Курымашлык полк

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал

РАН-ын экспертизыже

Logo-ran.png
Россий Шанче Академий
экспертизым эртара
Кумданрак
Times2.svg

РАН-ын экспертизыже

Arrow-Right.png
Logo-ran.png
Россий Шанче Академий
экспертизым эртара
Кумданрак

Б. Н. Ельцин лӱмеш книгагудын материалже

Library.png
Тиде статьяште Б. Н. Ельцин лӱмеш Президент книгагудын фондшо гыч материалым кучылтмо
Материал деке
Learning.svg

Б. Н. Ельцин лӱмеш книгагудын материалже

Arrow-Right.png
Library.png
Тиде статьяште Б. Н. Ельцин лӱмеш Президент книгагудын фондшо гыч материалым кучылтмо
Материал деке
Тиде терминын вес ыҥжат уло, Курымашлык полк (ыҥ-влак) онч.
«Российысе курымашлык полк» пӱтынь Российысе мер граждан-патриот толкын
Изображение логотипа
Шествие региональной патриотической общественной организации «Бессмертный полк» - 1.jpg
Негызлыме кече 2015 ий 30 сентябрь
Тӱрлылык мер организаций[d]
«Российысе курымашлык полк» ООД Тӱҥ штаб исполкомын вуйлатышыже да сопредседательже-влак

Наталья Шадрина Сергей Макаров Геннадий Иванов

Елена Цунаева
Рӱдер Моско
Сайт polkrf.ru
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

«Курымашлык полк» — Кугу Ачамланде сарын участникше ден тылын труженикше-влакым шарныме калыкле толкын, тыгак нацизмын сеҥышыже-влакым шарныме лӱмеш ий еда ошкыл эртымаш[1]. Ушнышо-влак кажне ийын Сеҥымаш кечын Кугу Ачамланде сарын участникше, подпольщик, ваштареш шогымо салтак, тылын труженикше, концлагерь узник, блокадник, тыгак сарын йочаже лийше лишыл еҥыштын фотосӱртышт дене ола уремлаште колонно дене ошкыл эртат[2], — да нунын нерген еш историйым Калыкле летописьыште возат[3].

Ончычсо историй

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

«Курымашлык полк» акций лекме деч ончыч тыгай сынан мероприятий-влак СССР-ын шуко олаштыже эртаралтыныт. Мутлан, 1965 ийыште Новосибирскысе 121-ше №-ан школышто тунемше-влак шке сеҥыше-кочаштын фотосӱретыштым кучен, оласе уремла дене ошкыл эртеныт[4]. 1981 ийыште Ростов областьысе Тацинский станицыште Революций борец-влакын площадьыштышт торжественный митинг лийын, тушко шке фронтовикыштын портретышт дене толшо-влак ушненыт[5]. 1985 ийыште Пермь областьыште Соликамскан олан уремлаж дене родышт ветеран-влакын фотосӱретыштым нумал ошкылыныт. 1985 ий гыч Липецк областьысе Конь-Колодезь селаште школышто тунемше-влак ий еда Кугу Ачамланде сарын талешкыже-влакын фотосӱретышт дене рӱдӧ Ленин урем дене ошкылыт.

У историй

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

Совет ийла деч вара тыгай мероприятий-влак Российыште веле огыл, моло кугыжанышыштат эртаралтыныт. 2006 ийыште Сеҥымаш кечын Ухта олаште самырык-влак Курымашлык тул дек сарзыеҥ-влакын портретыштым конденыт. 2004—2006 ийлаште марш-влак Кузбассыште (Новокузнецк да Прокопьевск олалаште), а 2007 ийыште — Тюменьыште лийыныт.

