Душанбе

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Ола
Душанбе
таджикла Душанбе
Dushanbe Presidential Palace 01.jpg
Герб
Герб
38°34′04″ с. ш. 68°47′37″ в. д.GЯO
Эл
Глава Рустам Эмомали[d]
Историй да географий
Негызлалтын XVII курым
Икымше увертарымаш 1676
Кумдык
  • 124 600 000
Рӱдын кӱкшытшӧ 706 ± 1
Шагат ӱштӧ UTC+5:00[d]
Калык чот
Калык
  • 1 201 800 еҥ (1 шорыкйол 2022)[1]
Цифран идентификатор-влак
Телефон код 37
Почто индекс 734000
Автомобиль код 01 да 05

dushanbe.tj
Картым ончыкташ/шылташ
Душанбе картыште
Душанбе
Душанбе
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Душанбе (таджикла Душанбе, перс. دوشنبه‎) — ола, Таджикистанын рӱдолаже.

1 Шорыкйол 2012 ийыште чот почеш олаште 747,6 тӱжем еҥ илен[2], всей ола воктен верланыше кишлакым шотыш налаш гын — 1,012 млн. Ола гоч Душанбинка эҥер йога. Олаште чӱчкыдын мланде чытырналтмаш шижалтеш. Мланде чытырналтмым Душанбесе сейсмологий станций эскера.

Мемнан курым деч кум-ныл шӱдӧ ий ончыч Душанбинка эҥерын серыштыже кугу акрет ола шоген. Ола йыр изи ял, сола-влак шочеденыт. Икымше гана Душанбе лӱман кишлак нерген 1676 ийыште кагазыште серыме. Душанбе кишлак корнывожышто негызлалтын, кажне шочмын ты верыште кугу пазар эртен, тышечак кишлакын лӱмжӧ (душанбе таджикла - шочмо). 1826 ийыште Таджикистанын кызытсе рӱдолаже Душанбе-Курган лӱмдалтын. 1917 ий марте олан кумдыкшо Эрвел Бухара элыш пурен, 1921 ийыште олашке Йошкар Армий пурен. Вес ийын олам басмач-влак сеҥеныт, но 14 Сӱрем 1922 ийыште большевик-влак адакат толыныт. Ты жап гыч Душанбе Таджик АССРын рӱдолаже статусым налын. 1929 ийыште элым Таджик ССРыш савыреныт. 1924-1929 ийлаште олам рушла Дюшамбе лӱмденыт, 16 Шыжа 1929 ийыште И.В.Сталин лӱмеш Дюшамбе Сталинабад лийын. 1961 ийыште угыч Душанбе лӱмым налын.

Пургыж тылын 1990 ийыште Душанбеште сар кредалмаш-влак эртеныт.

Душанбеште илыше калык-влак

1959 1970 1979 1989 2000
Таджик 18,7 26,2 31,6 38,2 84,4
Узбек 10,3 10,3 10,0 10,6 9,1
Руш 47,8 42,0 38,6 32,9 5,1
Суас 5,5 5,1 4,8 4,1 0,7
Киргиз 0,0 0,0 0,0 0,2 0,06
Украин 4,4 3,5 3,6 3,6 0,3
Еврей 3,9 3,1 2,4 2,0 0,02