19 пеледыш

19 пеледыш (19 июнь) — григориан кечышот почеш идалыкын 170-ше (кужемдыме ийлаште — 171-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 195 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  США — Кул-влаклан эрыкым пуымо кече (руш. День освобождения рабов) (1890).
•  США — Техас штат, Эмансипаций кече (руш. День эмансипации).
• Приднестровье — Бендерысе кредалмашыште ӱмыр лугыч лийше-влакым шарныме кече (руш. День памяти жертв Бендерской трагедии) (1992).
• Пылым эскерыме кече (руш. День наблюдения за облаками).
• Пропольник Ларион (калык пайрем) (руш. Ларион Пропольник (народный праздник)).
• Вашкыде канен коштмо тӱнямбал кече (руш. Всемирный день неспешной прогулки).
• Йоча футболын тӱнямбал кечыже (руш. Всемирный день детского футбола).
• Лывын кечыже (руш. День бабочек).
• Вӱдӱдырын кечыже (руш. День русалки).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Гервасий, Протас, Ромуальд.
• Православий лӱм-влак: Виссарион, Елисей, Ефим, Илларион, Иона, Софрон, Сусанна, Фёкла.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Пеледыш тылзын 19 кечысе событий-влак

• 1862 ий — Америкын президентше Авраам Линкольн кулым (рабым) кучымым чарыше законым луктын.
• 1957 ий — Лениградын сымыктыш площадьыштыже Пушкинлан чапкӱм почыныт.
• 2002 ий — Америк гыч Стив Фоссет юж шар дене тӱня йыр савырнен.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Пеледыш тылзын 19 кечынже шочшо-влак

• 1909 ий — Иван Филимонович Андреев, марий журналист, лингвист, шанче пашаеҥ. Медведево кундемысе Поланур ял гыч. Марий шанче да шымлыше институтын вуйлатышыжлан, «Марий коммуна» газетын редакторжылан ыштен. Марий Эл Республикын Кӱшыл погынын депутатшат лийын.
• 1951 ий — Павел Шакирьянович Шакиров, журналист, кусарыше, Марий Эл Республикын сулло журналистше. Шкеже Пошкырт Эл гыч. 1976-шо ийыште «Марий коммуна» газет редакцийыште кусарыше семын пашам ышташ тӱҥалын. 4 ий гыч газетлан вуйын шогышо секретарьын алмаштышыже лийын, а вара - кусарымаш пӧлкан редакторжо.
• 1958 ий — Нина Николаевна Пектеева, театр пашаеҥ, радиовӱдышӧ]], Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже. Москосо ГИТИС-ыште театроведений факультетыште тнемын. Паша корныжо М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театр дене кылдалтын, тӱҥ администраторлан тыршен. «Театр и жизнь» радиопередачын авторжо да вӱдышыжӧ лийын.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Пеледыш тылзын 19 кечынже колышо-влак

• 1997 ий — Аркадий Семёнович Ефремов, марий йылмызе, шанчызе, туныктышо, журналист, филологий шанче кандидат (1987).
• 2002 — Евгения Ивановна Коведяева, марий шанчызе, туныктышо, педагогике шанче кандидат (1987).
• 2012 — Виногоров, Иван Александрович марий совет тӱвыра пашаеҥ. Я. Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармонийын директоржо (1965―1981). Россий Федераций тӱвыран сулло пашаеҥже (2000). Кугу Ачамланде сарын салтакше. 1943 ий гыч ВКП(б) йыжъеҥ.

Калык пале

Ларионын кечыже. Пасушто шӱкшудым кӱрман.

• Пасушто шудышырчык чыргыкта гын, игече сай лийшаш.

Палемдымаш