НПО-н тӱнямбал кечыже

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
НПО-н тӱнямбал кечыже
Финляндийын тӱнямбал шуаралтмаш йодыш-влак шотышто министрже Пекка Хаависто 2014 ий 27 февральыште НПО-н тӱнямбал кечыжым официально почеш. [1]
Финляндийын тӱнямбал шуаралтмаш йодыш-влак шотышто министрже Пекка Хаависто 2014 ий 27 февральыште НПО-н тӱнямбал кечыжым официально почеш. [1]
Тӱрлылык Граждан обществе, Коммерческий огыл организаций, Виктердыме тӱнямбал организаций
Вес семын «Виктердыме тӱнямбал организаций-влак»
Палемдат НПО-н IX форумжо, Балтий теҥызысе кугыжаныш-влакын Каҥашышт
Кече 27 пургыж
Пайремлымаш ий еда
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Виктердыме организаций-влакын тӱнямбал кечышт (НПО-н тӱнямбал кечыже, англ. World NGO Day) — ий еда 27 февральыште палемдалтеш. НПО-н тӱнямбал кечыжым пайремлыме нерген икымше гана 2010 ий 17 апрельыште[2] Балтий теҥыз кумдыкысо 12 кугыжаныш-влак Вильнюсышто (Литва) НПО-влакын 8-ше саммитыштыже официальнын увертареныт[3][4].

НПО-н тӱнямбал кечыже икымше гана тӱнямбал кӱкшытыштӧ 2014 ий 27 февральыште Финляндийысе Хельсинкиште палемдалтын, тиде пайрем вашлиймаште тӱрлӧ тӱнямбал лидер ден НПО-влак лийыныт: Хелен Кларк, ООН-ысо вияҥме программыжын 8-ше вуйлатышыже, У Зеландийын ончычсо премьер-министрже. Тудо шке саламлымаштыже НПО тӱнямбал кечыжым сайлан шотлымо дене саламлен да тӱнямбал вияҥмаште ты секторын моткоч кӱлешан улмыжым палемден[5][6]. Лидер-влак коклаште тыгак Евроушемын вияҥме шотышто комиссарже Андрис Пиебалгс лийын, тудо саламлыме ойыштыжо палемден: «Тиде чын гына, тӱняште шуко пайрем кече коклаште НПО-м саламлаш кӱлеш да ыштен шогымо пашаштлан тауштыман[7][8].

Ушнышо калык-влак организацийын 1950 ий 27 февральысе резолюцийышкышт «Виктердыме тӱнямбал организаций» умылымаш пурталтын, тиде НПО секторым сайлан шотлымаш лийын.

НПО-н тӱнямбал кечыжым ышташ кӱлмӧ нерген икымше гана 2009 ийыште студент Марцис Лиорс Скадманисын тӱнямбал правам тунеммыж годым каласен[9], тиде шонымашым виктердыме «Латвийысе граждан альянс» организаций утыр шарен да вияҥден толын.

2010 ий 17 апрельыште НПО-со IX форумын 8-ше саммитыште (Балтий теҥызысе кугыжаныш-влак Каҥаш) Балтий теҥыз кумдыкышто улшо 12 кугыжанышысе НПО-н калыкле ӱшанъеҥышт (Белоруссий, Даний, Эстоний, Финляндий, Германий, Исландий, Латвий, Литва, Польшо, Россий, Норвегий да Швеций) официальнын НПО кечым увертареныт, тидын нерген резолюцийым пеҥгыдемденыт, тыге юридический тӱнямбал-права шотышто прецедент шочын. 2012 ий 23-25 апрельыште Гумбольд лӱмеш Берлин университетыште (Германий) Балтий теҥызысе кундем-влакын Х форумыштыжо, НПО-н тӱнямбал кечыжым уэш официальнын НПО Германийысе президентурын иктешлыше уверыштыже СГБМ (Балтий теҥызысе кугыжаныш-влакын каҥашышт) юридически пеҥгыдемдалтын[10].

2017 ий 27 февральыште Европо службын йотэл пашам шуктышо ӱшанъеҥже, ЕС Кӱшыл ӱшанъеҥже Федерик Могерини деч НПО-н Брюссельысе тӱнямбал кечыж нерген официал серышым савыктен, 27.2017 UNIQUE ID: 170227_11. НПО кумда верым айлымыж нерген палемден[11].

