Горбунцов, Павел Тимофеевич

Павел Тимофеевич Горбунцов
Павел Тимофеевич Горбунцов
Шочмо кече	1894 ий 3 пеледыш
Шочмо вер	Брейтово, Мологск уезд, Ярославль губерний
Колымо кече	1971 ий 8 теле (77 ий)
Колымо вер	Йошкар-Ола
Жанр	живопись, графике
Тунеммаш	А. Л. Штиглицын технике почеш сӱретлыме училище

Горбунцов Павел Тимофеевич (1894 ий 3 июнь, Брейтово ял, Мологск уезд, Ярославль губерний, Россий империй — 1971 ий 8 декабрь, Йошкар-Ола) — совет сӱретче, Марий АССР сымыктышын сулло пашаеҥже (1964), РСФСР-ын сулло сӱретчыже (1969), Марий АССР Кугыжаныш премийын лауреатше (1971 ий, колымекыже), «Паша доблестьлан» медаль дене суапландаралтын.

Марий писатель-влакын книгаштым сӧрастарен. Живопись да графике пашаже-влакым Рыбинскысе да Йошкар-Оласе тоштер-влакын коллекцийыштышт аралат. Калыкле сӱрет галерейын эре улшо экспозицийыштыже «Дыхание севера» / «Йӱдвел шӱлыш» да «Мартовский день» /«Мартысе кече» сӱрет-влак улыт. Чыкмасе А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштерыште икмыняр сӱрет ончыкталтеш, нунын коклаште: «Студёнка», «Утро» / «Эр», «Зимний пейзаж» / «Телымсе пейзаж», «На опушке» / «Чодыра тӱрыштӧ».

Тудын тыршымыже тыгак Йошкар-Олаште республикын элгӧргӧ паша шотышто министерстве оралтысе барельефыште да сылнештарымаште уло.

Илыш корныжо

Барон А. Л. Штиглицын технике почеш сӱретлымаш училище. 1910 ийысе почто открытке

1894 ийыште Ярославль губерний Мологск уездын Брейтово селаштыже шочын.

Петроградыште барон А. Л. Штиглицын технике почеш сӱретлыме училищышкыже тунемаш пурен. Профессор Пётр Ламбинын театр декораций живопись классыштыже тунемын. 1917 ийыште 23 ияш Штиглиц училищым тунем пытарен, театр сӱретче дипломым налын.

Мариинский театрыште практикым эртен.

1919 гыч 1923 ий марте Рыбинск драме театрын сӱретчыжлан тыршен. «Обрыв», «Гибель надежды», «Потонувший колокол» спектакль-влакым сӧрастарен. Тунам Рыбинск кундемысе тоштерым ыштымаште тыршен, тидлан «Пазар», «Шексна», «Кудалтыме илем», «Собственник» сӱрет-влакым возен. Рыбинский пролеттӱвыран изостудийыштыже туныктен (1918—1923).

Череповецысе театрын оралтыже.

Вара Череповецыш куснен. 1925—1926 ийлаште — Череповецысе А. В. Луначарский лӱмеш показательный театрын сӱретчыже.

1926 ийыште Череповец театр труппо дене пырля Марий республикын рӱдолашкыже, Краснококшайскыш (кызыт Йошкар-Ола) толын, тыште ончыктен коштшо (передвижной) марий театрын сӱретче-постановщикшылан пашаш кодын. Тудо Марий АССР-ыште театрысе икымше профессионал сӱретче лийын.

1929 ий 23 октябрьыште Марий музыко-драме сымыктыш студийын икымше артистше-влак тунем лектыныт, художественный вуйлатышыже режиссёр Нуам Календер лийын (1901—1958). 15 актёр 1929 ий октябрьыште ыштыме Марий кугыжаныш драме театрын негызшым ыштеныт. Тидын годым студийым Марий кугыжаныш драме театрыш официально савыреныт. Студийым вуйлатыше Н. И. Календер театрын художественный вуйлатышыжлан шогалын.