2007 ий 8 майыште «Тюменские известия» газетыште областьысе кучем органын ветеран-влак каҥашын председательже Геннадий Иванов шке велысе еҥ-влакым Сеҥымаш кечын шке родо-фронтовик-шамычын портретышт дене оласе уремлаш лекташ йодын[6]. Тюменьын тӱҥалтышыжым Российын эше икмыняр регионжо авалтен, да кок ий гыч «Сеҥыше-влакын парадышт» Россий Федерацийын 20 муниципал образованийыштыже эртен.

2009 ийыште «Сеҥыше-влакын парадышт» Озаҥыште, Кемеровышто, Новосибирскыште да моло регионышто эртеныт. Икшыве-уныка-влакын «Тендам строеш вашталтена!» маршышт 2009 ийыште Севастопольышто шочын.

2010 ийыште ветеран-влакын фотосӱретышт дене ошкылмаш Москосо Поклонная гора мемориал паркыште эртен.

2013 ийыште акций Российын 120 ола ден ялыштыже эртен[7]. 2014 ийыште «Курымашлык полк» тӱнямбалсе 7 элын 500 олаштыже эртен[7].

2024 ий декабрьыште 2025 ийыште Кугу Ачамланде сарыште сеҥымылан 80 ий теммым пайремлымаш «Курымашлык полк» «Беларусь шарна» таҥошкылмаш дене пырля эрташ тӱҥалеш манын, пале лийын[8].

Мер толкын

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

2015 ий 9 майыште «Курымашлык полк» Сеҥымашын 70-ше идалыкшылан пӧлеклалтше сарзе парад деч вара Йошкар площадьыште эртен[9]. Тушко 500 тӱжем утла еҥ ушнен, нунын коклаште Российын президентше Владимир Путин лийын, тудо шке фронтовик ачажын портретшым нумал эртен. Колонно Белорус площадь гыч Кремль марте эртен да Москворецкий серӱмбалне мучашлен[10].


  • 2015 ий 9 майыште Москошто «Курымашлык полкын» ошкыл эртымыже

    2015 ий 9 майыште Москошто «Курымашлык полкын» ошкыл эртымыже

  • Рязаньыште «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май
    Рязаньыште «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май
  • Майкопышто «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май

    Майкопышто «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май

  • Саки олаште «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май

    Саки олаште «Курымашлык полк», 2016 ий 9 май

  • Калининградыште «Курымашлык полк», 2017 ий 9 май
    Калининградыште «Курымашлык полк», 2017 ий 9 май

2015 ий гыч тӱҥалын «Курымашлык полк» акций Российыште да йот эллаште Сеҥымаш кечым пайремлымашын ик эн тӱҥ ужашыжлан шотлалтеш. 2015 ийыште «Курымашлык полк» 17 элыште, а 2016 ийыште — 42 элыште эртен[11].

2015 ийыште граждан-влакын инициативышт почеш «Российын Курымашлык полкшо» пӱтынь Российысе мер граждан-патриотизм толкыным негызлыме, тушко 89 кундемысе пӧлка да 200 утла тӱнямбал координатор пурен[12].

Организацийын тӱҥ задачыже — Кугу Ачамланде сарын талешкыже-влакын подвигыштым курымаҥдымаш, калыкын виян да герой улмыж нерген шарнаш, герой талешкына-влакын опытыштым умылымаш, тукым-влак кокласе кылым пеҥгыдемдымаш.

«Российын Курымашлык полкшо» пӱтынь Российысе граждан-патриотизм мер толкынын Рӱдӧ штабшын сопредседательже Российысе чыла калыкын куснымашыже рӱдӧ штабын ик эн ончыч лийше сопредседательже СССР-ын калык артистше, Россий Федерацийын Паша Геройжо Василий Лановой лийын[13][14].

