19 идым

19 идым (19 сентябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 262-шо (кужемдыме ийлаште — 263-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 103 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  Россий — Саркуралзын кечыже (руш. День оружейника).
• Смайликын шочмо кечыже (руш. День рождения Смайлика).
• Микалын южо (руш. Михайлово чудо).
• Кумылым коштыктымо кече (руш. День выгуливания настроения).

Лӱмгече

• Кирилл, Макар, Михаил, Иван, Архип.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 19 кечысе событий-влак

• 1648 — шымлызе Флорен Перье йыръюжын темдыме куатше – давленийже уло манын опыт гоч пеҥгыдемден.
• 1888 — Бельгийыште икымше моторлык конкурс эртен.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 19 кечынже шочшо-влак

• 1941 — Нина Павловна Сёмушкина, вольык ончышо. Курыкмарий кундемыште шочын. 1960-шо ий гычак тудо колхоз пашаште шуаралташ тӱҥалын, Жданов-Мосолов лӱмеш колхозын презе ончышыжлан 16 ий тыршен: Марий республикын эн сай вольык ончышо лӱмым ик гана веле огыл сулен. Россий Федераций кӱшыл погынын депутатше лийын. Суапле пашажлан «Знак Почёта» орден дене палемдалтын.
• 1950 — Евгений Николаевич Трудолюбов, муниципал вуйлатыше, Марий Элын сулло / ял озанлык пашаеҥже. Юлсер кундем Сотнур селаште шочын. 24 ий Карл Маркс лӱмеш – «Шайра кундем» колхоз вуйлатышылан тыршыме деч вара админстрацийышке куснен да тыштат 6 ий вуйлатышылан тыршен. 10 ий Марий Эл кугыжаныш погынын депутатше лийын.
• 1958 — Любовь Николаевна Коровина, туныктыш пашаеҥ. Татарстан Республикыште шочын. Тудо мыланна Марий Элын сулло туныктыш пашаеҥже лӱм дене палыме. 2002-шо ий гыч уста туныктышо Йошкар-Оласе строительный техникумын вуйлатышыжлан шогалын. Суапле пашажлан ятыр чап танык дене палемдалтын.
• 1966 — Юрий Александрович Синьковский, артист, Марий Эл Республикын Калык артистше. Йошкар-Олашке талантан артист 1990-ше ийыште толын: руш академтеатрыште, телевиденийыште шуаралташ тӱҥалын. Ий еда Козьмодемьянск олаште эртыше «Бендериада» мыскара фестивальыште Остап Бендерын рольжым устан чоҥа. Андрей Миронов лӱмеш актёр муро конкурсын лауреатше лӱмым 3 гана сулен.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 19 кечынже колышо-влак

Калык пале

• Эрдене тӱтыран — шокшылан.
• Куэ лышташ але йогаш тӱҥалын огыл – йӱштӧ телылан.
• Архангел Михаилын кечыже. Тиде кечын кугу пашам тарватыман огыл улмаш. Эрдене гын тыгай калыкпалым эскереныт: пушеҥгылаште пöрш палдырна гын, шушаш теле чот луман лиеш. Шопке лышташ кумык кавозеш гын, йӱштö телылан, комдык возеш гын — левылан.