Кишкым нумалше (зодиак пале)

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Кишкым нумалше
Рат дене шушаш Пикшызе
Пиктограмме
Рат дене ончычсо Скорпион
Негызеш ыштыме Кишкым нумалше (шӱдыръеш)
Радаман номер 9 да 13
SEO_description Змееносец (знак зодиака) — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ
SEO_title Змееносец (знак зодиака) — Рувики: Интернет-энциклопедия
Кишкым нумалшын пале
Зодиакын латкумшо палыже

Кишкым нумалше (лат. Ophiuchus) — касвел астрологийыште зодиакын йӱлашке пурыдымо, латкумшо палыже, символ шот дене Кишкым нумалше зодиак шӱдыръешлан келшен толеш да 30 ноябрьлан17 декабрьлан логалеш[1].

Шуко астрологшо тиде палын мом ончыктымыжым кӧргӧ гычак корректныйлан огыл шотлат, молан манаш гын зодиак эклиптикын кажныже 30 градусан 12 секторжо гай коеш шӱдыръеш дене кылдалтын огыл[2]. Туге гынат тиде йодышлан чылалан келшыше ик тӱрлӧ вашмут уке, молан манаш гын астрологий шанче направленийлан ок шотлалт — кызытсе науко тудым шоя науко семын онча[3][4][5].

Йодышын историйже

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

Йӱлашке пурышо астрологий эклиптикым 30 градусан 12 секторлан шелеш. Кажне секторлан кок тӱжем ий утла ондак зодиак шӱдыръеш-влак гыч иктыжын, кушто Кече келшен толшо тылзыште улеш, келшен толшо палыже шындалтын. Нине тӱжемийлаште кечын тура шогымыжын ончыко кайымыжлан кӧра зодиак пале-влак (тропик зодиак) чын шӱдыръеш-влак (сидерик зодиак) деч ик тичмаш наре палылан - иктаж 24°-лан ӧрдыжкӧ кораҥыныт[2].

Акрет годым, тиде системе чумыргымо жапыште, шӱдыръеш нерген умылымаш раш палемдалтын огыл, да шӱдыръеш семын тӱрысшӧ культурно ойырымо астеризм-влакым шотленыт. 1920-шо ийла мучашыште Тӱнямбал астрономий ушем (ТАУ) шӱдыръеш нерген умылымашым уэш ончен лектын, тыгодым тудым кавасе параллель ден меридиан-влак почеш ыштыме чек кокласе кава сферын ужашыже семын палемден. 88 шӱдыръешын спискыжым да раш схемыжым 1931 ийыште пеҥгыдемдыме. Тунам пале лийын: эклиптике линий каваште Кишкым нумалше шӱдыръешыш пуртымо изирак ужашым пӱчкын кая.

Варарак тидым астролог-влак ужыныт, да южышт зодиакын латкумшо палыже нерген ойлаш тӱҥалыныт. Тидлан шотан негыз лийын огыл, молан манаш гын зодиак пале-влак зодиак шӱдыръеш-влак дене лӱмжылан веле кылдалтыныт. Кишкым нымалше шӱдыръешын эклиптикыш логалмыже ТАУ-н шонен лукмо пунчалже веле. Туге гынат южо астролог-влак зодиакын латкумшо палыже нерген кутырат, молан манаш гын тиде тыглай огыл, сымыстарен шогышо да изишыже умылаш лийдыме деталь нунын рекламе пашаштлан пайдале[6].

  1. The Constellations of the Zodiac. Дата обращения: 18 сӱрем 2012. Архивировано 1 сӱрем 2012 года.
  2. 1 2 Левин М. Сколько рёбер у астронома? «Московская Академии Астрологии» (20 шорыкйол 2011). Архивировано 4 шорыкйол 2014 года.
  3. Осипов Ю. С. Обращение Российской академии наук (к научным работникам России, профессорам и преподавателям вузов, учителям школ и техникумов, всем членам российского интеллектуального сообщества) Архивысе копий 19 сорла 2013 гыч // Успехи физических наук. — 1999. — № 169. — С. 592.
  4. Пружинин Б. И. Псевдонаука сегодня Архивысе копий 14 сӱрем 2014 гыч // Вестник РАН. — 2005 — том 75. — № 2. — С. 117—125.
  5. Belief in Pseudoscience. Дата обращения: 27 шорыкйол 2013. Архивировано 30 теле 2011 года.
  6. Владимир Сурдин: нормальным людям астрология не нужна Архивысе копий 31 теле 2011 гыч // «Вести FM», 17.01.2011