Таче ме Виктердыме организаций-влакын тӱнямбал кечыштым пайремлена, тӱҥ шотышто ме граждан обществын тӱшка пашаште надыржым пайремлена, НПО-што лийын кертеш ту еҥ-влакын йӱкышт, кӧм мер калыкыште огыт кол.Йотэл паша шотышто европо службо, 2017 ий 27 пургыж

НПО-н тӱнямбал кечыже икымше гана

[тӧрлаташ | вики-текстым тӧрлаташ]
Хелен Кларк, НПО тӱнямбал кечыжым тӱнямбал кӱкшытыштӧ пеҥгыдемдаш полшышо, ООН-ын вияҥме программыжым вуйлатышын ойлымыжо(2014)

2014 ий 27 февральыште Хельсинкиште, Финляндийыште, икымше гана тӱнямбал кӱкшытыштӧ НПО-н Тӱнямбал кечыже палемдалтын[12]. НПО тӱнямбал кечыжым тӱнямбал кӱкшытыштӧ официальне палемдаш да НПО тӱнямбал кечын кӱлешан улмыжым пеҥгыдемдаш Финляндийын йотэл шотышто министерствыже полшен, тӱнямбал кыл кучымаште ты йӱлам вияҥден, лач тыге НПО-н тӱнямбал кечыжын форумжым Хельсинкиште, Финляндийыште эртараш йӧным ыштен. НПО тӱнямбал кече форумыштыжо тыгак тӱрлӧ лидер-влак ойленыт, мутлан Финляндийын калык кокласе вияҥме йодыш шотышто министр Пекка Хаависто (Pekka Haavisto)[13], Финляндийын йотэл паша шотышто министерствын Кугыжаныш секретарьже, проект-влакым вӱдышӧ бюрон вуйлатышыже (UNOPS) ООН, [14]Йӱдвел эл-влакын Каҥашыштым вуйлатыше, Иранын ӱдырамаш-влакын пашашт шотышто ончычсо министр да ООН вияҥме программыжым вуйлатыше, У Зеландийын ончычсо премьер-министрже, [15]Евроушемын вияҥме шотышто комиссарже[16], тыгак ЮНЕСКО-н да моло тӱнямбал организаций-влакын ӱшанъеҥышт[17].

  • НПО-н тӱнямбал кечыже — тиде глобал поянлыкым ончыктышо тӱнямбал символ, НПО-н тыршымашыже да лектышыже эрыкыш, мер йӱкым колын шуктымашке, еҥ-влаклан лӱдыкшӧ улмо нерген шижтарымашке, орлыкым чытыше эл-влаклан полшымашке, айдеме тукымын тӱвыра поянлыкшым аралаш, тудын ончыкылыкшо нерген азапланаш, поян улмыжым умылаш виктаралтын.
  • НПО-н тӱнямбал кечыже тыгак ончыкта: обществе мер калыкын илышыжым вияҥдымаште НПО-н кугу надыржылан, тӱнямбалне виктердыме организаций-влакым тиде кечын символжо йымалне иктеш ушымыжлан пагала да таушта.
  • НПО-н тӱнямбал кечыже тыгак НПО-н еҥже-влакым шарныме кече, кӧ НПО миссийже кӧргыштӧ шке пашажым шуктышыла, илышыжым пуэн[18].

НПО-н тӱнямбал кечыже тӱрлӧ эллаште палемдалтеш, мутлан: Пакистаныште[19], Индийыште, Афганистаныште, Непалыште, США-ыште да Африкысе[20], Азийысе[21], Кечывалвел Америкысе, Европысо эллаште кумдан пайремлат[22].НПО тӱнямбал кечыже, тӱҥ шотышто, кумда мероприятий семын палемдалтеш: дискуссий, формо, семинар, лекций, йолташ-влакын касышт, ончер, НПО-н пашаж нерген телевиденийыште, радиошто увер, школышто да тулеч моло вере вашлиймаш-влак. НПО-н 27 февральысе тӱнямбал кечыже тыгак посна ыштыквер-влак денат пайремлалтеш, тыге нуно мер калыклан, виктердыме организаций-влаклан яра але иземдыме ак дене шке суаплыкыштым, сатуштым темлат.

