Мороженыйын тӱнямбал кечыже
Мороженыйым ужалыме тӱнямбал кече (англ. World Ice Cream Day) — тӱнямбал пайрем, ий еда 10 июньышто палемдалтеш. Пайремын цельже мороженыйым шарымаште да тудын кучылтмо тӱвырам шот-радамыш кондымаште.
Пайрем нерген
Историй
Мороженыйын кечыжым увертараш кӱлмӧ нерген ойым Вермонт штатысе Берлингтонышто Ben & Jerry’s компаний луктын[1]. 1978 ийыште йолташ-влак Бен Коэн ден Джерри Гринфилд мороженыйым ышташ тунем лектынытат, шке мороженый кафем почыныт. Рвезе-влак эн ончыч грузовиклан оксам поген ситараш да мӱндыр корнысо дальнебойщик лияш шоненыт[2]. Но кафе моткоч талын калыкыште чапым налын да йолташ-влак бизнесым умбакыже вияҥдаш кутырен келшеныт.
1979 ий 10 июньышто Бен ден Джерри кафе почмо икымше идалык лӱмгечым палемденыт. Нуно пайрем акцийым увертареныт, ту кышкарыште мороженый дене чыла кумылан еҥ-влакым яра сийленыт. Тиде ошкылышт тунар сай лектышым пуэн, пайрем эл мучко писын шарлен, а вара тӱнямбалсыш савырнен[3].
Тыгак пайремын кушеч лекмыж нерген альтернатив версийже уло. Тудлан келшышын, лач 1786 ий 10 июньышто, США-ште мороженыйым тӱшкан ыштен лукташ да ужалаш тӱҥалыныт. Туге гынат тиде шонымашым пеҥгыдемдыше кагаз уке.
Йӱла
Мороженыйын кечыже пӱтынь тӱняште палемдалтеш гынат, официал статусшо уке. Тиде кечын тӱня мучко фестиваль, дегустаций да йӱштӧ сийым кочмо шотышто таҥасымаш таҥасымаш эртат. Тыгак шуко олалаште весела калык пайрем гӱжла, молгунамсе семынак нуно рӱдӧ площадьлаште але парклаште эртаралтыт. Мороженыйым шуко ыштен лукшо-влак чӱчкыдынак пайрем уна-влаклан шарныктыше приз ден шере пӧлекым кучыктат.
Пайрем годым тыгак мороженыйым ямдылыме эксклюзив шоум да мастер-классым эртарат. Мороженыйым ужалкалыше южо кевыт-влак акций увертарат да сатуштлан акым иземдат.
Историй факт-влак
- 1813 ий гыч США президентын инагурацийыштыже эреак мороженый талиҥга лийын.
- Мороженыйлан пашкарым 11 ияш Фрэнк Эпперсон 1905 ийыште шонен муын.
- ВДНХ-ште «Мороженый» павильоным чоҥымо.
- США-ште июль — мороженыйын калыкле тылзыже, а тудын кумшо рушарняже — мороженыйын калыкле кечыже (англ. National Ice Cream Month). Тиде пайремым президент Рональд Рейган 1984 ийыште пеҥгыдемден[4].
- Тӱрлӧ таман мороженныйым эн шуко Венесуэллысе Меридыште Heladería Coromoto кафе темла — 860. 1996 ийыште тудо Гиннессын рекорд книгашкыже пурталтын[5].
Тыгак ончо
Палемдымаш
- ↑ 10 июня – Всемирный день мороженого Подробнее: https://kamchatkamedia.ru/news/1302228/. KamchatkaMedia. Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ 10 июня — Всемирный день мороженого: все о празднике и о любимом лакомстве. «Академия КриоФрост». Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ Всемирный день мороженого 10 июня: традиции и история праздника. Интернет-издание «Апостроф» (10 пеледыш 2023). Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ Are You Ready For International Ice Cream Day? (англ.). Unilever Food Solutions.
- Комсомольская правда. Дата обращения: 23 ага 2024.