Интернетын кечыже
| Интернетын кечыже | |
|---|---|
| Кече | 17 ага, 4 вӱдшор да 30 идым |
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |
Интернетын тӱнямбал кечыжым икмыняр-гана тӱрлӧ кечын илышыш шыҥдараш тӧченыт, но иктыжат илыш йӱлашке тичмашнек пурен шуын огыл.
Кече
4 апрель
Интернетын тӱнямбал кечыже 4 апрельыште палемдалтеш[1] — шнуй Исидор Севильскийын, тунемше ден студент-влакым аралышын колымо кечынже[2], тудо историйыште икымше гана 20 томан Etymologiae энциклопедийым чумырен. ТЫГАК 4.04 числа НТТР-ын 404 йоҥылышыжлан келшен толеш. 1998 ийыште католик черке тӱнямбалысе вапшым айдеме шинчымашын аклаш лийдыме погыжлан шотлен[3][4].
1999 ийыште интернетым арален шогышо кандидатлан Шнуй Исидорым, Шнуй Теклам, шнуй Педро Регаладом ойыреныт. Ватикан шуко жап кандидат-влак коклаште ойыркален да 2000 ийыште гына, Вапшым эн сай аралышылан Исидор лийшаш манме шонымашке шуын[5]. Исидор Севильский ик жаплан аралыше лийын[6]. Интернетым аралышылан шнуйым палемдыме нерген пунчалжым пеҥгыдемдышыла, Иоанн Павел II каласен: Интернет — айдеме тукымын чыла шинчымашыжым авалтыше вапш улеш. Тылеч посна, лачак Исидор Севильский икымше гана шке пашаштыже вапшыште кучылталтше, гиперссылкым ушештарыше, ссылке системым кучылтын[7].
2001 ий февраль тӱҥалтыште (голланд епископын Антоон Хуркмансын мутшо почеш[8]) Папа Римский интернетым аралыше шнуй олмыш Исидор Севильскийым ойырен[5][8]. Ты верыш тыгак Рита Каскийскаян, Пия ачан, апостол Филлипын да эсогыл архангел Гавриилын лӱмышытым каҥашеныт. Но тиде пунчал нергенат официал кӱкшытыштӧ пеҥгыдемден каласыме огыл. Тылеч посна, Ватикан интернетым аралышын олмышкыжо эше ик кандидатын лӱмжым ойлен: Дахау концлагерьыште фашист нацист-влакын индырен пуштмо шнуй Тит Брандзма[9].
2002 ийыште рим-католик черкын сугыньжо дене Интернетыште www.santibeati.it сайт почылтын, тыште кажне еҥ шке кандидатшылан йӱклен кертын[6]. Йӱклымашын лектышыже — икымше куд шнуй-влакын лӱмышт, тыгак йӱклымаште лийше моло лӱм-влакат Ватиканыш пуалтшаш улыт улмаш. Тидын дене пырля увертаралтын: папан престолжо Тӱнямбал вапшын аралышыжым палемдыме нерген нимогай уверымат пуэн огыл, тиде йӱклымаш нерген официал, шнуйым уже палемдыме нергенат увер-влак лийын огытыл[10].
Православийыште
Православий черке деч Интернетым аралыше-влак олмыш палемденыт: апостол Иоанн Богослов, шнуй Феофан Затворник да кугун индыралтше-влак Вера, Надежда, Любовь да нунын авашт София.
Альтнатив-влак
1991 ий 17 майыште — Интернетын эше ик шочмо Кечыже. Тылеч ончыч электрон почто, увер-влакым колтылмо да файл-влакым вес верыш кусарыме йӧн лийын. А 1991 ий 17 майыште WWW (англ. World Wide Web) лышташлан стандарт пеҥгыдемдалтын.
