Кӱшыл Азъял
| Ял | |
| Кӱшыл Азъял | |
|---|---|
| 56°03′48″ с. ш. 48°37′47″ в. д.GЯO | |
| Эл | |
| Регион | Марий Эл |
| Историй да географий | |
| Икымше увертарымаш | 1763 |
| Шагат ӱштӧ | UTC+3:00[d] |
| Калык чот | |
| Калык |
|
| Официал йылме | марий йылме да руш йылме |
| Цифран идентификатор-влак | |
| Почто индекс | 425021 |
|
|
|
Кӱшыл Азъял (руш. Верхний Азъял) — Российыште Марий Элын Юлсер кундемыштыже верланыше Пӧтъял ял шотан илемыш пурышо ял. Калыкчот: 46 еҥ (2002 ий)[2], 195 еҥ (2010 ий).[3]
Верланыме вер
Учимсола деч 2.5 километр йӱдвел-касвел могырно верланен.[4]
Ял лӱм
Ял лӱм нерген тыгай легенде уло. Ази лӱман марий Чачавий ватыже дене пырля суас-влак деч шылын куржыныт. Нуно изи эҥер воктене ямле верым муыныт. Вер келшен. Илемым чоҥеныт. Чачавий кожла эмыжым, поҥгым поген Телылан шапашым ямдылен, а Ази мландым куралын уржам ӱден шынден. Нӧшмым воктенсе илемыште илыше Эштывай кугыза деч налыныт. Шошым Чачавий йыгырым ыштен. Эргыштлан ачажын Ази лӱмжымак пуэныт: Кугу Ази, Изи Ази. Варажым кум ӱдыр: Ласкай, Сасканай, Унай да ик эрге Ор Ази («ор» — «у») шочыныт. Илем кугемын, ялыш савырнен, кудыжым эн изи эргыштын лӱмжӧ дене лӱмденыт — «Оразъял» (У Азъял руш. Новый Азъял). Кунам суас-влакын пижедылмышт чӱчкыдемаш тӱҥалын, шоҥго Ази тушман-влак деч кораҥашлан верчын вес верлам кычалаш тӱҥалын. Шоҥго Ази кугырак эргыже-влакым тура серан Пӧт эҥерын вес могыркыжо кусарен. Тушто каяш лийдыме пич кожла шоген. Ту могырко суас-влак коштын огытыл. Кугу Ази кӱшкырак купан верышке куснен. Илем кугемын, «Кӱшыл Азъял» (руш. Верхний Азъял) ялыш савырнен. Изи Ази ӱлкырак, тӧрверыш куснен. Илемым «Ӱлыл Азъял» (руш. Нижний Азъял) манын лӱмденыт. Ял йыр шуко памаш-влак да изи эҥеран корем-влак лийыныт.
Лӱмлӧ еҥ-влак
Алексеев Василий Петрович (05.12.1923 — 10.11.1986) — Совет Ушем Социалистический Паша Талешке.[5]- Иманаев Эдуард Аркадьевич — марий журналист, мер пашаеҥ, Россий Журналист-влак ушемын йыжъеҥже (2005), «Кугарня» газетын тӱҥ редакторжо (2015 ий шыжа тылзе гыч), «Марий калык конгресс» мер ушем вуйлатышын алмаштышыже (2018–2020), «Марий калык конгресс» мер ушемын вуйлатышыже (2020 ий шорыкйол тылзе гыч).
[6] [7] 
[8] 
[9] 
Пётр Корнилов — марий серызе, журналист, СССР Журналист-влак ушемын йыжъеҥже, РСФСР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1968).
.png){kind=small}
Кылвер-влак
Литератур
Важ-влак
- ↑ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya
- ↑ Деревня Верхний Азъял (Кушыл Азъял).
- ↑ Численность населения городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов. Волжский муниципальный район.
- ↑ Торалык Яндекс.Карте-влак ӱзгарын полышышт дене висалтын.
- ↑ Герои страны.
- ↑ Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 339.
- ↑ Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 339.
- ↑ Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.».
- ↑ Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.».
.png)