12 идым

12 идым (12 сентябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 255-ше (кужемдыме ийлаште — 256-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 110 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  ООН — Ушнышо Наций-влакын организацийыштын Кечывалвел-Кечывалвел вашкыл паша кечышт (руш. День сотрудничества Юг-Юг Организации Объединённых Наций).
•  Россий — Программистын кечыже (руш. День программиста).
• Кочкын темше Александр (калык пайрем) (руш. Александр Сытник (народный праздник)).
• Школысо фотографийын кечыже (руш. День школьных фотографий).
• Еш мутланымашын кечыже (руш. День семейного общения).
• Джиперын кечыже (руш. День джипера).
• Видеомодышын кечыже (руш. День видеоигр).
• Мокталтыме кече (руш. День поощрения).
• Шоколад-шӧр коктейльын кечыже (руш. День шоколадно-молочного коктейля).
• Тӧрзаш ончымо кече (руш. День заглядывания в окна).
• Крючок дене пидме тӱнямбал кече (руш. Международный день вязания крючком).
• Виртуал кленчан кечыже (руш. День виртуальной бутылки).

Лӱмгече

• Александр, Иван, Макар, Павел, Мария, Яков.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 12 кечысе событий-влак

• 1715 ий — Пётр Первый кугыжа у кӱштыкым луктын: пу мостовой-влакым арален кодаш манын еҥ-влаклан кӱртньӧ пундашан да пудан йолчиемым чияш чарыме.
• 1940 ий — Францийыште Ласко пещерым муыныт. Тушто, кӱ пырдыжыште сӱретлыме сӱрет-влак ик эн тоштылан шотлалтыт.
• Байконур космодром гыч «Восток-Л» ракета чоҥештен. Тудо «Луна-2» станцийым космосыш луктын, тиде станций тылзе ӱмбак шичше икымше станцийлан шотлалтеш.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 12 кечынже шочшо-влак

• литератор, РСФСР-ын сулло туныктышыжо (1970), Марий АССР-ын сулло туныктышыжо (1963), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.
• 1938 — Михаил Михайлович Голубев, Россий Федерацийын сулло зоотехникше, ял озанлык пашаеҥ да Социалистик паша герой. Ончыч Звенигово, вара Параньга кундемласе ял озанлык кучемыште зоотехниклан тыршен. 33 ий Михаил Михайлович Медведево кундемысе «Азановский» ушемым вуйлатен. Тудын тыршыме жапыште ты ушем кугу деч кугу лектышым пуэн. А вуйлатышыжым Йошкар Знамя Паша орден да ятыр чап танык дене палемденыт.
• Коркатово кыдалаш школышто биологий предметым туныктышылан тыршаш тӱҥалын. Паша ыштыме жап мучко тудын кабинетше ик эн сай радамыште лийын. Тунемше-влак дене пырля Валентина Михайловна пӱртӱсым аралыммаш суап пашам вӱден.
• Ашламаш ялыште. Паша корныжо тӱҥ шотышто Верх-Ушнур кыдалаш школ дене кылдалтын, тыште Валерий Фёдорович вуйлатышылан тырша. Кундемысе погынын депутатшат лийын. Марий мер толкынышто тудын надырже моткоч кугу.
• Яранмучаш ялыште шочын. Кӱшыл шинчымашым Марий кугыжаныш педагогик институтышто налын. Оршанка педучилищыште тыршыме деч вара марий туныктыш институтышто пашам ыштен. А 1995-ше ийыште Тӱвыра да сымыктыш колледжын вуйлатышыжлан шогалын да кызытат тиде пашамак шуктен шога.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 12 кечынже колышо-влак

• СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1951), Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1967), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.
• шымлызе, краевед, историй шанче кандидат, РСФСР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1990), Советско-японский сар-влакын участникше.

Калык пале

• Эҥыремышвот кушкыл-шамыч ӱмбалне чоҥештылеш гын, шокшо лиеш.
• Кушкыллаште эҥыремышвот шарла — шокшылан.
• Александрын кечыже. Ты кечын кугу пайрем ӱстелым погыман да теммешке кочман улмаш. Вате-влак эн ончыч шӧран шож пучымышым шолташ тыршеныт.