1930-шо ийыште Сергей Чавайнын пьесыж почеш «Мӱкш отар» да «Илыше вӱд» спектакль-влакым шынден, кудым Горбунцов Н. И. Календер дене пырля пашам ыштен, Москошто эртыше Театр-влакын пӱтынь ушемысе олимпиадыште 1-ше степенян диплом дене палемдалтыныт.

1934 ийыште Марий кугыжаныш калыкле театрым режиссёр Н. Д. Станиславский вуйлатен (1905—1970). Постановкылан тудо А. Н. Островскийын «Гроза» драмыжым ойырен, пьесым марлашке С. Чавайн кусарен. Спектакльын сӱретчыже Павел Горбунцов лийын. Спектакльым 1936 ийыште А. Н. Островскийын колымо кечыжлан 50 ий темме лӱмеш эртыше ончерыште палемденыт да ончерысе каталогыш пуртеныт^[1].

1937 ийыште Горбунцов театрым коден. Ту ийыштак Марий республикысе краевед тоштерыш пашаш пурен.

1940-ше, Кугу Ачамланде сар ийлаште, Горбунцов «Марий сӱретче» ушемыште шоген.

1961 ий гыч СССР сӱретче-влак ушемын йыжъеҥже. 1960-шо ийлаште Павел Тимофеевич Йошкар-Ола гыч Новотроицк ялыш куснен, тиде Йошкар-Ола — Кокшайск корнын 9-ше уштышыжо. Тушто пейзаж живописьым шочыктен.

1965 ий июльышто — Йошкар-Олаште тудын посна ончерже эртен^[2].

1971 ий 8 декабрьыште 77 ияш колен. Сидорово ял шӱгарлаште тойымо.^[3]

Живопись пашаже-влак

«Шыжымсе мӱндырлык», 1961
«Студёнка», 1962 ий марте, А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштерлан (1962 ий 22 июльышто Марий АССР тӱвыра министерствыже кусарен)
«Марий мланде», 1963
«Эр», 1963, А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштер
«Шошо эр», 1963, А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштер
«Телымсе пейзаж», 1964, А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштер
«Мучашдыме чодыра», 1966
«Тылзан йӱд», 1966, Марий Эл Республикын калыкле тоштерже
«Мартысе кече», 1967
«Эрык», 1967
«Канде эр», 1969,
«Чодыра тӱрыштӧ», 1969, А. В. Григорьев лӱмеш сӱрет-историй тоштер
«Йӱдвелын шӱлышыжӧ», 1970, Марий Эл Республикын калыкле тоштерже
«Корем-влак»,
«Шыже», 1970

Горбунцов П. Т. Шошо эр. 1963 ий, ӱй чия дене сӱртлыме радына

Палемдымаш

↑ Выставка, посвященная творчеству великого русского драматурга А. Н. Островского в связи с 50-летием со дня смерти. 1936 (неопр.). Дата обращения: 29 теле 2021. Архивировано 29 теле 2021 года.
↑ Большая советская энциклопедия. Ежегодник. 1965 год.
↑ Новотроицк. «Родная Вятка» (неопр.). Дата обращения: 26 теле 2021. Архивировано 26 теле 2021 года.

Кылвер-влак

Яркий представитель пейзажного жанра Павел Тимофеевич Горбунцов

[1] Выставка, посвященная творчеству великого русского драматурга А. Н. Островского в связи с 50-летием со дня смерти. 1936 (неопр.). Дата обращения: 29 теле 2021. Архивировано 29 теле 2021 года.

[2] Большая советская энциклопедия. Ежегодник. 1965 год.

[3] Новотроицк. «Родная Вятка» (неопр.). Дата обращения: 26 теле 2021. Архивировано 26 теле 2021 года.

[1]

[2]

[3]