Мороженыйын тӱнямбал кечыже
| Мороженыйын тӱнямбал кечыже | |
|---|---|
 | |
| Тӱрлылык | Официалдыме пайрем |
| Официал | World Ice Cream Day |
| Ыҥ | Мороженыйым кумдан шарымаш да тудым кочмо йӱлам вияҥдымаш |
| Ышталтын | 1979 ийыште |
| Ыштыше | Бен Коэн да Джерри Гринфилд, Ben & Jerry’s компанийым негызлыше-влак |
| Палемдат | Тӱнямбал пайрем |
| Кече | 10 пеледыш |
Мороженыйын тӱнямбал кечыже (англ. World Ice Cream Day) — ий еда 10 июньышто палемдалтше тӱнямбал пайрем.
Пайрем нерген
Историй
Мороженыйын кечыжым увертараш кӱлмӧ нерген ойым Вермонт штатысе Берлингтонышто Ben & Jerry’s компаний луктын[1]. 1978 ийыште Бен Коэн ден Джерри Гринфилд йолташ-влак мороженыйым ышташ тунем лектынытат, шке мороженый кафем почыныт. Рвезе-влак эн ончыч грузовиклан оксам поген ситараш да мӱндыр корнысо дальнебойщик лияш шоненыт[2]. Но кафе моткоч талын калыкыште чапым налын да нуно бизнесым умбакыже вияҥдаш кутырен келшеныт.
1979 ий 10 июньышто Бен ден Джерри кафе почмо икымше идалык лӱмгечым палемденыт. Нуно пайрем акцийым увертареныт, тиде кышкарыште мороженый дене кумылан чыла еҥым яра сийленыт. Тиде ошкылышт тунар сай лектышым пуэн, эсогыл пайрем эл мучко писын шарлен, а вара тӱнямбалсышкат савырнен[3].
Тыгак пайремын кушеч лекмыж нерген альтернатив версий уло. Тудлан келшышын, лач 1786 ий 10 июньышто, США-ште мороженыйым тӱшкан ыштен лукташ да ужалаш тӱҥалыныт. Туге гынат тиде шонымашым пеҥгыдемдыше кагаз уке.
Йӱла
Мороженыйын кечыже пӱтынь тӱняште палемдалтеш гынат, официал статусшо уке. Тиде кечын тӱня мучко фестиваль, дегустаций да йӱштӧ сийым кочмо шотышто таҥасымаш эртат. Тыгак шуко олаште весела пайрем гӱжла, молгунамсе семынак нуно рӱдӧ площадьлаште але парклаште эртаралтыт. Мороженыйым шуко ыштен лукшо-влак чӱчкыдынак пайрем уна-влаклан шарныктыше приз ден шере пӧлекым кучыктат.
Пайрем годым тыгак мороженыйым ямдылыме эксклюзив шоум да мастер-классым эртарат. Мороженыйым ужалкалыше южо кевыт акцийым увертара да сатуштлан акым иземда.
Историй факт-влак
- 1813 ий гыч США президентын инагурацийыштыже эреак мороженый талиҥга лийын.
- Мороженыйлан пашкарым 11 ияш Фрэнк Эпперсон 1905 ийыште шонен муын.
- 1939 ийыште архитектор А. Н. Бельскийын проектше почеш ВДНХ-ште «Мороженый» павильоным чоҥымо.
- США-ште июль — мороженыйын калыкле тылзыже, а тудын кумшо рушарняже — мороженыйын калыкле кечыже (англ. National Ice Cream Month). Тиде пайремым президент Рональд Рейган 1984 ийыште пеҥгыдемден[4].
- Тӱрлӧ таман мороженныйым эн шуко Венесуэллысе Меридыште Heladería Coromoto кафе темла — 860. 1996 ийыште тудо Гиннессын рекорд книгашкыже пурталтын[5].
Тыгак ончо
Палемдымаш
- ↑ 10 июня – Всемирный день мороженого Подробнее: https://kamchatkamedia.ru/news/1302228/. KamchatkaMedia. Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ 10 июня — Всемирный день мороженого: все о празднике и о любимом лакомстве. «Академия КриоФрост». Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ Всемирный день мороженого 10 июня: традиции и история праздника. Интернет-издание «Апостроф» (10 пеледыш 2023). Дата обращения: 23 ага 2024.
- ↑ Are You Ready For International Ice Cream Day? (англ.). Unilever Food Solutions.
- ↑ Ульяна Светачева. Всемирный день мороженого в 2024 году: история и традиции праздника. Комсомольская правда. Дата обращения: 23 ага 2024.