10 сӱрем

10 сӱрем (10 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 191-ше (кужемдыме ийлаште — 192-шо) кечыже. Идалык пытыме марте 174 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  Россий — Сарзе чап кече. 8 Сӱремыште 1709 ийыште руш армий швед-влакым Полтавский кредалмашыште шалатен, чап кечым 10 сӱремлан палемдаш пеҥгыдемдыме.
•  Монголий — Кугыжаныш тистын кечыже (руш. День государственного флага).
• Самсон Сеногной (калык пайрем) (руш. Самсон Сеногной (народный праздник)).
• Футболысо шӱшкымашын шочмо кечыже (руш. День рождения футбольного свистка).
• Пырысигын кечыже (руш. День котёнка).
• Модым погымо кече (руш. День сбора черники).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Амелия, Антон, Филипп.
• Православий лӱм-влак: Владимир, Георгий, Егор, Иван, (Иоанн), Иоанна, Самсон, Серапион, Юрий.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 10 кечысе событий-влак

• 1980 ий — Юлсер кундемысе Приволжский посёлкым негызлыме.
• 1974 ий — Звенигово ола пашазе-влак посёлок гыч олаш савырнен. Ола статусым налын.
• 1878 ий — Английыште футбол турнир эртыме годым арбитр икымше гана свистокым кучылтын.
• 1962 ий — США-ште икымше кыл спутникым космосыш колтымо.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 10 кечынже шочшо-влак

• 1883 ий — Пётр Григорьевич Григорьев (Пётр Эмяш алмашлӱм дене палыме) марий сотемдарче да серызе. Шкеже тудо Курыкмарий кундем Эмансола гыч лийын. Ончыч Унчысо черемис школышто, вара тора Астрахань губернийысе школлаште туныктышылан тыршен. Курыкмарий педкурсыштат туныктышылан да завучлан пашам ыштен. Марий йылмым туныктымо шотышто специалистлан шотлалтын: тӱрлӧ учбеник ден пособий-влакымат ямдылен. 1923-шо ийыште тудо Паша Герой чап лӱмым сулен, 1937-ше ийыште Пётр Эмяш репрессийыш логалын.
• 1927 ий — Иван Николаев, марий серызе, драматург, режиссёр, туныктышо.
• 1948 ий — Нэлля Петровна Воробьева, тазалык аралтыш пашаеҥ, Марий Эл Республикын сулло эмлызыже. Паша корныжо Республикысе эмлыме верыште тӱҥалын. 1985-ше ий гыч уста специалист Офтальмологий эмлыме верын тӱҥ врачше лийын.
• 1950 ий — Галина Александровна Илларионова, Республикысе курчак театрын актрисыже, Марий Эл Республикын калык артистше. Морко кундем Пертылга ял гыч. 30 ий утла сценыште турло рольым шуктен. Тыгак 18 ий сценыште модмо деч вара режиссёрын полышкалышыже сомылым шукташ тӱҥалын. Марий сымыктыш тӱняште Галина Александровна моткоч кугу чапым сулен.
• 1950 ий — Нина Федоровна Сергеева, кугыжаныш пашаеҥ. Россий Переписьым эртарымаште тыршымылан медаль дене палемдалтын, калык просвещенийын отличникше.
• 1952 ий — Иван Иванович Алексеев, журналист. Юлсер кундем Йывансолаште шочын-кушкын. Ончыч тӱрлӧ редакцийлаште, телевиденийыште тыршен. «Марий коммуна» газетын ял озанлык пӧлкан вуйлатышат лийын. Вара паша корныжо уэш телевиденийышке, «Кугарня» газет редакцийышке куснен. 1997-ше ий гыч Иван Иванович уэш «Марий Эл» газет редакцийыш пӧртылын, сулен налме канышыш лекмешке, тӱҥ редакторын алмаштышыжлан тыршен.
• 1965 ий — Людмила Николаевна Юшакова,туныктыш пашаеҥ, вуйлатыше. Людмила Николаевна Маскасола кундемысе Томшарыште тӱҥалтыш школ-йоча садым вуйлата. Пашажлан Республике вуйлатышын тумутшым сулен.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 10 кечынже колышо-влак

Калык пале

• Шокшо да ояр игече шога гын, тыгай игече 7 арня шогышаш.
• Самсонын кечыже. Ты кечын йӱр йӱрын гын, шушаш жапыште ночко игечым вучыман улмаш. Южо кундемлаште гын тиде кечын имньыштым черке дек конденыт, шнуй вӱдым шыжыктеныт.
• Марий калыкын ӱшанже почеш имне шнуй вольыклан шотлалтеш. Кенеж пагытыште гын имньым Сурем годым моткоч онай йӱлам шукташ кучылтыныт. Самырык поръен-влак имне ӱмбак шинчын ял мучко кычкырен, Сӱрем пучым пуалтен кудалыштыныт – тыге осалым поктеныт.

Палемдымаш