Орол-конвой служышо-влакын кечышт

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечышт
эмблемыже
Тӱрлылык профессионал пайрем
Вес семын Конвоирын кечыже
Палемдат  Россий
Кече 13 Ага
Пайремлымаш 13 ага
Йӱла Кучемын еҥышт ден вуйлатыше-влак пашаеҥ-шамычым саламлат да пӧлекым пуат
Кылдалтын Пашазе-кресаньык милицийын Шекле (конвой) службыжын уставшым пеҥгыдемдыме

Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечыштРоссий Федерацийын Элгӧргӧ паша министерствын оролышо-шекле пашаеҥ-влакын паша пайремышт, Российыште ий еда 13 май палемдалтеш[1]

Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечышт, каныш кечын ок тол гын, паша кечылан шотлалтеш.

Историй

Россий ЭПМ-ын кок тӱжем наре подразделенийыштыже, жаплан кучымо изоляторлаште лу тӱжем дене пашаеҥ-влак оролен-шекланыме пашам шуктат. Шаланыше службын историйже Александр III Россий империйыште конвой командым ыштыме нерген кӱштен возыктышым луктын. Коло ий эртымек, 1907 ий 10 июньышто орол-шекле службын икымше Уставшым пеҥгыдемдыме[2].

Совет Социалист Республик Ушемын Эл кӧргӧ паша шотышто калык комиссариатын 091-ше №-ан приказше дене Пашазе-кресаньык милицийын Шекле (конвой) службыжын жаплан келшытарыме уставшым увертарыме. Тиде документым лукмо кече ССР Ушемын да Российын орол-шекле службыжын шочмо кечыжлан шотлалтеш[3]. Россий ЭПМ-ын Борис Грызлов кидым пыштен, каласыме: «1. 1938 ий 13 май кечым Милицийын орол-шекле подразделенийжым почмо кечылан шотлаш. 2. 13 майым Милицийын орол-конвой подразделенийже-влакын кечышт семын палемдаш.»

Россий Федерацийын конвой-шекле службыж кечын элым вуйлатыше-влак да МВД кӱкшӧ чинъеҥышт шке пашаеҥыштым паша пайремышт дене саламлат, а утларак ойыртемалтше пашаеҥ-влаклан кугыжаныш награде, паша чаплӱмым пуат, шарнымашан пӧлек, правительстве грамот да командованийын таумутшо дене суапландаралтыт[4].

Александр Чекалин орол-шекле службо кече вашеш саламлымаштыже тыгай мутым ойлен, кудо гыч Россий ОКС-влакын пашаштым раш ужаш лиеш:

«Тиде службын пашаеҥже-влак пеш кӱлешан пашам ыштат. Нуно кугыжанышын суд кышкаржылан пашам ышташ лачшымак йӧным ыштат. Нунын пашашт деч шуко шотышто чыла суд инстанций-влакын пашаже шога — районысо суд гыч тӱҥалын, Россий Федерацийын Кӱшыл судшо марте... Таче, тыглай огыл илышыште тиде службын пашаеҥышт шке пашашт дене суд кышкарыште реформым шукташ йӧным ыштат, судья-влак дене пеҥгыде кылым кучен, шке пашаштым шуктен толыт. Тӱҥ шекланымаш лӱмын ыштыме тӧнежлаште ашныме еҥ-влакын праваштым, нуным могай илыш-йӧныштӧ илымыштым аралымылан ойыралтеш... пашаште тӱҥ тӱткыш тыгай еҥ-влакын ИВС-ыште илыме йӧныштым, тӧртыкын йодмыжлан келшышын, саемдымашлан ойыралтеш. Кокымшо тӱҥ негызлан тиде шотлалтеш: чыла семынат граждан-влакым тӧртыкым пудыртен илыше да шотан айдемым осал пашалан кумылаҥдыше-влак деч аралаш»[5].

Палемдымаш