  • Совет калыкын 1941—1945 ийласе Кугу Ачамланде сарыште сеҥымылан 75 ий теммылан пӧлеклалтше 2019 ийыште лукмо Российысе Банк окса
  • кум теҥгеаш окса, ший

    кум теҥгеаш окса, ший

  • 25 теҥгеаш окса, ший

    25 теҥгеаш окса, ший

  • 50 теҥгеаш окса, шӧртньӧ

    50 теҥгеаш окса, шӧртньӧ

Акций эртыме эл-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

«Курымашлык полк» акций 80 утла кугыжанышым авалта:

2019 ий 6 майыште «Курымашлык полк» акций икымше гана Аляскыште Анкоридж олаште эртен. Таҥтошкалмашке 100 наре еҥ ушнен[17].

  • Бишкекыште «Курымашлык полк», 2017 ий 9 май.

    Бишкекыште «Курымашлык полк», 2017 ий 9 май.

  • Софияште «Курымашлык полк», 2019 ий 9 май.

    Софияште «Курымашлык полк», 2019 ий 9 май.

Акций форматын 2020 да 2021 ийласе ойыртемже-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

2020 ий 9 майыште коронавирус инфекций пандемийлан верч Российыште «Курымашлык полкым» чареныт. Тидын олмеш онлайн-акций эртаралтын: кумылан кажне еҥ ветеранын фотожым да тудын нерген уверым специальный сайтыш вераҥден кертын[18]. Чылаже 2,7 миллион наре йодмаш пурен[19]. Трансляций 9 майыште тӱҥалын да 20 кече шуйнен, тудым уло тӱня гыч 25 миллион наре еҥ ончен[20].

«Курымашлык полк» акцийым тыгак Испанийыште да Андорраште онлайн-режим дене эртареныт[21].

2021 ийыште «Курымашлык полк» уэш онлайн-формат дене эртен. Но, 2020 ий дене таҥастарымаште, кажне кундемыште илыше калык шке землякыштым стройышто ужын кертышт манын, Россий Федерацийын субъектлаштыже трансляций-влак посна лийыныт, да мероприятий ик кечыште эртен[22].

2022 ийысе таҥошкылмаш ден мероприятий-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

2022 ий тӱҥалтышлан коронавирус пандемий иземаш тӱҥалын, садлан таҥошкылмашым эртараш разрешитленыт[23]. Тиде гана, Кугу Ачамланде сарын ветеранже да тылын труженикше-влакын портретышт деч посна, ушнышо-шамыч Украиныште специальный сарзе операцийыште вуйыштым пыштыше сарзыеҥ-влакын фотосӱретыштым нумал ошкылыныт[23].

2022 ийыште «Курымашлык полк» таҥошкылмаш тӱнямбалысе 90 наре элыште[24], тидын годымак икымше гана Венесуэлыште, эртен. Антигитлеровский коалиций ден СССР-ын союзникше-влак США ден Великобританий, тыгак Ирландий шке кундемыштышт таҥошкылмашым чареныт[25].

2023 ийысе мероприятий-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

2023 ийыште лӱдыкшыдымылык шот дене тӱшка таҥошкылмашым эртараш чарыме. «Российын Курымашлык полкшо» Российысе мер толкынын рӱдӧ штабын представительже-влак вестӱрлӧ формат-влакым кучылташ темленыт. Сеҥымаш кечын талешкына-влак мемнан дене пырял лийышт манын, нунын портретыштым икшывышт, уныкашт, кугезе уныкашт шкеныштын, паша але тӱшка транспортыш, майке ден футболкыш, пачер окнаш да бейджыш пижыктылыныт.

Российын шуко олаштыже Кугу Ачамланде сарын участникше-влакын портретышт дене авто- да мотопробег-влак, вӱд да юж парад-влак эртеныт. Тыге, Волгоградыште «Курымашлык полкын эҥерже» акций лийын — Юл эҥер дене Сталинград кредалмаште лийше 150 еҥын фотосӱретше дене теплоход-влакын эскадрыже ийын эртен. Курымашлык полкын историйыштыже икымше гана эҥер трамвай-влак ден Юл эҥерын акваторийжым ушымо, тудым эше 80 ий ончычак фашист-влак форсироватлынешт улмаш, но кертын огытыл.

