7 шыжа

7 шыжа (7 октябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 280-ше (кужемдыме ийлаште — 281-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 85 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  ООН — Хабитат тӱнямбал кече (руш. Всемирный день Хабитат).
•  Россий — Элгӧргӧ паша министерствын штаб подразделенийже-влакын кечышт (руш. День образования штабных подразделений МВД).
• Архитектурын тӱнямбал кечыже (руш. Всемирный день архитектуры) — шыжа тылзын 1-ше шочмын палемдалтеш.
• Лыжга айдемын кечыже (руш. День вежливых людей).
• Эмлышын тӱнямбал кечыже (руш. Международный день врача) — шыжа тылзын 1-ше шочмын палемдалтеш.
• Шокшо арверым шарналтыме кече (руш. День вспоминания про теплые вещи).

Лӱмгече

• Владислав.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 7 кечысе событий-влак

• 1337 ий — Сергий Радонежский монах саным налын.
• 1977 ий — Совет Ушемыште «брежневский» манме конституцийым пенгыдемдыме. Кызытсе конституцийм гын 1993-шо ийыште пеҥгыдемдыме.
• 1993 ий — Мавзолей воктеч почётан караулым кораҥдыме, тудо Палыдыме салтакын чапкӱж дек куснен.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 7 кечынже шочшо-влак

• 1885 ий — Герасим Микай, марий серызе, почеламутчо, басньывозызо, туныктышо, сотемдарче, РСФСР Паша Талешке (1924).
• 1921 ий — Михаил Васильевич Лебедев, Совет Ушем Герой. Шкеже тудо У Торъял кундем Немда-Обалыш ял гыч. Армийыш 1941-ше ий апрель тылзыште каен. Сар тӱҥалме годым Литваште лийын, Касвел фронтышто кредалын. Взвод командир сомылым шуктен шоген. Днепр эҥерым вончымо годым лӱддымылыкым ончыктымыжлан, плацдармым кучымыжлан да полклан эҥер гоч вончаш полшымылан Совет Ушем Герой лӱм дене палемдалтын. Ӱмыржо 1945-ше ий январь тылзыште лугыч лийын. Тудым Польшышто тоеныт.
• 1922 ий — Зинаида Каткова, марий серызе, журналист, СССР Серызе-влак ушемын йыжеҥже (1971), Марий АССР-ын Калык серызыже (1992), Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1982).
• 1922 ий — Сергей Романович Суворов, Совет Ушем Герой. Тудо шкеже Марий Тӱрек кундем Кугу Вочарма ял гыч лийын. Сергей Суворовын илыш-корныжо да подвигше нерген Дим. Орай «Чолга шудыр» повестьым возен.
• 1940 ий — Василий Александрович Матюшев, журналист, Марий Эл да Россий Федераций тÿвыран сулло пашаенже. Шукынжо тудым Юлмарий Васлий лÿм денат шарнат. Тиде уста айдеме чынак Юлсер кундем Энерымбал ялеш шочын. Ончыч «Волжская правда» газетыште, вара «Марий коммунышто» тыршен. Марий радион вуйлатышыжат лийын. Но тидын деч посна Василий Александрович кугыжаныш пашаштат тыршен: республикысе кÿшыл погынын депутатше лийын.
• 1939 ий — Евгений Афанасьевич Хлебников, мер пашаеҥ, философий шанче кандидат. Кужэҥер кундемысе Йывансола кыдылаш школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытарымек, Крупская лӱмеш Марий Кугыжаныш педагогик институтышто шинчымашым поген. Паша корныжо Кужэҥер кыдалаш школышто тӱҥалын. Тушто Евгений Афанасьевич химийым да биологийым туныктен. 1976-шо гыч 1979-ше ий марте «Мариэнергон» тӱҥ вуйлатышын алмаштышыже пашам шуктен. 2011 ийыште Евгений Афанасьевич илыш дене чеверласене, но калыкын шарнымаште поро кышам коден.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 7 кечынже колышо-влак

• 2014 ий — Алексей Мурзашев, марий серызе, туныктышо, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1998).

Калык пале

• Тумышто тумлеге шуко — леве телылан да лектышан кеҥежлан.
• Лышташ нарынчалген, но эркын йога гын, йӱштӧ але вашке толшаш огыл.
• Пӧклан кечыже. Тиде кечын ожно сӱаным шуко ыштеныт, молан манаш гын, калык ой почеш тиде кечын ыштыме кугу паша нигунам ок рудалт, ок шалане. Поҥгызо-влак чодыраште ошвонҥгоым кычалыныт, тиде кече деч вара нуно тетла огыт куш — маныныт.