжков в грязные лужи).
• Тромбонист-влакын кечышт (руш. День тромбонистов).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Валерий, Гильберт, Келлах, Мелитон, Феодора, Теодора, Теудриг, Хью, Целестин, Цельс.
• Православий лӱм-влак: Асон, Васса, Дарья, Диодор, Иван, Илария, Иннокентий, Клавдий, Мавр, Марьян, Матрёна, Панхарий, Софья, Хрисанф, Ясон.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 1 кечысе событий-влак

• 1748 ий — Помпей ола олмышто раскопкым тÿҥалыныт. Тиде ола Везувий вулкан помыжалтмылан кöра йÿлен йомын.
• 1778 ий — доллар окса шочын.
• 1930 ий — «Голубой ангел» фильмым икымше гана ончыктеныт, тиддеч вара актриса Марлен Дитрих уло тÿнялан палыме лийын.
• 1938 ий — Швейцарийыште кофен презентацийже эртен. Тиде йÿышым кумдан кучылташ тÿҥалыныт.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 1 кечынже шочшо-влак

• 1809 ий — Николай Васильевич Гоголь, руш серызе.
• 1815 ий — Отто фон Бисмарк, кугыжа, политик, кугыжаныш пашаеҥ, Кокымшо рейх Герман империйын икымше канцлерже.
• 1893 ий — Тыныш Осып, марий серызе, туныктышо, драматург, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1934).
• 1895 ий — Аргус, Никон Игнатьев, курыкмарий серызе, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1934).
• 1934 ий — Анна Ивановна Бякова, туныктыш пашаеҥ, Россий Федерацийысе школын сулло туныктышыжо. Паша корныжо Советский посёлкысо 1 №-ан школышто тӱҥалын. Умбакыже вуйлатышын алмаштышыжлан, завучланат тыршен.
• 1941 ий — Алексей Яковлевич Акишин, шанчыеҥ, Россий Федерацийысе кӱшыл школын сулло пашаҥеже. Пенза кундемысе Ильмино селаште шочын. Йошкар-Олашке 1971-ше ийыште толын да Марий кугыжаныш университетышке пашам ышташ пурен. 5 ий кушкыл-влак кафедрымат вуйлатен. Ял озанлык шанче кандидат, профессор.
• 1942 ий — Казанков, Иван Иванович, ял озанлык да кугыжаныш пашаеҥ, Марий Эл Республикын сулло зоотехникше. Суас Элыште шочын-кушкын, паша корныжо Марий Эл дене кылдалтын: ончыч республикын кундемлаштыже тӱрлö ял озанлыклаште тыршен. 1979-ше ийыште «Звениговский» совхозым вуйлаташ тӱҥалын. Марий Эл кугыжаныш погынын да Российысе Кугыжаныш Думын депутатше лийын. Суапле пашажлан «Знак Почёта» да Йошкар Знамя Паша орден дене палемдалтын.
• 1950 ий — Вячеслав Михайлович Щеглов, Йошкар-Олаште шочын-кушшо спортсмен. 1994-ше ий гыч тудо «Щеглов» лӱман ушемын вуйлатышыжлан шогалын. Автомобиль спорт дене Совет Ушем чепион лӱмымат сулен налын. Олык Ипай лӱмеш премийын лауреатше, Совет Ушем спорт мастер.
• 1958 ий — Эмма Петровна Бронникова, марий шанчызе, туныктышо, педагогике шанче кандидат (1997), доцент (2001).

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 1 кечынже колышо-влак

Калык пале

• Шӱдыр-шамыч огыт кой гын, шокшо игечым вучыман.
• Леве да ояр кече кукшо да мардежан кеҥежым сӧра.
• Дарьян кечыже. Тиде кечын вÿдшор мÿгыра гын – кеҥеж вашеш шудо нугыдо шочеш. Посна тÿткышым суртводыжлан ойыреныт: тудым пырля кочкаш шинчаш ÿжыныт, лÿмын пучымышым шолтеныт.