Российысе Курымашлык полкын символикыже дене куд «Як» да ик «Ан-2» самолёт «звезда» да «пеленг» пилотажный строй дене, шке бортыштышт Кугу Ачамланде сарын геройжо, увер деч посна йомшо, Шочмо Элым аралыме годым колышо да сарым эртен, мӧҥгыжӧ Сеҥымаш дене пӧртылшо-влакын портретышт дене Нижневартовск, Мегион, Лангепас, Сургут, Нефтеюганск да Ханты-Мансийск ӱмбачын чоҥештен эртеныт[26].

2024 ийысе мероприятий-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

23 апрельыште «Российысе Курымашлык полкын» Российысе мер толкынын рӱдӧ штабшын сопредседательже ден Кугыжаныш думын депутатше Елена Цунаева лӱдыкшыдымылык шот дене Российыште «Курымашлык полкым» очный формат дене эртаралташ огыт тӱҥал манын, увертареныт[27].

Курымашлык полкын акцийже-влак 2024 ий 1 гыч 12 май марте у формат дене эртеныт. Шке геройыштын портретыштым йочашт, уныкашт да кугезе уныкашт туныктымо тӧнеж, предприятий, школ ден йочасадласе «Шарнымаш пырдыжлаште», тыгак шке, паша да тӱшка транспортлаште, вӱд да юж судлаште, мардежоҥ (парусный) регатлаште вераҥденыт. Эл мучко соцсетьыш ушнышо-влак шке аватарышкышт порын шарныме ветеран-влакын, тыгодым специальный сарзе операцийын ветеранже-шамычын портретыштым шынденыт, тыгак нунын подвигышт нерген #нашБессмертныйполк хэштег дене постлаште каласкален возеныт.

2024 ийыште «Курымашлык полк» Тӱнямбал акций 115 элыште эртен.

