Тӱнямбалысе у ӧрыктарыш-влакын верланымышт
Кышкар:Тыгак ончо
«Тӱнямбалысе у шым ӧрыктарыше» — тӱнямбалне кызытсе шым ӧрыктарышым кычалаш шонымаш дене ышталтше проект. Швейцарец Бернар Веберын ойжо почеш New7Wonders Foundation коммерцийдыме организаций ямдылен[1][2][3][4][5].
Тӱнясе кумдан палыме архитектур чоҥымаш-влак кокла гыч шым у «тӱнямбал ӧрыктарышым» тӱня мучко ойырымаш 2007 ий январь гыч SMS, телефон але интернет гоч эртен. Шке йӱкшым 100 млн наре еҥ пуэн[1][2].
Иктешлымашым 2007 ий 7 июльышто увертарыме. Тиде кечын Португалийын рӱдолаштыже Лиссабонышто тӱнямбалысе у шым ӧрыктарышым каласеныт[6][2][1]:
| Лӱм | Кундем | Верланыме вер | Тӱсшӧ |
|---|---|---|---|
| Колизей | Европо |  Рим, Италий |
 |
| Китайысе пеш кугу пырдыж | Азий |  Китай |
 |
| Мачу-Пикчу | Кечывалвел Америке |  Перу |
.jpg) |
| Петра | Азий | Иорданий |  |
| Тадж-Махал | Азий | Агра, Индий |  |
| Христос-Касарышын статуйжо | Кечывалвел Америке |  Рио-де-Жанейро, Бразилий |
 |
| Чичен-Ица | Йӱдвел Америке | Юкатан, Мексике |  |
Конкурсын финалистше-влак
Йӱклымашым иктешлыме почеш «тӱнямбалысе у ӧрыктарыше» лӱм верч спискысе 176 номинант гыч икымше 77 сылне верым ойырен налме. Варарак 21 финалистым увертарыме: [7][8][2]:
| Лӱм | Кундем | Верланыме вер | Тӱсшӧ |
|---|---|---|---|
| Айя-София | Европо |  Стамбул, Турций |
 |
| Афинысе Акрополь | Европо | Афины, Греций |  |
| Альгамбра | Европо | Гранада, Испаний |  |
| Ангкор | Азий | Ангкор, Камбоджо |  |
| Моаи | Океаний | Кугече Отро, Чили |  |
| Москосо Кремль и Йошкар площадь | Европо |  Моско, Россий |
 |
| Нойшванштайн | Европо | Фюссен, Германий |  |
| Гизысе пирамиде-влак (ушнаш тореш лийыныт) | Африке |  Египет |
 |
| Сиднейысе опер театр | Австралий |  Сидней, Австралий |
 |
| Эрыкын статуйжо | Йӱдвел Америке |  Нью-Йорк, США |
 |
| Стоунхендж | Европо | Уилтшир, Великобританий |  |
| Томбукту | Африке | Мали |  |
| Киёмидзу-дэран храмже | Азий | Киото, Японий |  |
| Эйфельын башньыже | Европо |  Париж, Франций |
 |
Реакций
Сылне вер-влакым Тӱнямбал насыл спискыш пуртышо ЮНЕСКО шке каласымыштыже проект дене келшен огылБарселонышто Фамилий Саградон соборжым Антонио Гаудин сӱретлымыштым шотыш налдымылан титаклен, а спискыште улшо кок сылне вер тушко верланыше эл-влакын политике шот дене темдымыштлан кӧра веле логалын[9].
Египетат ышталтше списке дене келшен огыл, молан манаш гын тушко Гизысе пирамиде-влакым пуртен огытыл, да палемден: нуно шкештак тӱнябалын ӧрыктарышыже улыт[9].
Тыгак ончо
- Тӱнямбалнысе ӧрыктарыш-влак
- Тӱнямбалнысе шым ӧрыктарыш
- Пӱртӱсын шым у ӧрыктарышыже
- Российын шым ӧрыктарышыже
Палемдымаш
Кышкар:Список примечаний
Кылвер-влак
Кышкар:Новые семь чудес света
- ↑ 1,0 1,1 1,2 OFFICIAL DECLARATION OF THE NEW7WONDERS OF THE WORLD IN LISBON ON 07.07.2007 (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ Lenta.ru (8 сӱрем 2007). Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ Bernard Weber. HOW DID THE NEW7WONDERS MOVEMENT BEGIN? (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ PROJECT HISTORY (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ FAQ (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ NEW 7 WONDERS OF THE WORLD (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ NOMINEE LONG LIST (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ THE 21 FINALISTS (англ.). New7Wonders. Дата обращения: 30 шыжа 2023.
- ↑ Lenta.ru (6 сӱрем 2007). Дата обращения: 30 шыжа 2023.