Альпидовский, Михаил Гаврилович

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
РУВИКИ-ште тыгай тукымлӱм дене вес еҥ нерген статьям лудаш лиеш: Альпидовский.
Михаил Гаврилович Альпидовский
Альпидовский, Михаил Гаврилович.jpg
Чыкма ола исполком председатель
1960 — 1962
Шочын 1923 ий 18 кылме(1923-11-18)
Чыкма, Марий автоном область, РСФСР, СССР
Колен 2007 ий 30 теле(2007-12-30) (84 ий)
Чыкма, Марий Эл, Россий
Партий ВКП(б)/КПСС
Образований КПСС ЦК пелен кӱшыл партий школ
Награде

Михаил Гаврилович Альпидовский (1923 ий 18 ноябрь, Чыкма, Марий автоном область, РСФСР, СССР – 2007 ий 30 декабрь, Чыкма, Марий Эл, Россий) – совет кугыжаныш, партий да озанлык пашаеҥ. Марий АССР Чыкма оласе исполкомын председательже (1960–1962). Чыкман Чап гражданинже (1983). Кугу Ачамланде сарын салтакше. 1944 ий гыч ВКП(б) йыжъеҥ.

Илыш корныжо

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

1923 ий 18 ноябрьыште Марий автоном областьын (кызыт – Марий Эл) Чыкма олаштыже репрессийыш логалше да 1938 ийыште лӱен пуштмо кокла шотан кресаньыкын ешыштыже шочын. 1941 ийыште кыдалаш школым тунем пытарен[1].

1942 ий майыште РККА-шке налыныт. Кугу Ачамланде сарын участникше: 1942 ий июнь гыч 1942 ий август марте Кечывалвел-Касвел фронтышто 107 №-ан посна стрелок-влак бригадын 4 №-ан посна батальонышто кредалын, 1942 ий август гыч 1942 ий ноябрь марте – Воронеж фронтышто кредалын, а 1942 ий ноябрь гыч 1944 ий апрель марте – 1-ше Украин фронтын 609 №-ан пушко-артиллерий полкыштыжо шотлышо-топограф семын лийын, гвардийын сержантше. Воронежым аралымаште лийын, Днепрым форсироватлен, Курск кучедалмаште, Киевым утарымаште кредалын, Берлин да Прагам штурмоватлен. Кум гана сусырген. 1944 ийыште ВКП(б)-ын радамышкыже пурен. Сар пытымеке, 1946 ийыште, Венгрийысе Сентендре оласе артиллерий сержант школыш колтеныт. Тиде школым тунем пытарымек, 1947 ий мартыште армий гыч демобилизоватлалтын[2]. II степенян Ачамланде сар орден, Йошкар Шӱдыр орден да медаль-влак дене, ты шотыштак «Сарысе суаплан» медаль дене суапландаралтын[1][3][4].

Демобилизаций деч вара 1947 ийыште Чыкмаште озанлык да партий олмылаште пашам ыштен[2]. 1960–1962 ийлаште – Чыкма ола исполкомын председательже[5]. 1964 ийыште КПСС ЦК пеленсе Кӱшыл партий школын пӧлкажым заочно тунем пытарен[1].

1967–1977 ийлаште Чыкмаште «Копир» заводым чоҥымашын ик вуйлатышыже лийын.

1983 ийыште тудлан «Чыкман Почётный гражданинже» чаплӱмым пуымо. Медаль-влак да Марий АССР Кӱшыл Каҥаш Президиумын Чап грамотыжо дене наградитлалтын[1][2].

2007 ий 30 декабрьыште Марий Эл Республикын Чыкма олаштыже илыш гыч каен, Чыкма олан шӱгарлаштыже тойымо[1][2].

Чаплӱм да суаптар-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

Пашалан[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

  • Чыкман Чап гражданинже (1983 ий 15 декабрь)[1] – оласе исполком председательже олмышто пайдале да кужу жап ыштымылан[2]
  • «Владимир Ильич Ленинын шочмыжлан 100 ий теммым палемдыме лӱмеш. Суапле пашалан» медаль (1970)
  • Марий АССР Кӱшыл Каҥаш Президиумын Чап грамотыжо (1957)[1]

Сарысе[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]

  • II степенян Ачамланде сар орден (13.06.1945)[3]
  • Йошкар Шӱдыр орден (28.08.1944)[3]
  • «Сарзе суаплан» медаль (05.11.1943)[3]
  • «Берлиным налмылан» медаль (09.06.1945)[3]
  • «1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарыште Германийым сеҥымылан» медаль (09.05.1945)[3]
  • «Тушман ончылно лӱддымылыклан» медаль (1946)[2]

Шарнымаш

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
  • Тудын лӱмжӧ Марий Эл Республикысе Чыкма олан Паша Чап книгашкыже пурталтын[2].
  • Чыкман Чап гражданинже М. Г. Альпидовскийын шке архивше гыч фотодокументальный материал-влак Чыкма музей комплексыште аралалтыт[2][6].
  • Кугу Ачамланде сарын участникше М. Г. Альпидовскийын шарнымашыже-влак Марий Эл Республикын Кугыжаныш архивыштыже аралалтыт.

Палемдымаш

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Мочаев, 2017, с. 24.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 galina Фотопрогулки » Боевой путь гвардии сержанта Михаила Альпидовского (неопр.). Дата обращения: 4 пургыж 2024. Архивировано 4 пургыж 2024 года.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 Альпидовский Михаил Гаврилович :: Память народа. pamyat-naroda.ru. Дата обращения: 4 пургыж 2024. Архивировано 4 пургыж 2024 года.
  4. ↑ ПОБЕДИТЕЛИ. ПОБЕДИТЕЛИ. Дата обращения: 4 пургыж 2024. Архивировано 4 пургыж 2021 года.
  5. ↑ 'Есть на Волге городок. . . ' - Методическая разработка вне классного мероприятия о малой родине - городе Козьмодемьянске Республики Марий Эл. botana.biz. Дата обращения: 4 пургыж 2024.
  6. ↑ Альпидовский Михаил Гаврилович, участник Великой Отечественной войны 2-я пол.20 в. archivogram.top. Дата обращения: 4 пургыж 2024. Архивировано 4 пургыж 2024 года.

Литератур

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
  • Они защищали Родину: вспомним их поимённо: Горномарийский район, г. Козьмодемьянск / Республика Марий Эл, Администрация Горномарийского района, Администрация г. Козьмодемьянска; [редкол.: Поздеева Н. А. (рук.) и др.]. ― Чебоксары: ИПК «Чувашия», 2005. ― 607 с., [32] л. ил., портр..; ISBN 5-86765-297-1.
  • Колесников А. Ю. Альпидовский Михаил Гаврилович // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2007. — С. 24. — 2032 экз. — ISBN 5-87898-357-0.
  • Мочаев В. А., Колесников А. Ю., Яналова Н. А. Альпидовский Михаил Гаврилович // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — 2-е изд. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2017. — С. 24. — 606 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-905314-35-3.

Кылвер-влак

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
"https://mhr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Альпидовский,_Михаил_Гаврилович&oldid=631700" гыч налме