Орол-конвой служышо-влакын кечышт
| Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечышт | |
|---|---|
 Российысе МВД-ын эмблемыже | |
| Тӱрлылык | Профессионал пайрем |
| Вес семын | Конвоирын кечыже |
| Палемдат |
 Россий |
| Кече | 13 ага |
| Пайремлымаш | 13 ага |
| Йӱла | Кучемын еҥышт ден вуйлатыше-влак пашаеҥ-шамычым саламлат да пӧлекым пуат |
| Кылдалтын | Пашазе-кресаньык милицийын Шекле (конвой) службыжын уставшым пеҥгыдемдыме дене |
Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечышт — Россий Федерацийын Элгӧргӧ паша министерствын оролышо-шекле пашаеҥ-влакын профессионал пайремышт, Российыште ий еда 13 майыште палемдалтеш[1]
Орол-шекле (орол-конвой) служышо-влакын кечышт, каныш кечын ок тол гын, паша кечылан шотлалтеш.
Историй
1711 Российын императоржо Петр I икымшым кӧргӧ сарзе гарнизоным — конвой оролымашым — ыштыме[2][3].
Россий ЭПМ-ын кок тӱжем наре подразделенийыштыже, жаплан кучымо изоляторлаште лу тӱжем дене пашаеҥ-влак оролен-шекланыме пашам шуктат.
Шаланыше службын историйже 1886 ийыште тӱҥалын, тунам Александр III Россий империйыште конвой командым ыштыме нерген кӱштен возыктышым луктын.
1907 ий 10 июньышто орол-шекле службын икымше Уставшым пеҥгыдемдыме[2][3][4].
1938 ий 13 майыште Совет Социалист Республик Ушемын Эл кӧргӧ паша шотышто калык комиссариатын 091-ше №-ан приказше дене Пашазе-кресаньык милицийын Шекле (конвой) службыжын жаплан келшытарыме уставшым увертарыме. Тиде документым лукмо кече ССР Ушемын да Российын орол-шекле службыжын шочмо кечыжлан шотлалтеш[5].
Россий ЭПМ-ын 2002 ий 23 октябрьысе 1026-шо №-ан «Милицийысе орол-шекле службым кечым увертарыме нерген» кӱштыкыштыжӧ, кудышто Элгӧргӧ паша министр Борис Грызлов кидым пыштен, каласыме:
- 1. 1938 ий 13 май кечым Милицийын орол-шекле подразделенийжым почмо кечылан шотлаш.
- 2. 13 майым Милицийын орол-конвой подразделенийже-влакын кечышт семын палемдаш.
Россий Федерацийын конвой-шекле службыж кечын элым вуйлатыше-влак да МВД кӱкшӧ чинъеҥышт шке пашаеҥыштым паша пайремышт дене саламлат, а утларак ойыртемалтше пашаеҥ-влаклан кугыжаныш награде, паша чаплӱмым пуат, шарнымашан пӧлек, правительстве грамот да командованийын таумутшо дене суапландаралтыт[6].
2003 ийыште Россий элгӧргӧ паша министрын алмаштышыже Александр Чекалин орол-шекле службо кече вашеш саламлымаштыже тыгай мутым ойлен, тушеч Россий ОКС-влакын пашаштым раш ужаш лиеш:
«Тиде службын пашаеҥже-влак пеш кӱлешан пашам ыштат. Нуно кугыжанышын суд кышкаржылан пашам ышташ лачшымак йӧным ыштат. Нунын пашашт деч шуко шотышто чыла суд инстанций-влакын пашаже шога — районысо суд гыч тӱҥалын, Россий Федерацийын Кӱшыл судшо марте... Таче, тыглай огыл илышыште тиде службын пашаеҥышт шке пашашт дене суд кышкарыште реформым шукташ йӧным ыштат, судья-влак дене пеҥгыде кылым кучен, шке пашаштым шуктен толыт. Тӱҥ шекланымаш лӱмын ыштыме тӧнежлаште ашныме еҥ-влакын праваштым, нуным могай илыш-йӧныштӧ илымыштым аралымылан ойыралтеш... пашаште тӱҥ тӱткыш тыгай еҥ-влакын ИВС-ыште илыме йӧныштым, тӧртыкын йодмыжлан келшышын, саемдымашлан ойыралтеш. Кокымшо тӱҥ негызлан тиде шотлалтеш: чыла семынат граждан-влакым тӧртыкым пудыртен илыше да шотан айдемым осал пашалан кумылаҥдыше-влак деч аралаш»[7].
Палемдымаш
- ↑ Памятные даты // Сайт Управления МВД РФ по Орловской области
- ↑ 1 2 День охранно-конвойных подразделений полиции, 20230513T0042, <https://ria.ru/20230513/politsiya-1871004066.html>. Проверено 5 вӱдшор 2025..
- ↑ 1 2 История образования охранно-конвойной службы в системе МВД России. гуоооп.мвд.рф. Дата обращения: 5 вӱдшор 2025.
- ↑ Когда в России отмечают День охранно-конвойной службы, 2021-05-13, <https://tolknews.ru/obsestvo/55706-kogda-v-rossii-otmechayut-denohranno-konvoynoy-sluzhbi>. Проверено 5 вӱдшор 2025..
- ↑ Сегодня исполняется 75-лет охранно-конвойным подразделениям полиции МВД России // Сайт МВД по Кабардино-Балкарской Республике (недоступная ссылка)
- ↑ Тверская ГТРК / Праздник сотрудников охранно-конвойной службы. Дата обращения: 10 пеледыш 2010. Архивировано из оригинала 6 ӱярня 2016 года.
- ↑ Сайт МВД :: Новости :: Охранно-конвойная служба МВД России отмечает 65-летие со дня образования. Дата обращения: 10 пеледыш 2010. Архивировано 28 вӱдшор 2016 года.