Айдемын праваже шотышто кече

Айдемын праваже шотышто кече
Айдемын праваже шотышто кече
Кече	10 теле да 11 теле
	Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Айдемын праваже шотышто кече ( ООН-ын моло официал йылмыла дене: англ. IHuman Rights Day, араб. ‎, ‎исп. Día de los Derechos del Hombre, фр. la Journée des droits de l'homme ) — ООН-ын Генерал Ассамблейжын темлымыж почеш (423 № резолюция (V)) 1950 ий 10 декабрь гыч тӱҥалын, ий еда палемдалтеш. Тиде кечын 1948 ийыште ООН-ын Генерал Ассамблейже Айдемын праваж нерген декларацийым пеҥгыдемден.

Генеральный Ассамблейын резолюцийыштыже айдемын праваж шотышто кечым палемдыме нерген ий еда увертарен шогаш дтемлыме. Айдемын праваж шотышто кечым палемдыме годым кумда верым Айдемын праваж шотышто кӱшыл комиссар айла.

СССР-ыште Айдемын праважым аралыме кечын, 1977 ий годсек, Москошто, Пушкин площадьыште «Шып шогымо митинг» эртаралтын.

Тиде кечын Российыште тӱрлӧ официал да официал огыл мероприятий-влак эртат. 2001 ийыште Андрей Сахаров лӱмеш «Журналистике верч ошкыл» премий увертаралтын. Премий россий журналист-влаклан Айдемын праваж шотышто кечын 10 декабрьыште кучыкталтеш.

2009 ий 10 декабрьыште демократ толкын-влакын ӱшанъеҥышт уэш Пушкин площадьыште «Шып шогымо митингым» эртареныт. Тыгеракын нуно совет диссидент-влакын йӱлаштым уэштараш шонен пыштеныт, Российыште айдемын праваже торжан да чыла вере пудырталтеш ман шоненыт.

ЮАР-ыште Айдемын праваж шотышто кече калык пайрем семын, Расе шот дене дискриминацийым пытарышаш верч кучедалме тӱнямбал кечын, 21 мартыште палемдалтеш, 1960 ийысе Шарпевельысе лӱйкалымашым шарныме семын.

Кирибатиште Айдемын праваж шотышто кече каныш кечылан шотлалтеш.

2013 ий 10 декабрьыште айдемын праваж верч тӱнямбал федераций (FIDH) (да «Весна» лӱман правам аралыше рӱдер «Белорусийыште паша шотышто правам пудыртылмо да виешлыме паша нерген» 80 лышташан иктешлыше документым пуеныт^[1].

Кечын темыже

Тудо айдемын праваж Шотышто Тӱҥ темым ий еда рашемден палемда^[2]:

2004 ий — «Тунеммаште айдемын праваже»
2004 ий — «Орландарымаш, нунын дене кучедалме глобал вий нерген»
2006 ий — «Нужналык ваштареш кучедалмаш — порыс, а серлагыш огыл»
2007 ий — «Айдемын поро лӱмжӧ да чылаланна чынлык»
2008 ий — «Айдемын праваж шотышто деклараций пеҥгыдемдымылан — 60 ий»
2009 ий — «Шуко тӱрлым арален, дискриминацийым пытараш»
2010 ий — «Шып ит лий, дискриминацийлан уке ман!»
2011 ий — «Мемнан чумыр пайремлан полшыза — Айдемын праваж шотышто кече!»
2012 ий — «Ыштыза тыге, тек Тендан йӱкдам колыт!»
2013 ий — «Тендан правада верч кучедалме 20 ий!»
2014 ий — «Талукышто 365 кече айдемын праваж верч»
2015 ий — «Мемнан правана, мемнан эрыкна, эрелан»
2016 ий — «Таче ала-кӧн праваж верч кучедал!»
2017 ий ден 2018 ий — «Иктӧрлыкым, чынлыкым да айдеме чапым аралышаш верч шогалына»

Палемдымаш

↑ Беларусь. Повсеместные нарушения трудовых прав и принудительный труд в Беларуси (неопр.). FIDH (10 теле 2013). Дата обращения: 22 пургыж 2015. Архивировано 2 теле 2014 года.
↑ День прав человека: Основные сведения (неопр.). Дата обращения: 10 теле 2016. Архивировано 2 теле 2016 года.

Кылвер-влак

[1] Беларусь. Повсеместные нарушения трудовых прав и принудительный труд в Беларуси (неопр.). FIDH (10 теле 2013). Дата обращения: 22 пургыж 2015. Архивировано 2 теле 2014 года.

[2] День прав человека: Основные сведения (неопр.). Дата обращения: 10 теле 2016. Архивировано 2 теле 2016 года.

[1]

[2]