Емичев, Алексей Иванович

Алексей Иванович Емичев
Алексей Иванович Емичев
Шочмо кече	1808 ий
Шочмо вер	Слободской, Виче губерний, Россий империй
Колымо кече	1853 ий 4 сӱрем
Колымо вер	Новгород
Произведений йылме	руш

Алексей Иванович Емичев (1808, Слободской, Виче губерний — 1853 ий 4 (16) июль, Новгород) — руш прозаик, поэт да журналист^[1].

Илыш корныжо

1808 ийыште Виче губернийысе Слободской олаште шочын. Дворян гыч. Ачаже штаб-офицер лийын. Шочмо олаштыже уездысе училищым тунем пытарен^[1].

1823 ий гыч — уездысе судын канцеляристше, 1825 ий гыч — Котельнич уездысе училищын туныктышыжо. 1831 ийыште, соҥгыралыклан кӧра, тунемме ведомствыште пашам мучашлен да Вичыште илаш кодын, тушто виче губернатор пелен пашаш тӱҥалын^[1].

Усталык пашажым вес еҥын почеламутым возымыж семын серен ончымаш гыч (имитаций) тӱҥалын: «Молва» газетыште «К Лизе» / «Лизе деке» (1831, № 48), «Мучение» / «Орлык» (1833, № 156) да т. м. почеламут-влакым савыктен^[1].

1832 ий гыч 1833 ий марте Виче гыч «Московские ведомости», «Дамский журналлан» да молыланат увер-влакым возен^[1].

1834 ий мучаш гыч Петербургышто илен. Юстиций министерствыште служиен, вара Почто департаментыште кугурак столоначальниклан тыршен, Сенатысе 2-шо департаментын секретарьже лийын, 1846 ийыште Элгӧргӧ паша министерствысе озанлык департаментын финанс пӧлкан начальникшылан пеҥгыдемдалтын^[1].

1835 ийыште ончыкылык служымо да сылнымут пашажын пиямбарже (покровительже) В. Ф. Одоевский дене вашлийын; Емичевын «Отечественные записки» да «Современник» дене кылым кучымыжат, нунын вашкелшымашыштын лектышыже лийын, очыни^[1].

Петербургышто прозаик семын шке лӱмжым пеҥгыдемдаш тыршен. «Заклятый поцелуй» («Телескоп», 1834, 33 №), «Любовь бедных людей» («Библиотека для чтения», 1835, том XIII), «Глухая Машенька» («Детская библиотека», 1835, 11 №) повесть-влакым возен, «Рассказы дяди Прокопья» (СПб, 1836); «Детский роман из быта низшего общества» («Детская библиотека», 1836, 3, 4 №) сборниклаш пуртен^[1].

Емичевын повестьше-влак тӱҥ шотышто сентиментализм йӱла почеш чоҥалтыныт; тыгак А. А. Бестужев-Марлинскийын романтике сылнымутшын кышаже палдырна; «Советница» повестьын икмыняр шонымаштыже («Отечественные записки», 1839, № 10) натурал школ дене кыл палемдалтеш^[1].

Тудын «Мифология вотяков и черемис» / «Вотяк да черемис-влакын мифологийышт» статьяже этнографий могырым оҥай («Современник», 1836, II том), тиде марий да одо-влакын кӧргӧ ӱшаныштлан пӧлеклалтше икымше паша кокла гыч иктыже лийын; тудым «Статистическая монография Вятской губернии» / «Виче губернийын статистике монографийже» пашаштыже А. И. Герцен кучылтын^[1]^[2].

Варажым лач журналистиклан гына тӱткылыкым ойырен. 1839—1848 ийлаште «Отечественные запискыште» «Современная хроника России» /«Российын кызытсе хроникыже» ужашым вӱден^[1].

Палемдымаш

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ¹⁰ ¹¹ Гл. ред. П. А. Николаев. Русские писатели. 1800—1917. Биографический словарь. Г—К. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1992. — Т. 2. — С. 233. — 623 с. — ISBN 5-85270-064-9.
↑ Марийская биографическая энциклопедия-2, 2017, с. 139.

Литератур

Мочаев В. А. Емичев, Алексей Иванович // Марийская биографическая энциклопедия / Авт.-сост. В. А. Мочаев. — 2-е изд. — Йошкар-Ола: Марийский биографический центр, 2017. — С. 139. — 606 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-905314-35-3.
А. Емичевъ. Миѳологія Вотяковъ и Черемисъ // А. С. Пушкин. Современникъ : литтератур. журн. — СПб.: Гуттенберг. тип., 1836. — Т. II. — С. 180—188.

[pisateli_G-K-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ¹⁰ ¹¹ Гл. ред. П. А. Николаев. Русские писатели. 1800—1917. Биографический словарь. Г—К. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1992. — Т. 2. — С. 233. — 623 с. — ISBN 5-85270-064-9.

[_523cc7ecd44d42a7-2] Марийская биографическая энциклопедия-2, 2017, с. 139.

[1]

[2]