Королёв, Борис Алексеевич

Борис Алексеевич Королёв
Борис Алексеевич Королёв
Шочмо кече	7 теле 1909
Шочмо вер	Озаҥ, Россий империй[d];
Колымо кече	26 пургыж 2010 (100 ий)
Колымо вер	Угарман, Россий;
Эл	Россий империй[d]; Совет Социализм Республик-влак Ушем; Россий;
Шанче алан	кардиохирургий
Паша вер	Н. И. Лобачевский лӱмеш Угарманысе калыкле шымлыше кугыжаныш университет[d];
Образований	Н. И. Лобачевский лӱмеш Угарманысе калыкле шымлыше кугыжаныш университет[d];
Шанче степень	медицине шанче доктор[d]

Борис Алексеевич Королёв (7 декабрь 1909, Озаҥ, Россий империй — 26 февраль 2010, Россий Федераций, Угарман) — совет да российысе кардиохирург. Медицине шанче доктор, профессор, СССР МША-н (Медицине шанче академий) академикше. Социалист Пашан Талешкыже.

Илыш корныжо

Ачаже — РСФСР-ын сулло эмлышыже А. Н. Королёв^[1]^[2]. 1929 ийыште Угарман университетысе медицине факультетыш тунемаш пурен, тудыжо идалык гыч Медицине институт лийын. Королёв дене ик тӱшкаште тунемыныт ончыкылык академик да СССР МША-н президентше Николай Николаевич Блохин, чапланыше хирург-травматолог Михаил Вениаминович Колокольцев.

1935 ий август гыч — оператив хирургий кафедрын ассистентше,

1936 ий гыч — 7-ше №-ан хирургий эмлымверын ординаторжо, факультетысе хирургий кафедрын негызше, 1938 ий гыч — профессор Е. Л. Берёзовын вуйлатыме кафедрын ассистентше.

Кугу Ачамланде сар жапыште тӱҥ паша деч посна кок эвакогоспитальын хирург-консультантше, вӱрым йоктарыме станцийын шанче консультантше лийын. Тиде пашам иктешлымеке, 1944 ийыште «Плазма да сыворотке тичмаш вӱрым алмаштыше семын» кандидатлык диссертаций аралалтын.

1945 ий гыч — факультетысе терапий кафедрын доцентше. 1951 ийыште «Чрезбрюшинные операции на нижнем отделе пищевода и кардии желудка» лӱман докторлык диссертацийым арала, да тудым 5-ше №-ан клинике госпитальысе хирургий кафедрын профессоржылан сайлат.

1952 ий гыч — чумыр хирургий кафедрым вуйлатыше, а 1953 ий гыч — Угарманысе медицине институтын госпиталь кафедрым вуйлатыше лиеш, тудым 36 ий вуйлата. Госпиталь хирургий кафедрым вуйлатышыла, тудо туберкулёз, рак, шодо шӱймӧ годым изи ийготан черлын шодым резекцийлыме йӧным илышыш шыҥдарен.

1952 ийыште тудо темдыше перикардит шотышто икымше операцийым сайын шуктен, а 1955 ий 4 январьыште — Угарманыште митраль комиссуротомий шотышто икымше операций эртарен. 43 ий жапыште Королёв да тудын тунемшыже-влак шӱмлан 30 тӱжем утла операцийым ыштеныт, тыгай операций годым шкешотан йӧн-влак темлалтыныт: шӱм пӧлемын дефектшым аутоперикард дене эмлымаш, шочынак шӱм черан (порок) радикал операций годым донорын пеҥгыде мозгысо оболочкым кучылтмаш. Межпредсердный перегородкын ок лийже да шодо венын аномал волен кайымыж годым иканаште тӧрлышӧ операцийын методикыжым шонен муын. Шодо да шӱмым эмлыме у хирургий йӧным шонен мумылан Королёв 11 автор таныккагазым налын.

1972 ийыште кундемысе вӱр йоктарыме станций пелен вӱргорно хирургийын пӧлкаже ышталтын, 5-ше №-ан эмлымверыште олаште икымше гана анестезиологий да реаниматологий пӧлка ышталтын, тудын негызеш тиде специальность дене курс почылтын, варажым кафедрыш савырнен. Тыгак рентгенодиагностик пӧлка дене лийын: ондак курс почылтын, а вара — лучевой диагностике кафедре.

1986 ийыште 310 койкан у кардиохирургий рӱдер почылтын, чоҥымашын проектшым ойырен налмаште да пойдарымаште Борис Алексеевич вӱден кайыше семын лийын. Тиде шӱм да вӱргорно патологиян черлылан полышым у кӱкшытыш нӧлталаш, 1989 ийыште ИБС-ым эмлымаште хирургий йӧным шыҥдарыше лӱмын пӧлкам почаш йӧным ыштен.

Б. А. Королёв — 8 монографийын, 430 шанче пашан авторжо. Тудын вуйлатымыж почеш 26 доктор ден 67 кандидат диссертаций аралалтын. Тунемше-влак коклаште 20 утла профессор уло. Эмлыме, шанче, туныктымо пашалан Б. А. Королёв чылаже 70 ийым пуэн.

