6 кылме

6 кылме (6 ноябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 310-шо (кужемдыме ийлаште — 311-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 55 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  ООН — Сар да сарланыше вашшогымаш годым йырым-йырысе пӱртӱслан эҥгекым чарыме тӱнямбал кече (руш. Международный день предотвращения эксплуатации окружающей среды во время войны и вооружённых конфликтов).
•  Татарстан — Татарстан Республикын конституций кечыже (руш. День Конституции Республики Татарстан).
•  Доминикан Республик — Конституцийын кечыже.
•  Тӱвыра пашаеҥын кечыже.
• Стресс нерген пален налме кече (руш. День осведомленности о стрессе).
• Шочынава юмоҥан пайремже «Чыла ойганыше-влакын куанышт» (руш. Праздник иконы Божией Матери Всех скорбящих Радость).
• Кагаз деч посна тӱнямбал кече (руш. Всемирный день без бумаги).
• Ола рӱдым кычалме кече (руш. День поиска центра города).

Лӱмгече

• Лаврентий, Алексей, Иван, Николай, Пётр, Афанасий.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 6 кечысе событий-влак

Марий тӱняште

• 1845 ий — Марий Тӱрек кыдалаш школлан негызым пыштыме.

Тӱнямбалне

• 1632 — Швециийын корольжо Густав II Адольф («Северный Лев») колымешке сусырген.
• Михаил Ломоносов Марбург университетыш тунемаш пурен.
• 1772 — Россий Империй ден Осман империйын флот коклаште Патрасский кучедалмаш тӱҥалын.
• Доминикан Республике Испан иго деч утлен.
• 1887 — "Селтик" шотландийысе футбол клуб шочын.
• 1906 — Вильнюс олаште "Бируте" 1 литовский оперым шындыме.
• 1923 — Польшышто Краковысо восстаний тӱҥалеш.
• 1932 — «Динамо» завод икымше советский тепловозым «ВЛ19-01» луктыныт.
• 1935 — истребительын икымше чоҥештымаш лийын.
• 1941 — Иосиф Сталин совет калык деке тушманым кырен шалаташ, фронтлан полшен шогаш ужмаш дене лектын.
• 1943:
  • Генерал Ватутинын вуйлатыме 1-ше Украин фронтын сарзе вийже Днепр кредалмаш годым Киевым утареныт.
  • Совет Армий вооруженийышке ИСУ-152 самоходка-влак толаш тӱҥалыныт.
• Курымашлык тулым почыныт.
• Владимир Ильич Ленинлан памятникым почыныт.
• стратегический сынан вӱдйымалсе ракет крейсерым пуртымо.
• Саяногорск олалан негызым пыштыме.
• 1991:
  • РСФСР Президентын кӱштыкшӧ почеш КПСС партийын пашажым савырыме.
  • Кувейтыште ирак оккупант влакын йӱлалтен кодымо пытартыш нефть скважиным йӧртымӧ. Тиде кечым Кувейтын кечыже семын палемдат.
• 2008 — Владикавказыште террористический акт лийын.
• 2009 - Татар проливыште ТУ-142 самолёт катастрофа лийын.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 6 кечынже шочшо-влак

Марий тӱняште

• Угарман велыштеыште шочын. Паша корныжо Шернур кундемысе «Казанский» совхозышто тӱналын. Вара Медведевысе райкомышто, «Сельхозтехника» ушемыште, Волжскысо горкомышто, «Тепличное» ушемыште шуйнен. 1996-2000-шӧ ийлаште тудо кугыжаныш погынын депутатше лийын. Кугу пашажлан «Знак Почёта» орден да ятыр чап танык дене палемдалтын.
• 1942 — Виктор Семёнович Гришин, актёр, Марий Элын калык артистше. Рязань кундемыште шочын-кушкын, Марий Элыште чапланен. Йошкар-Оласе руш академтеатрын сценыштыже 1974-ше ий гыч модаш тӱналын, но вара туныктымо пашашке куснен, а 10 ий гыч уэш пӧртылын. Ятыр оҥай деч оҥай рольым чоҥен.
• педагогике шанче кандидат (1987).
• Шой-Шӱдымарий ялыште шочын. Икмыняр ий партий пашаште шуаралтме деч вара туныктышо сомылым шукташ тӱҥалын. 2003-шо ийыште Марий кугыжаныш университетын туныктымо паша шотышто проректорлан шогалын. «Марий кундемысе 1917-1941-ше ийлаште милиций» монографийын авторжо. Юрист шанче доктор.
• филологий шанче кандидат (2001), доцент.

Тӱнямбалне

• Агриппина Младшая - Рим император Клавдийын пелашыже.
• Иоанна Кастильская - Шнуй Рим империй император Карл 6 аваже.
• Сулейман Великолепный - Осман Империйын султанже.
• Константин Андреевич Тон - руш архитектор , Храм Христа Спасителя сооруженийын авторжо.
• Адольф Сакс - Саксофон изобретатель.
• Чезаре Ломброзо, итальян медик, антрополог.
• Дмитрий Наркисович Мамин-Сибиряк - руш возышо.
• Джон Филип Суза - дирижёр, семмастар "Маршын корольжо".
• Джеймс Нейсмит - канадысе физкультурник, 1891 ийыште баскетбол модышым шонен луктын.
• Дмитрий Николаевич Прянишников, руш агрохимик.
• Александр Александрович Новиков - СССР маршал 2 гана Совет Союз Герой.
• Джонатан Харрис, актёр.
• Рэй Конниф, композитор, дирижёр.
• 1921 — Джеймс Джонс, возышо.
• Майк Николс, режиссёр.
• Эмиль Лотяну, молдавийысе кинорежиссёр.
• Алла Ильинична Сурикова, кинорежиссёр.
• Саша Соколов, руш возышо-постмодернист.
• Геннадий Николаевич Селезнёв, руш политик.
• Эрик Сайдел, покер модыш дене профессиональный модшо.
• Флоран Паньи, мурызо.
• Андрей Максимушкин, серызе-фантаст.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 6 кечынже колышо-влак

• Варлаам Хутынский, Спасо-Преображенский монастьырым негызлыше.
• Генрих Шютц (Heinrich Schütz) (р. 1585), немыч композитор, органист, дирижёр, педагог.
• Василий Львович Давыдов, поэт-декабрист.
• Эжен Потье , француз поэт, «Интернационалын» авторжо.
• 1893 — Пётр Ильич Чайковский, руш композитор , 10 опер, 3 балет, 6 симфонийын, 104 романсын авторжо.
• Джордж Уильямс , «YMCA» (Самырык Христиан Ушемым негызлыше.
• Анри Пьерон, француз психолог.
• Самуил Абрамович Самосуд, кумдан палыме руш режиссёр.
• Николай Матвеевич Горлов, кино да театрын совет актёржо.
• Леонид Израилевич Лиходеев, руш возышо.
• Стефания Михайловна Станюта, белорусс актриса, СССР-ын калык артисткыже.

Калык пале

• Ожно ты кечын калык Юмынава деч тазалыкым йодын юмылтеныт. Ойгыш логалше-влакын чоныштым лыпландараш, черле-влакым шучко чер деч утараш йодын кумалыныт.