Палемдымаш

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
  1. ↑ Бессмертный полк - официальный сайт движения. polkrf.ru. Дата обращения: 15 шыжа 2024.
  2. ↑ И. Огилько. На "Бессмертный полк онлайн" зарегистрировались более 150 тысяч участников. Российская газета (30 вӱдшор 2020). Дата обращения: 30 вӱдшор 2020. Архивировано 19 идым 2020 года.
  3. ↑ Найти солдата по фамилии на сайте Бессмертный полк. polkrf.ru. Дата обращения: 15 шыжа 2024.
  4. ↑ Акция «Бессмертный полк» родилась 49 лет назад в Новосибирске, а не в Томске Архивысе копий 18 ага 2015 гыч // «Академия новостей».
  5. ↑ АиФ- Ростов. Бессмертный полк. Впервые портреты фронтовиков пронесли на Дону в 1981-м. www.rostov.aif.ru (17 сорла 2016). Дата обращения: 9 вӱдшор 2019. Архивировано 2 ага 2019 года.
  6. ↑ Семейный альбом — Парламентская газета «Тюменские известия». old.t-i.ru (8 ага 2007). Дата обращения: 12 кылме 2024.
  7. ↑ 1 2 Ирландия присоединится к всероссийской акции «Бессмертный полк». // ТАСС (4 вӱдшор 2015). Дата обращения: 21 вӱдшор 2015. Архивировано 7 вӱдшор 2015 года.
  8. ↑ "Бессмертный полк" в 2025 году пройдет вместе с шествиями "Беларусь помнит", <https://tass.ru/obschestvo/22596729?ysclid=m4cmrjy3ej333318843>. Проверено 6 теле 2024.. 
  9. ↑ Акцию «Бессмертный полк» в Москве хотят провести на Красной площади Архивысе копий 17 шорыкйол 2019 гыч // ИА REGNUM. 30 Марта 2015.
  10. ↑ Вести-Москва. 9 Мая по столице пройдёт «Бессмертный полк». // Вести.Ru (7 ага 2015). Дата обращения: 7 ага 2015. Архивировано 18 ага 2015 года.
  11. ↑ Бессмертный полк в мире. polkrf.ru. Дата обращения: 15 шыжа 2024.
  12. ↑ Более 1 млн человек собрала акция "Бессмертный полк" в Санкт-Петербурге. ТАСС. Дата обращения: 11 ага 2019. Архивировано 11 ага 2019 года.
  13. ↑ Банк России выпускает в обращение памятные монеты из драгоценных и недрагоценного металлов. cbr.ru. Дата обращения: 2021-6-3. Архивировано 3 пеледыш 2021 года.
  14. ↑ [1]
  15. ↑ Бельгия – Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). Дата обращения: 9 кылме 2018. Архивировано 25 сорла 2018 года.
  16. ↑ В Ашхабаде прошло шествие «Бессмертного полка». Дата обращения: 8 ага 2021. Архивировано 8 ага 2021 года.
  17. ↑ "Бессмертный полк" впервые состоялся на Аляске. ТАСС (6 ага 2019). Дата обращения: 6 ага 2019. Архивировано 6 ага 2019 года.
  18. ↑ Е. Слободян. Как стать участником акции «Бессмертный полк онлайн»? Аргументы и Факты (28 вӱдшор 2020). Дата обращения: 29 вӱдшор 2020. Архивировано 28 вӱдшор 2020 года.
  19. ↑ Я. Костенко. Герои в нашем сердце: как проходит онлайн-шествие «Бессмертного полка». Известия (9 ага 2020). Дата обращения: 9 ага 2020. Архивировано 10 ага 2020 года.
  20. ↑ И. Огилько. Завершился марш "Бессмертного полка онлайн". Российская Газета (29 ага 2020). Дата обращения: 30 ага 2020. Архивировано 27 кылме 2020 года.
  21. ↑ В Испании и Андорре пройдет «Бессмертный полк онлайн». Известия (2 ага 2020). Дата обращения: 4 ага 2020. Архивировано 4 ага 2020 года.
  22. ↑ "Бессмертный полк" 9 мая пройдет в онлайн-формате. Организаторы планируют провести акцию в традиционном формате 24 июня. ТАСС (19 вӱдшор 2021). Дата обращения: 19 вӱдшор 2021. Архивировано 19 вӱдшор 2021 года.
  23. ↑ 1 2 М. Лисицына. В «Бессмертном полку» предложили нести фото погибших на Украине военных. РБК (22 вӱдшор 2022). Дата обращения: 24 вӱдшор 2022. Архивировано 22 вӱдшор 2022 года.
  24. ↑ Шествие "Бессмертного полка" пройдет в 88 странах. Вести.ру (6 ага 2022). Дата обращения: 6 ага 2022. Архивировано 6 ага 2022 года.
  25. ↑ США и Великобритания запретили проведение "Бессмертного полка". РИА Новости (28 вӱдшор 2022). — ещё сообщалось о запрете в Казахстане, но это ошибка: просто шествие там пройдёт под другим названием. Дата обращения: 29 вӱдшор 2022. Архивировано 28 вӱдшор 2022 года.
  26. ↑ Акция "Бессмертный полк" в России 9 Мая пройдет в смешанном формате. ТАСС (18 вӱдшор 2023). Дата обращения: 18 вӱдшор 2023.
  27. ↑ Парады и шествия "Бессмертного полка" не будут проводить в шести субъектах России - Родина, <https://rodina-history.ru/2024/04/19/reg-szfo/parady-i-shestviia-bessmertnogo-polka-ne-budut-provodit-v-shesti-subektah-rossii.html>. Проверено 19 вӱдшор 2024.. 

Кылвер-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]


"https://mhr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Курымашлык_полк&oldid=700946" гыч налме