Космос (калыкле проект)
| «Космос» калыкле проект | |
|---|---|
 | |
| Амал | Россий президент Владимир Путинын кӱштымашыж дене |
| Роскот | 750 млрд теҥге |
«Космос» калыкле проектым Российын президентше Владимир Путинын кӱштымыж почеш 2025 ийыште илышыш шыҥдараш тӱҥалме[1]. Тудо Россий Федерацийын спутник тӱшка-влакым, калыкле орбитал станцийым чоҥымо, космос кыл сервисым, ядерный сандалык энергетикым вияҥдыме, тора сандалыкым негызлен шымлыме да пашаеҥым ямдылыме шотышто кужу жаплан палемдыме паша радамым рашемда[2].
Историй
2025 ий 16 апрельыште Бауман лӱмеш МГТУ-што Сандалык паша радамым вияҥдыме йодыш шотышто каҥашымаште Владимир Путин «Космос» калыкле проектым ямдылаш кӱлмӧ нерген увертарен:
«...ты аланыште мемнан палемдыме шуктышаш пашана сандалыкысе ончыл державе семын мемнан элнан историй статусшылан келшен толшаш[2].»
Российын Президентын палемдымыж почеш калыкле проект лишыл да кужу жаплан ты аланым вияҥдыше паша радамым авалтышаш:
- тӱрлӧ пашам шукташлан шуко спутникан шкетӱшка-влакым ыштымаш;
- калыкле орбите станцийым чоҥымаш;
- ядерный сандалык энергетикым вияҥдымаш;
- «сандалык буксирым» ыштымаш;
- тора космосым негызлен шымлымашым эртарымаш;
- «Спектр-РГ» орбите обсерваторий негызеш Сандалыкын эн раш картшым ямдылымаш[2].
Калыкле проектын технологий сеҥымашыже-влак экономикым уэмдаш да граждан-влакын илышыштым саемдаш таратыше вий лийшаш манын, палемденыт[2].
Калыкле проектлан оксам 2026-шо ий гыч тӱҥалын, федерал бюджет кышкарыште ойыраш палемдыме[2].
Шийвундо ойырымым аклымаш
2024 ий декабрьыште «Роскосмос» кугыжаныш корпорацийым вуйлатыше Юрий Борисов РБК-лан интервьюштыжо космос калыкле проектлан 750 млрд теҥге окса кӱлеш манын, увертарен[3].
Федерал проект-влак
«Космос» калыкле проектыш тыгай федерал программе-влак пурталтыныт:
- «Сандалыкысе увер технологийым пӱтынек вияҥдымаш»;
- «Сандалыкысе кышкарын ончыкылыкшо да сервис-влак»;
- «Российын сандалыкысе ядерный энергетикыжым вияҥдымаш»[4].
Лектыш
Калыкле проектын тӱҥ ужашыже-влакым каҥашыме годым тыгай пунчалым лукмо:
- 2030 ий марте орбитал тӱшкаласе спутник-влакын чотыштым 1,2 тӱж. единицыш шукташ;
- российысе космодромла гыч идалык жапыште колтымо чотым 56 марте кугемдаш;
- 2027 ийыште шке ачамландысе орбитал станцийым вераҥдаш тӱҥалаш;
- 2030 ий марте ты аланысе пашаеҥ-влакын чотыштым 40 тӱж. еҥ марте кугемдаш;
- ты аланысе паша лектышым 1,5 пачаш кугемдаш[4].
Палемдымаш
- ↑ Путин анонсировал скорое утверждение нового нацпроекта по космосу - Газета.Ru | Новости, 16.04.2025, <https://www.gazeta.ru/science/news/2025/04/16/25575230.shtml?updated>. Проверено 17 вӱдшор 2025..
- ↑ 1 2 3 4 5 Совещание по вопросам развития космической деятельности, 16.04.2025, <http://www.kremlin.ru/events/president/news/76692>. Проверено 17 вӱдшор 2025..
- ↑ Путин рассказал о договоренности с «Роскосмосом» о космическом нацпроекте, 16.04.2025, <https://www.rbc.ru/politics/16/04/2025/67fff5e29a794773e558b28c>. Проверено 17 вӱдшор 2025..
- ↑ 1 2 Михаил Мишустин провёл стратегическую сессию по национальному проекту «Развитие космической деятельности Российской Федерации на период до 2030 года и перспективу до 2036 года». government.ru (13 сорла 2024). Дата обращения: 17 вӱдшор 2025.
| Российын 2025—2030 ийласе калыкле проектше-влак | |
|---|---|
| Айдеме капитал |
|
| Йӧнан алан |
|
| Экономике вияҥмаш |
|
|
Ты материалын озаже «РУВИКИ» интернет-энциклопедий» АНО улеш. Моло сайтыште ты материалым «РУВИКИ» интернет-энциклопедий» АНО-н келшымыж дене веле кучылташ лиеш. |