12 теле

12 теле (12 декабрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 346-шо (кужемдыме ийлаште — 347-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 19 кече кодеш.

Пайрем да шарныктарыше кече-влак

•  ООН — Нейтралитетын тӱнямбал кечыже (руш. Международный день нейтралитета).
•  Россий — Россий Федерацийын конституций кечыже (руш. День Конституции Российской Федерации).
•  Казахстан — Таможенный органыште тыршыше-влакын кечышт.
•  Туркменистан — Нейтралитет кече.
•  Кений — Эрык кече.
• Телым ончыктышо Парамон (руш. Парамон Зимоуказатель).
• Граждан-влак дене вашлийме кече (руш. Общероссийский день приема граждан).
• Орадыла коймо кече (руш. День придурковатости).

Лӱмгече

• Католик лӱм-влак: Александра.
• Православий лӱм-влак: Парамон, Филумен, Акакий, Нектарий, Авив, Сатурнин, Сергий, Мардарий.

Эртынчык-влак

Тугак ончо: Категорий:Теле тылзын 12 кечысе событий-влак

• 1817 ий — Моско олаште Манежым почмо.
• 1875 ий — изобретатель Павел Яблочков дуговой лампочкым ыштен.
• 1901 ий — Кугу Британийыште ÿстембал теннис ассоциацийым почыныт.
• 1979 ий — КПСС ЦК-ан политбюрожо Афганистаныш совет войскам пуртымо нерген кÿштыкым пеҥгыдемден.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Теле тылзын 12 кечынже шочшо-влак

• Ярыгинын, Андрей Фёдорович (1920-1983), мари-влак кокла гыч икымше философ. Философий шанче кандидат.
• cкульптор, сӱретче. «Комсомольцам огненных лет» да Ольга Тихомировалан чапкӱ-влакым лач тудын проектше почеш шогалтеныт. Тидын деч посна марий кундемнан шуко кумдан палыме еҥ-влакын портретыштым сӱретлен. Тудын ончерже Москошто, Ленинградыште да моло олалаштат эртеныт.
• 1954 ий — Захаров, Вениамин Александрович, семмастар да тӱвыра пашаеҥ, Марий Эл Республикысе сымыктышын сулло пашаеҥже палемда. Йошкар-Оласе Палантай лӱмеш музык училищыште тунем лекмек, уш–акылжым Озаҥ оласе кугыжаныш консерваторийыште пойдарен. Паша корныжо музык училищыште тӱҥалын, вара руш драмтеатрыште шуйнен. 1987-ше ий гыч республикысе курчак театрын музык ужашыжым вуйлаташ тӱҥалын. «Савик», «Эх, илышет, шеремет», «Окса мешак», «Дюймовочка», «Зеленый великан» спектакль–влаклан семым возен. Тыгак тудо ятыр эстрада мурын авторжо, «Чонем - ялыште», «Таҥем, таҥем» да «Ош куэр» сборник–влакым чумырен.
• Марий Эл кушыжаныш куштышо ансамбльыште куштат.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Теле тылзын 12 кечынже колышо-влак

Калык пале

• Пылан игече шога — поранлан.
• Парамонын кечыже. Тиде кечын декабрь мучаш марте могай игече шогымым мужедыныт. Кече онча гын, игече ояр лиеш; поран лÿшка гын, декабрь мучко мардежан да луман игечым вучыман.