23 сӱрем

23 сӱрем (23 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 204-ше (кужемдыме ийлаште — 205-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 161 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

• — Кит ден дельфинын тӱнямбал кечышт (руш. Всемирный день китов и дельфинов).
•  Абхазий — Тисте кече (руш. День флага).
•  Египет — 1952 ийысе революций кече (руш. Годовщина Июльской революции 1952 года).
•  Кечывалвел Осетий — СМИ пашаеҥ-влакын кечышт (руш. День работников СМИ).
• Кӱдыртатыше Антоний (руш. Антоний Громоносец).
• Российысе дачникын кечыже (руш. День дачника в России).
• Коневысе Шочынава юмоҥан пайремже (руш. Праздник Коневской иконы Божией Матери).
• Бла-бла-блан тӱнямбал кечыже (руш. Международный день бла-бла-бла).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Бригида, Аполлинария.
• Православий лӱм-влак: Александр, Антон, Даниил, Пётр.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 23 кечысе событий-влак

Тӱня мучко

• 1774 ий — Емельян Пугачёвын кресаньык армийже Казань олам руалтен налын.
• 1881 ий — Францийыште гимнастик спортын федерацийжым почмо.

Марий тӱняште

• 1925 ий — Марий Элыште капкультур ушемым почмо.
• 1985 ий — Йошкар-Ола воктене «Тополь» баллистический ракетный полк историйыште икымше гана дежурствыш лектын.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 23 кечынже шочшо-влак

• 1960 ий — Наталья Анатольевна Хайруллова, Марий Эл Республикын кугыжаныш пого министрже. Озан оласе кӱшыл институтым тунемын пытарен. Ыштыме пашажлан Марий Эл Республикын чап грамотыжо, да «За заслуги перед Марий Эл» орденын медальже дене палемдалтын.
• Иван Иванович Меркушев, Совет Ушем Герой, Совет Армийын полковникше. Шкеже тудо Кӱшыл Сенда гыч. Фронтыш 1942-шо ийыштак каен: командованийын кӱштымашым шуктен, фашист-влаклан кугу эҥгекым конден. Берлиным налмаште лӱддымылыкым ончыктен. Тидлан тудым Йошкар Шудыр да Ленин орден-влак дене палемденыт. Сар деч варасе паша корныжо Украинысе Донецк ола дене кылдалтын. Марий калыкат шке патыр эргыжым порын шарнен ила.
• 1930 ий — Нина Афанасьевна Хлебникова, туныктыш пашаеҥ, Россий Федерацийысе сулло профессионал-техник туныктышо. 1953-шо ий гыч уста специалист Республикысе туныктышо-влак ушемын вуйлатышыжлан тыршаш тӱҥалын. Вара паша корныжо тӱрлӧ школлаште шуйнен. 20 ий 13-шо №-ан училищыште туныктышылан тыршен, лач тыште тыршыме годым тудын кабинетше Россий Федераций мучко эн сай радамыш логалын.
• 1937 ий — Антонина Васильевна Журавлёва, Марий Эл Республикысе туныктышын сулло пашаеҥже. Маскасола кундем Кугунур ялыште шочын. Марий кугыжаныш педагогик институтым тунем лекмек, Вятскысе йоча пӧртыштӧ пашам ыштен. Умбакыже Звениговысо школ-интернатыштат, Йошкар-Оласе техникумыштат тыршен. Но 1981-ше ий гыч 3-шо №-ан школын вуйлатышыже лийын, а вара 8 №-ан школыш куснен – тиде школ 1993-шо ий гыч Ломоносов лӱмеш лицей лӱмым налын. Антонина Васильевнан вуйлатыме жапыште тудо Россий кӱкшытысӧ «Идалыкын школжо» конкурсын дипломантше лийын. А вуйлатышыже «Эн сай вуйлатыше» лӱм дене палемдалтын.
• 1946 ий — Ирина Михайловна Адамова, модельер. Шкеже Челябинск ола гыч, но шке паша вержым Йошкар-Олаште муын. Ынде ятыр ий тудо сӱретче-модельер семын тырша, марий вургемлан ятыр у проектым ямдылымыж дене чапым сулен.
• 5-ше степенян «Маарьямаа Ырес» орденын кавалерже (2001).
• 1960 ий — Зоя Николаевна Бердникова, тӱвыра да администраций пашаеҥ. Шернур кундем Исай почиҥга ялыште шочын. Кӱшыл шинчымашым Марий кугыжаныш педагогик институтышто налын. 1999-ше ий гыч Зоя Николаевна Шернур районысо администрацийыште самырык-влак паша шотышто пӧлкан тӱҥ специалистшылан пашам ышташ тӱҥалын, а кызыт администраций вуйлатышын алмаштышыже сомылым шуктен шога. Марий Эл Республикын муниципал службын сулло пашаеҥже.
• Куженерыште ила. 25 ий милицийыште пашам ыштыме деч вара (майор милиции), налоговый инспекцийыште тыршен. Кызыт Альберт Иванович — марий онаеҥ — кумалтышым эртарен шога.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 23 кечынже колышо-влак

Калык пале

• Антонын кечыже. Ожно тиде кечын тыгай калыкпале-влакым эскереныт: кӱдырчӧ кӱдырта гын – кол сайын чӱҥгаш тӱҥалеш. Пыл мӱндырчынак мурен толеш гын, кужу жап йӱр шуйна. Тыгак ер ден эҥерлам эскереныт: кушто вӱдшудо чот шочеш – тушто вӱдӱдыр-русалка-влак илат, манын шоненыт.
• Марий калык гын вӱдӱдыр деч лӱдын огыл. Тудо шкеже моткоч лӱдшылан шотлалтеш. Но коклан Вӱд Ия ӱдыр семын кончен кертеш. Сандене тӱткӧ лияш йодыныт.