Эллаште
Россий
1998 ийыште IT Infoart Stars компаний "Интернет Кечылан" 30 сентябрьым темлен[11]. Интернетын кечыжым икымше гана москосо «Президент-отельыште» кок шӱдӧ еҥ палемден, Тыште кугу провайдер, компьютер фирме, увер агенстве еҥ-влак лийыныт. Погынышо-влак тунамсе Рунетыште миллион наре еҥ погынымым палемденыт[11]. Пайрем нерген темлымашым южо отрасльысе еҥ-влак авалтеныт (Cisco Systems, Sun Microsystems, Tops, Hewlett-Packard, «Макомнет», «Ростелеком» да молат)[12].
Варажым Рунетын кечыже нерген умылымашым[13][14][15][16][17][18][19] тӱҥ шотышто 7 апрель шумлык кучылтыныт, лачак тиде кечын 1994 ийыште калыкле кӱшыл домен-влак тӱнямбал базыште икымше гана .ru. нерген увер возалтын. 2021 ийыште ВГТРК Рунетын 27 ияш лӱмгечыж нерген ойлышыла палемден[13]: ту жаплан российысе калыкын кум нылымше ужашыже, 78 % утла, але 95 миллион утла еҥже "Рунетын калыкше" тӱшкаш пурен.
Узбекистан
29 апрельыште узнетчик-влак Узнетын кечыжым палемдат, лачак тиде кечын 1995 ийыште .uz. домен ышталтын[20].
Украине
Украиныште Интернет кече 14 декабрьыште палемдалтеш[21].
Тыгак ончо
Палемдымаш
- ↑ Лента новостей «РИА Новости» — Обобщения — Виртуальный праздник: как отмечают день Интернета в России
- ↑ Сегодня — в день рождения святого Исидора Севильского отмечается Международный День Интернета. Дата обращения: 22 ага 2011. Архивировано 8 шыжа 2017 ий.
- ↑ ГТРК «Нижний Новгород» / День покровителя Интернета. Дата обращения: 22 ага 2011. Архивировано 3 пеледыш 2013 ий.
- ↑ Вести. Ru: Интернет-пользователи отмечают день своего покровителя. Дата обращения: 22 ага 2011. Архивировано 7 ага 2013 ий.
- ↑ 1 2 Нетоскоп / Новости / На выборах святого покровителя Интернета Исидор обошел Теклу и Педро Архивысе копий 21 сорла 2009 гыч
- ↑ 1 2 Вести. Ru / Новости / У Интернета появится свой святой покровитель
- ↑ Вокруг Света | Новости | 30 сентября в России отмечался день интернета. Дата обращения: 22 ага 2011. Архивировано 29 пеледыш 2013 ий.
- ↑ 1 2 Lenta.ru: Интернет: Ватикан назначил святого покровителя Интернета Архивысе копий 7 ага 2013 гыч
- ↑ Нетоскоп / Новости / Новый кандидат в святые покровители Интернета жил в 20 столетии Архивысе копий 10 теле 2014 гыч
- ↑ Lenta.ru: Интернет: Католики выбирают святого покровителя интернета Архивысе копий 7 ага 2013 гыч
- ↑ 1 2 30 сентября День Internet в России — Барнаул. Новости — Новости и события Барнаула и Алтайского края
- ↑ https://www.dp.ru/a/1998/10/05/Den_Interneta_stal_prazd
- ↑ 1 2 День Рунета: в Сети сидят более трех четвертей россиян. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 22 пеледыш 2021 ий.
- ↑ Как в Югре отметили День Рунета - МК Югра. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ В России отмечают День Рунета :: Новости :: ТВ Центр. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ Архивированная копия. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ Сегодня Рунету исполнилось 23 года. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ День Рунета: что происходит с доменами .moscow и .москва – Москва 24, 07.04.2016. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ Двойной праздник! Корреспонденты JustMedia отмечают День Рунета и именины агентства новостей. Общество. JustMedia.ru. Дата обращения: 3 пеледыш 2021. Архивировано 3 пеледыш 2021 ий.
- ↑ Интернет в Узбекистане | Вебпланета
- ↑ С праздником! | Вебпланета