1959 ийыште тудлан РСФСР шанчын сулло пашаеҥже лӱмым пуымо, 1961 ийыште СССР МША-н корреспондент-йыжъеҥжылан сайлалтын, а 1969 ийыште — чын йыжъеҥже. 1959 ийыште Хирург-влакын тӱнямбал конгрессыштышт Б. А. Королёв Хирург-влакын тӱнямбал ассоциаций йыжъеҥжылан сайлалтын, 1968 ийыште — Шӱм-вӱршер хирург-влакын тӱнямбал мертолкынын чын йыжъеҥже лийын.

СССР Кӱшыл Каҥашын 6 ден 7 созывысе депутатше, 1968–1972 ийлаште — Угарман ола ден кундемысе каҥашын депутатше.

2010 ий 26 февраль йӱдым Угарманыште шке мӧҥгыштыжӧ шӱм чӱдылыклан (сердечная недостаточность) кӧра колен. Угарманын Бугуровысо шӱгарлаште тойымо.

Суаптар ден чаплӱмжӧ-влак

Социалист Пашан Талешкыже (1984)
Кок Ленин орден (1961, 1984)
Октябрь Революций орден (1976)
Пашан Йошкар Тисте орденже (1968)
«IV степенян Ачамланде ончылно суаплан» орден (1999)
«Паша патырлыклан» медаль
Угарман олан чапланыше гражданинже (1976)
Угарман кундемын чапланыше гражданинже (1999)
«Призваний» калыкле премий (2004) «Профессийлан ӱшанле» номинацийыште^[3]

Тыгак академик А. Н. Бакулёвын, академик В. И. Бураковскийын, Н. И. Пироговын да молынат шарныктыш медальышт дене суапландаралтын.

Шарнымаш

2010 ий февральыште Угарманысе 28-ше №-ан медик-экологий лицейлан Б. А. Королёвын лӱмжым пуымо.^[4]
2015 ий декабрьыште Угарманысе лӱмын ыштыме кардиохирургий клинике эмлымверыште Борис Алексеевич Королёвын мемориал кабинет-тоштерже почылтын. Кабинет улшо архив негызеш почылтын, экспозицийыште — 2000 утла экспонат чумыралтын, тыште Б. Королёвын ешыж деч, пырля пашам ыштыше, тунемшыж-влак деч налме пӧлек-влакат улыт^[5].

Палемдымаш

↑ vidanov. Врач милостью Божией - Нижегородская МитрополияНижегородская Митрополия (неопр.). nne.ru. Дата обращения: 22 теле 2024.
↑ www.aif.ru, Династия врачей Королёвых из Нижнего Новгорода - одна из самых известных и уважаемых в медицинских кругах, <https://aif.by/timefree/dinastiya_vrachey_korolevyh_iz_nizhnego_novgoroda___odna_iz_samyh_izvestnyh_i_uvazhaemyh_v_medicinskih_krugah>. Проверено 22 теле 2024..
↑ Лучшие врачи России (неопр.). www.prizvanie.ru. Дата обращения: 10 ага 2019. Архивировано 10 ага 2019 года.
↑ Сайт МОУ Лицей № 28 (неопр.). Дата обращения: 11 шыжа 2010. Архивировано из оригинала 25 кылме 2010 года.
↑ Мемориальный кабинет-музей Бориса Алексеевича Королева открылся в специализированной кардиохирургической клинической больнице (неопр.). Официальный сайт правительства Нижегородской области (8 теле 2015). Дата обращения: 24 вӱдшор 2019. Архивировано 5 ӱярня 2021 года.

Литератур

Колесников А. Ю., Краснов П. В., Мочаев В. А. Королёв Борис Алексеевич // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — 2-е изд. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2017. — С. 217. — 606 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-905314-35-3.

Кылвер-влак

Борис Алексеевич Королёв (рус.). Сайт «Герои страны».

Академик Борис Королёв скончался в Нижнем Новгороде 26 февраля на 101-м году жизни

[1] vidanov. Врач милостью Божией - Нижегородская МитрополияНижегородская Митрополия (неопр.). nne.ru. Дата обращения: 22 теле 2024.

[2] www.aif.ru, Династия врачей Королёвых из Нижнего Новгорода - одна из самых известных и уважаемых в медицинских кругах, <https://aif.by/timefree/dinastiya_vrachey_korolevyh_iz_nizhnego_novgoroda___odna_iz_samyh_izvestnyh_i_uvazhaemyh_v_medicinskih_krugah>. Проверено 22 теле 2024..

[3] Лучшие врачи России (неопр.). www.prizvanie.ru. Дата обращения: 10 ага 2019. Архивировано 10 ага 2019 года.

[4] Сайт МОУ Лицей № 28 (неопр.). Дата обращения: 11 шыжа 2010. Архивировано из оригинала 25 кылме 2010 года.

[5] Мемориальный кабинет-музей Бориса Алексеевича Королева открылся в специализированной кардиохирургической клинической больнице (неопр.). Официальный сайт правительства Нижегородской области (8 теле 2015). Дата обращения: 24 вӱдшор 2019. Архивировано 5 ӱярня 2021 года.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]