НПО-тӱнямбал кечыжын официал хештег-влакше (тӱҥ мут-влакше) тыгай улыт: #WorldNGODay, #YourNGODay and #NGODay[23][24].

  1. national | Finland Times. Finlandtimes.fi (28 пургыж 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 22 идым 2018 года.
  2. Форум НПО стран Балтийского региона. norden.spb.ru. Дата обращения: 2013-15-02. Архивировано 12 пургыж 2018 года.
  3. Baltic Sea NGO Forum 2010. 3sektorius.lt. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 1 шыжа 2016 года.
  4. 27 февраля – Всемирный день НКО. rosnko.ru. Дата обращения: 27 пургыж 2018. Архивировано из оригинала 22 вӱдшор 2018 года.
  5. World NGO Day - International Celebration and Recognition. Finnbay.com (6 ӱярня 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано из оригинала 5 сорла 2016 года.
  6. THE WEEK AHEAD AT THE UNITED NATIONS: THE EUROPEAN PERSPECTIVE (07/14): 17-24 February 2014. Unric.org. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано из оригинала 16 идым 2016 года.
  7. World NGO day - Asociația Europa Digitală. Europadigitala.ro. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 26 сорла 2016 года.
  8. Keskusliitto ehdokkaana NGO Time -kilpailussa. Finfami.fi. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано из оригинала 22 сорла 2016 года.
  9. MeriNews: World NGO Day: Collaborate, network and cooperate to maximise outcomes. merinews.com. Дата обращения: 27 пургыж 2017. Архивировано из оригинала 27 пургыж 2017 года.
  10. X. Baltic Sea NGO Forum, The German Presidency of the CBSS Final Statement. issuu.com. Дата обращения: 25 вӱдшор 2012. Архивировано 5 ӱярня 2017 года.
  11. Statement on the occasion of the World NGO Day 2017. eeas.europa.eu. Дата обращения: 27 пургыж 2017. Архивировано 22 идым 2018 года.
  12. World NGO Day: Minister for International Development Pekka Haavisto and Finland Empowering NGOs and Civil Society Worldwide. Finnbay.com (8 пургыж 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 12 сорла 2016 года.
  13. 27 Feb / 28 Feb. World NGO Day. France.fi. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано из оригинала 13 идым 2016 года.
  14. About. Unops.org. Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано из оригинала 14 вӱдшор 2016 года.
  15. Forum ends with innovative ideas for global development | national | Finland Times. Finlandtimes.fi (2 ӱярня 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 28 сорла 2016 года.
  16. World NGO Day – Children's Prize Foundation. Childrensprize.org (26 пургыж 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 22 сорла 2016 года.
  17. World NGO Day 2014 Forum begins in Helsinki today | national | Finland Times. Finlandtimes.fi (27 пургыж 2014). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 17 теле 2018 года.
  18. Address by Marcis Liors Skadmanis, World NGO Day 2014, Helsinki 27 February 2014. youtube.com. Дата обращения: 27 пургыж 2014. Архивировано 5 ӱярня 2019 года.
  19. NGOs pledge to bring change in society on world day. Nation.com.pk (28 пургыж 2016). Дата обращения: 26 сорла 2016. Архивировано 28 сорла 2016 года.
  20. Nation: Seychelles observes World NGO Day for first time. 2017-02-27. Дата обращения: 17 сорла 2017. Архивировано 9 сорла 2017 года.
  21. South Asia Region on the Advisory Group of the World NGO Day,. indianbarassociation.org. Дата обращения: 25 пургыж 2012. Архивировано 24 теле 2013 года.
  22. Фуад Мурадов программой «Всемирный день НПО» Генассамблеи ООН объявлен послом доброй воли. 1news.az. Дата обращения: 2 ӱярня 2015. Архивировано 27 ӱярня 2015 года.
  23. Official hashtag #worldngoday. twitter.com. Дата обращения: 27 пургыж 2014. Архивировано 15 ӱярня 2017 года.
  24. Official hashtag #worldngoday. facebook.com. Дата обращения: 27 пургыж 2014.