Орлова, Лилия Александровна
| Лилия Александровна Орлова | |
|---|---|
 | |
| Шочмо кече | 1930 ий 12 шыжа |
| Шочмо вер | Кокшайск, Звенигово район, Марий автоном область, Горький вел, РСФСР, СССР |
| Колымо кече | 2004 ий 22 пеледыш (73 ий) |
| Колымо вер | Йошкар-Ола, Марий Эл, Россий |
| Гражданлык |
 СССР →  Россий |
| Паша сомыл | декоративно-прикладной сымыктыш сӱретче, тӱрызӧ |
| Награде да премий |
|
Лилия Александровна Орлова (ӱдыр годым — Зайцева) (12 октябрь 1930, Кокшайск, Марий автоном область, Угарман кундем, РСФСР, СССР — 22 июль 2004, Йошкар-Ола, Марий Эл, Россий) — совет да россий сӱретче, тӱрызӧ. Марий АССР сӱретче-влак ушемын председательже (1982–1984). РСФСР-ын сулло сӱретчыже (1979). Марий АССР сымыктышын сулло пашаеҥже (1970), МАССР Кугыжаныш премийын лауреатше (1978).
Илыш корныжо
1930 ий 12 октябрьыште Марий Элысе Провой вел Кокшайск селаште шочын[1][2][3][4].
1949 ийыште Марий профтехшколым тунем пытарен, 1954 ийыште — М. И. Калинин лӱмеш Москосо сылнылык-йӧнозанлык училищым[1][2][4].
1954–1964 ийлаште «Труженница» фабрикысе калыкле тӱр цехын сӱретчыжлан, 1966—1980 ийлаште — Республикысе йоча сылнылык школышто тӱрлаш туныктышо, 1974—1982 ийлаште — Йошкар-Оласе 6-шо №-ан ГПТУ-што туныктышылан пашам ыштен[1][2][4].
1984 ий гыч — эрыкан тӱр тӱрлымӧ пашаште, тыште марий тӱрын йӱлажым угыч шочыктен (мер калыкын оралтылаште тӧрза шарчам (Марий Эл Республикын Калыкле тоштерыште, Профсоюз полатыште, Йошкар-Оласе «Таир» рестораныште), портьерым, декор панно-влакым шочыктен. СССР сӱретче-влакын ушемышкышт пурен[4][5].
1982–1984 ийлаште Марий АССР сӱретче-влак ушемын председательже лийын[1][2][4].
Л. А. Орлован пашаже-влак СССР, Россий да йот элысе ончерлаште ончыкталтыныт, кызытат Санкт-Петербург, Суздаль, Саранск, Йошкар-Ола тоштер-влакын фондыштым сылнештарат[4].
1979 ийыште тудлан «РСФСР-ын сулло сӱретчыже» чаплӱмым пуымо. 1970 ийыште тудо Марий АССР-ын сымыктышыжын сулло деятельже лийын, 1978 ийыште — МАССР Кугыжаныш премийын лауреатше. ВДНХ-ан той медальже да Марий АССР Кӱшыл Каҥаш Президиумын Чапкагазше дене суапландаралтын[1][2][4].
2004 ий 22 июльышто Йошкар-Олаште колен[1][2][4].
Чапланымыже
- РСФСР-ын сулло сӱретчыже (1979 ий 15 июнь)[1][2][4]
- Марий АССР-ын сымыктышын сулло пашаеҥже (1970)[1][2] [4]
- Марий АССР Кугыжаныш премийын лауреатше (1978)[1][2][4]
- ВДНХ-н той медальже (1970)[1][2]
- Марий АССР-ын Кӱшыл Каҥаш Президиумын Чапкагазше (1985)[1][2]
Шарнымаш
- 2009 ий мартыште Марий Эл Республикын сӱрет сымыктыш тоштерыштыже «Орлов-влакын тукымжо» сылнылык ончер почылтын, тушто Л. А. Орлован пашажымат ончыктымо.
- 2021 ий январьыште Йошкар-Оласе калык кидпаша сымыктышын тоштерыште Л. А. Орлован «Мастарын погыжым ончалын» ончерым почмо[6].
Палемдымаш
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Мочаев, 2007, с. 320.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Энциклопедия Республики Марий Эл, 2009, с. 597.
- ↑ Кокшайск (Кокшага, Какшанла, Покровское) | Родная Вятка. rodnaya-vyatka.ru. Дата обращения: 22 вӱдшор 2023.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 МАРИЙ ЭЛ: ВРЕМЯ, СОБЫТИЯ, ЛЮДИ. Мастерица марийской вышивки | Национальная библиотека имени С.Г. Чавайна Республики Марий Эл. nbmariel.ru. Дата обращения: 22 вӱдшор 2023.
- ↑ Лилия Александровна Орлова (родилась в 12.10.1930) - Биография художника, известные произведения, выставки. Artchive. Дата обращения: 22 вӱдшор 2023.
- ↑ Обращаясь к наследию мастера. МариМедиа. Дата обращения: 22 вӱдшор 2023.
Литератур
- Соловьёва Г. Песня на холсте. Очерк // Марийский край. Земля Онара. Сост. К. Васин, А. Юзыкайн. — М.: Современник, 1989. — 485 с.
- Марий Элын художникше-влак: [Л. А. Орлова и другие] / Владимир Кудрявцев ямдылен // Ончыко. — 2000. — № 6. — С. 90—91, 95.
- Прокушев Г. Этюды о художниках Марий Эл. — Йошкар-Ола, 2003. — С. 115—118.
- Орлова Лилия Александровна // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2007. — С. 266. — 2032 экз. — ISBN 5-87898-357-0.
- Орлова Лилия Александровна // Энциклопедия Республики Марий Эл / Отв. ред. Н. И. Сараева. — Йошкар-Ола, 2009. — С. 597. — 872 с. — 3505 экз. — ISBN 978-5-94950-049-1.
- Патрушев Э. Родом из Кокшайска // Звениговская неделя. — 2010. — 29 октября. — С. 9.
- Орлова Лилия Александровна // Художники Республики Марий Эл: [альбом] / авт.-сст. В. Г. Кудрявцев. — Йошкар-Ола, 2011. — С. 122—123.
- Прокушев Г. И. Орлова (Зайцева) Лилия Александровна // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — 2-е изд. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2017. — С. 320. — 606 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-905314-35-3.