9 кылме

9 кылме (9 ноябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 313-шо (кужемдыме ийлаште — 314-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 52 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  Россий — Лӱмын ыштыме милиций отрядын кечыже (руш. День отрядов милиции специального назначения).
• Фашизм, расизм, анисемитизм ваштареш кучедалме тӱнямбал кече (руш. Международный день против фашизма, расизма и антисемитизма).
• Ядер ваштареш акцийын тӱнямбал кечыже (руш. Международный день антиядерных акций).
• Параскевылан товатлымаш (руш. Зарок на Параскеву).
• Гиннессын рекорд книгажын тӱнямбал кечыже (руш. Всемирный день книги рекордов Гиннесса).
• Лизингын тӱнямбал кечыже (руш. Всемирный день лизинга).
• Сӱрет тоштерыш миен толза кече (руш. День Сходите в художественный музей).
• Шым ырыктыше сорталан тулым пуымо кече (руш. День дарения огня семи греющим свечкам).

Лӱмгече

• Марк, Капитолина, Степан, Терентий, Максим, Афанасий, Андрей.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 9 кечысе событий-влак

• 1938 — Германийыште нацист-влак еврей-влакым поктылаш тÿҥалыныт.
• 1989 — Берлин пырдыжым сÿмырымö паша тÿҥалын.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 9 кечынже шочшо-влак

• 1935 — Михаил Матвеевич Глазырин, администраций вуйлатыше, Марий республикын сулло чоҥышыжо. Киров велыште шочын. 8 ий Марстройтрестыште инженерлан тыршыме деч вара «Маригражданстройыш» вончен, а 1983-1990-ше ийлаште Министр-влак погын вуйлатышын алмаштышыже сомылым шуктен да Кугыжаныш Погынын депутатше лийын. Суапле пашажлан «Знак Почёта» да Паша Йошкар Знамя орден-влак, ятыр чап танык дене палемдалтын.
• 1960 — Дмитрий Викторович Шахтарин, Марий Элын сулло журналистше. Ончычсо паша корныжо шочмо Кужэҥер кундемысе комитет дене кылдалтын. Но 1991-ше ий гыч журналистик пашашке куснен: ончыч «Республика», вара «Марийская правда» газет редакцийын пашаеҥже лийын. Кок тӱжемше (2000) ийыште Кужэҥер кундемысе погынын вуйлатышыжлан шогалын.
• 1958 — Вячеслав Анатольевич Кольцов, журналист, радиовӱдышӧ, Марий Элын сулло журналистше. Тудо Морко кундемыште шочын-кушкын. Марий кугыжаныш университетым тунем лекмек, Марий радиошто пашам ышташ тӱналын. 1996-шо ий гыч «Эркас» ушемын художественный вуйлатышыже лийын, а 2001-ше ий гыч «Марий Эл» телерадиокомпанийын радио редакторлан пашам ышта. «Мик-мек» мыскара муро ансамбльын чолга мурызыжо лийын.
• 1971 — Ирина Николаевна Мищенко, спорт пашаеҥ. Йошкар-Олаште шочын. 13 ияш улмыж годымак вӱдыштӧ ийме спортлан шӱмаҥын, но кок ий гыч дзюдош куснен. Российысе чемпионатын ший, Совет Ушем чемпионатын той призёржо лийын. 1990-ше ийыште – Марий Элын эн сай спортсменже. Кызыт Америкыште ила.
• 1971 — Алевтина Петровна Кузнецова, марий йылмызе, шанчызе, туныктышо, кусарыше, филологий шанче кандидат (2012).

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Кылме тылзын 9 кечынже колышо-влак

• 1970 — Михаил Иванов (Михаил Ефимович Иванов), марий серызе, журналист, 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.

Калык пале

• Уремыште тӱтыра лиеш гын, лывырта.
• Комбо вӱд ӱмбалне ийын коштеш — йӱштӧ але вашке толшаш огыл.
• Тиде кечын товатлыме мутым шукташак тыршыман. Ешыште кугу ойго лийын гын, Юмо деч тудым тöрлаш, чоным луштараш йодыныт. А эрласе кечылан, тауштымо амал дене, черкыш каен — сортам чÿктеныт.