Вӱдйымал морякын кечыже
| Вӱдйымал морякын кечыже | |
|---|---|
 Российысе Сарзе теҥыз флотын тистыже | |
| Тӱрлылык | Профессионал пайрем |
| Вес семын | «Подводникын кечыже» |
| Ышталтын | Российысе ВМФ-ын главкомжо Феликс Громов, 1996 ий |
| Палемдат | Россий Федераций |
| Кече | 19 ӱярня |
| Пайремлымаш | 19 ӱярня |
| Йӱла | Палемдымаш, ойыртемалтше экипаж, командир да матрос-влаклан ВМФ-ын командованийжын таумутшо, подводник ветеран-влак дене вашлиймаш-шамыч. |
| Кылдалтын | Николай II императорын кӱштыкшӧ дене |
Вӱдйымал морякын кечыже — Россий Федерацийын Сарзе-Теҥыз Флотыштыжо сарзе служышын, ветеран да граждан пашаеҥ-влакын[1] ий еда 19 мартыште пайремлыме кечышт[2].
Вӱдйымал-моряк кечын историйже да пайремлымаш
.jpg)
1906 ий 19 мартыште (6 мартын тошто стиль почеш) лийше событий-влак негызеш пайрем кече ойыралтын, кунам Россий империйын императоржо Николай II-ын кӱштымыж почеш сарзе корабль-влакын классификацийышкышт у классым — вӱдйымал пушым — пуртымо, а Россий флот радамыш 20 вӱдйымал пуш пурталтын[3], одакше нуно шылтен аралымылан кӧра (секретыште лийыныт) миноносец семын шотлалтыныт: «Дельфин», «Форель», тыгак тиде жаплан чоҥен шуктымо субмарин-влак «Касатка», «Сом» да «Осётр». Тиде событий нерген Россий Теҥыз ведомство шотышто 1906 ий 24 мартысе 52-шо №-ан кӱштык пеҥгыдемда, тушан теҥыз министр адмирал Алексей Алексеевич Бирилёв шкежак кидпалым шынден. Тиде приказыште, мутлан, тыге ойлалтын: «Кугыжа Император (Николай II), мартын кудымшо кечыштыже, Кугун пагалыме темлен... флотын корабль кышкар классификацийыш вӱдйымал пушым пурташ кӱштен»[4]. 9 апрель (27 март) тудо ийынак 27614-ше №-ан указ дене келшышын Император Александр III-ын портшо пелен вӱдйымалне ийын кошташ туныктышо отряд тӧнежлалтын.
Тылеч вара Россий империйыште «Вӱдйымалсе морякын кечыже» у пайрем шочын, но 1917 ий Октябрь революций деч вара тудым палемдымым чарненыт. Индеш луий наре эртымеке, пайрем угыч ылыжын. 1996 ий 15 июльышто Российысе Сарзе-Теҥыз Флотын тӱҥ командирже флот адмирал Ф.Н. Громов 253-шо №-ан кӱштыкеш кидым пыштен, туштыжо «Вӱдйымал морякын кечыжым» ий еда, 19 мартыште палемдаш возалтын[5].
Йӱла почеш тиде кечын пайремле кас, погынымаш, концерт, митинг да вӱдйымалзе-влак дене вашлиймаш эртаралтыт. Россий ВМФ-ын тӱҥ командирже вӱдйымал флот сарзе ден ветеран-влаклан саламлымашым колта. Поснак ойыртемалтше Россий вӱдйымалысе моряк-влак кугыжаныш награде, шарныктыш пӧлек, грамот да командований деч таумут дене суапландаралтыт. Россий ВМФ гарнизонлаште пайрем вашлиймаш-влак эртат, вӱдйымал моряк-влаклан пӧлеклалтше мемориал да чапкӱ воктеке шӱдыш ден пеледыш аршашым пыштат[6][7].
Тыгак ончо
- Сарзе-теҥыз флот кече
- Вӱдӱмбалсе, вӱдйымалсе да юж корабльысе командирын кечыже
- РФ ВМФ штурманын кечыже
Палемдымаш
- ↑ Главнокомандующий Военно-Морским Флотом адмирал Владимир Высоцкий поздравил моряков-подводников ВМФ с Днём подводника. Дата обращения: 19 ӱярня 2010. Архивировано 12 сӱрем 2012 года.
- ↑ Во Владивостоке в честь Дня подводника зажгли вечный огонь — День подводника, Владивосток — Росбалт (недоступная ссылка)
- ↑ Э. А. Ковалёв. Рыцари глубин. — М.: Центрполиграф, 2005. — С. 55-56. — 445 с. — 4000 экз. — ISBN 5-9524-1473-7.
- ↑ Известия. Ру: День моряка-подводника
- ↑ Мәкаләләр intertat.ru — электронная газета. Дата обращения: 20 ӱярня 2010. Архивировано из оригинала 19 ӱярня 2018 года.
- ↑ На Северном флоте отметят День моряка-подводника. РИА Новости (19 ӱярня 2005). Дата обращения: 13 сорла 2010. Архивировано 13 ӱярня 2012 года.
- ↑ Праздник элиты флота | Вечерний Северодвинск от 22 марта 2007 г. | Издательство «Северная неделя». Дата обращения: 19 ӱярня 2010. Архивировано 19 пургыж 2010 года.