Кӱртньыгорно транспортым орол (сарзаҥдыме) ведомствын кечыже

Кӱртньыгорно транспортым орол (сарзаҥдыме) ведомствын кечыже
Кӱртньыгорно транспортым орол (сарзаҥдыме) ведомствын кечыже
	"МПС сарзаҥдыме ороллан 70 ий" тамга (1991 ий); "МПС сарзаҥдыме ороллан 70 ий" тамга (1991 ий)
Тӱрлылык	профессионал пайрем
Вес семын	Российыште - Кӱртньыгорно транспортым оролымо ведомствын кечыже; Казахстаныште — Сарзаҥдыме оролым ышыме кече; Беларусийыште — Белоруссийысе кӱртньыгорно сарзаҥдыме оролын кечыже;
Палемдат	Россий, Казахстан, Беларусь
Кече	9 Теле
Пайремлымаш	9 теле
Йӱла	Пайремле совещанийлам эртарымаш; официал еҥ-влакын выступленийышт; пайрем кышкарыште ойыртемалтше подразделений-влакым палемдымаш; лӱмгече палым лукмаш; пашашт дене ойыртемалтше-шамычлан наградым, медальым, чап таныкым, шергакан приз-влакым кучыктымаш; должностьыш шогалтымаш; кугыжаныш должностной еҥ, правам аралыше орган, силовой структур, кӱртньыгорно администраций, пырля пашам ыштыше йолташ-влак, родо-тукым, лишыл еҥ-влак деч саламлымаш; пайрем концертла; СМИ-ште подразделений-шамыч нерген тематике шот дене келшыше передаче-влак; ветеран-влакын интервьюшт; технике ден саркуралым кучылт моштымо шотышто выступленийла; икте-весе дене опыт дене пайлалтмаш
Кылдалтын	ВЦИК ден СТО «Складым, пакгауз ден клат-влакым, тыгак кӱртньыгорно ден вӱдкорнылаште ыштыме озанлык-влакым аралыме нерген» декрет, 09.12.1921

Кӱртньыгорно транспортым орол (сарзаҥдыме) ведомствын кечыже — кӱртньыгорно транспортышто осал паша лийын кертме лӱдыкшым ончылгоч кораҥдыме шотышто пашам шуктышо кӱртньыгорно транспорт пашаеҥ-влакын официал огыл профессий пайремышт, нуно кӱртньыгорно станцийлаштат, инфракышкарын объектше да нунын пелен улшо кундем ден акваторий кумдыкым осал паша (тӧртыкым пудыртыл агыме ваштареш, пожар деч аралыме) лӱдыкшым ончылгоч кораҥдыме шотышто пашам шуктат. Южо совет кумдыкысо эллаште (Россий^[1], Казахстан^[2], Беларусь^[3]) ий еда, 9 декабрьыште палемдалтеш.

Пайрем историй

СССР НКПС-ын сарзе оролын икымше пайрем кечыже Кӱртньыгорным Оролышо вуйлатыше-влакын чумыр ушемысе погыныштын пунчалже почеш 30 сентябрьыште лийын. Пайрем 1926 ийыште икымше гана палемдалтын^[4].

Варажым пайрем кече вашталтын да Ф. Э. Дзержинскийын темлымыж почеш РСФСР ВЦИК ден СТО «Складым, пакгауз ден клат-влакым, тыгак кӱртньыгорно ден вӱдкорнылаште ыштыме озанлык-влакым аралыме нерген» Декретым пеҥгыдемденыт, тудын дене келшышын, РСФСР НКПС кышкарыште корно кылым аралыше сарзе орол ышталтын.

Ончыктымо Декретеш кидпалым пыштыме кече кӱртньыгорно транспортым оролымо шотышто кылым кучышо чыла еҥ дене палемдалтеш, тудо ведомство пайрем семын улеш.

Кӱртньыгорно оролымашын лӱмжӧ вашталтме дене, тыгак 1991 ий деч вара тӱрлӧ ийлаште эрыкан эл-влак ышталтмылан кӧра, пайрем тӱрлӧ семын лӱмдалтеш:

СССР НКПС-се сарзе оролын кечыже
СССР корно кыл министерствын сарзе оролжо^[5]

1991 ий деч вара:
- Российыште:
  - Россий Федерацийын корно кыл министерствысе сарзе оролын кечыже
  - Россий Федерацийын корно кыл министерствысе ведомство оролын кечыже
  - Россий Федерацийын кӱртньыгорно транспортшым аралыше ведомство оролын кечыже
- Казахстаныште — Сарзе оролын шочмо кечыже^[6]
- Белорусийыште — Белорусийын кӱртньыгорнысо сарзе оролжын кечыже^[7]

Палемдымаш

↑ Статья «На страже стальных магистралей» Газета «Гудок» Выпуск № 221 07.12.2018 (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано 9 теле 2018 года.
↑ Статья «Военизированной охране 90 лет» на портале ekaraganda.kz (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано 9 теле 2018 года.
↑ Статья «Служба, что почетна и трудна»/ Транспортный вестник (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 10 теле 2018 года.
↑ Сборник-справочник официальных распоряжений по вооруженной охране путей сообщения, изданных за время 1925 — март 1927 гг./ Народный комиссариат путей сообщения, Центральное управление железнодорожного транспорта; составлен Управлением начальника охраны путей сообщения. — Москва : Транспечать НКПС, 1925—1927./ Российская государственная библиотека https://www.rsl.ru/ Архивная копия от 29 ӱярня 2019 на Wayback Machine
↑ Дерябин Г. С. Охрана стальных магистралей. — М.: Транспорт, 1981. — С. 31. — 255 с.
↑ Информация с официального сайта АО «ВЖДО» «Сегодня АО «ВЖДО» (Общество) отмечает свой профессиональный праздник «День образования военизированной охраны» (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 27 идым 2018 года.
↑ Статья от 8.12.2017 «9 декабря — День военизированной охраны Белорусской железной дороги» на портале polese.by (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 13 теле 2018 года.

[1] Статья «На страже стальных магистралей» Газета «Гудок» Выпуск № 221 07.12.2018 (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано 9 теле 2018 года.

[2] Статья «Военизированной охране 90 лет» на портале ekaraganda.kz (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано 9 теле 2018 года.

[3] Статья «Служба, что почетна и трудна»/ Транспортный вестник (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 10 теле 2018 года.

[4] Сборник-справочник официальных распоряжений по вооруженной охране путей сообщения, изданных за время 1925 — март 1927 гг./ Народный комиссариат путей сообщения, Центральное управление железнодорожного транспорта; составлен Управлением начальника охраны путей сообщения. — Москва : Транспечать НКПС, 1925—1927./ Российская государственная библиотека https://www.rsl.ru/ Архивная копия от 29 ӱярня 2019 на Wayback Machine

[5] Дерябин Г. С. Охрана стальных магистралей. — М.: Транспорт, 1981. — С. 31. — 255 с.

[6] Информация с официального сайта АО «ВЖДО» «Сегодня АО «ВЖДО» (Общество) отмечает свой профессиональный праздник «День образования военизированной охраны» (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 27 идым 2018 года.

[7] Статья от 8.12.2017 «9 декабря — День военизированной охраны Белорусской железной дороги» на портале polese.by (неопр.). Дата обращения: 9 теле 2018. Архивировано из оригинала 13 теле 2018 года.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]