Электрон книган тӱнямбал кечыже

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Электрон книган тӱнямбал кечыже
EBookreal.jpg
Официал International Read an eBook Day
Ыҥ электрон книга-влакым шаркалымаш
Ышталтын OverDrive компаний
Палемдат книгагудо-влак, лудшо-шамыч
Кече 18 идым

Электрон книган тӱнямбал кечыже — ий еда 18 сентябрьыште палемдалтше пайрем. Тудым тӧнежлаш американ компаний OverDrive темлен, тудо 1986 ий гыч тӱҥалын, войзыктышым, семым, шанче, публицистике да сылнымут произведений-влакын калыкыште шаркален (дистрибуций). Тиде пайрем кече электрон книга-влакым калыкыште утларак шараш, тӱткышым йӧнан да пайдале улмыжлан ойыраш полшышаш ыле. eBook-ын але книгам вераҥдыме планшетын улмыжо шуко еҥлан шке илышым йӧнандараш полша,кагаз книгам налме деч утаралт, оксам аныклаш йӧным пуа[1].

Историй

Кызытсе электрон книган икымше прототипше Боб Браунын The Readies лӱман шонен лукмыжо шотлалтеш. 1930 ийыште, икымше йӱкан фильмым ончымо деч вара, Браун текстым лудаш тыглай йӧнештарымашым кучылташ темлен. Шонымаш тыгай лийын: серымым кагаз тасмаш вераҥдаш, тудым тӱрлӧ писылык дене шеҥгек-ончык пӱтыраш лиеш, лудаш йӧнан лийже манын, кугемдыше яндам кучылташ. Туге гынат тиде шонымаш (изобретений) тунам кумдан шарлен шуктен огыл.[2][3].

Тачысе кечылан келшыше электорон книгам 1971 ийыште Майкл С. Харт шонен луктын, тудо Иллинойс университетым тунем пытарымек, компьютерышкыже «США-н эрык декларацийжым» вераҥдаш шонен. Харт ӱшанен: ончыкыжо персонал компьютер-влак кажне еҥын лийыт, да шке ончыланже амбициян шонымашым шынден — 10 тӱжем наре утларак палыме произведенийым цифроватлаш. Хартын шонымашыжым тачысе технологийым йӧратыше моло еҥ-влакат авалтеныт. Ондак чыла текстым кид дене погеныт, но илен-толын текстым пален налын кертше программе да сканер-влак шочыныт, тидыже книгам цифроватлымаште у шӱкалтыш лийын[4]..

Значений

Электрон книга — тиде цифр форматыш вераҥдыме книга, тудо кагаз книгалан альтернатив улеш. Тудо тӱрлӧ техникыште аралалтын да ончалтын кертеш: мутлан, электрон ридерыште, смартфонышто, планшетыште, компьютерыште. Йӱлаш пурышо книга-влак электрон версий дене таҥастарымаште цифр дене ончыкталтыт, тиде ик техникышкак тичмаш книгагудым вераҥдаш йӧным ышта.

Электрон книган тӱнямбал кечыже электрон книган кӱлешлыкшым да илышыштына тудын вержым умылаш полша, тыгак лудмаште да шинчымашым погымаште тудын надыржым палемда.

  • Пайдалыкше: электрон книга-влак кушто улмым, налын кертме шотым ончыде, сылнымутым утларак писын налын лудаш йӧным ыштат.
  • Йӧнлык: электрон книга-влак шрифтын кугытшым вашталташ, текстым волгалтараш да моло функцийым кучылташ полшат.
  • Пӱртӱсым аралыме (экологий) шот гыч: электрон книгам кучылтмаш кагазым да моло пӱртӱс поянлыкым кучылтмым иземда, пӱртӱслан осал эҥгекым ышташ ок кӱштӧ.
  • Чыла шотыштат келшыше: электрон книга аудио ден видео йӧн денат ыштыме лийын кертеш, тыге тудо тунемме ӱзгар семынат, модыш семынат кучылталтеш.

Электрон книган тӱнямбал кечыже электрон лудмашым да цифр технологийым сылнымут илышыш пурташ полша. Тиде пайрем кече мемнан шинчымаш да сылнымут дене пайдаланыме корнынам вашталтен, тудын дене пӱтынь тӱня мучко миллион дене еҥ-влак пайдаланаш йӧным налыныт.[5]

Палемдымаш

  1. James V Brown Library promotes International Read an ebook Day. Sun-Gazette (16 идым 2024).
  2. 18 сентября – Международный день электронной книги. Муниципальное бюджетное учреждение культуры Ангарского городского округа «Централизованная библиотечная система».
  3. The History Of eBooks: From 1930 To Today. BookStr (October 6th, 2022).
  4. What is Read an Ebook Day? Read an Ebook Day.
  5. Международный день электронной книги: Виртуальные страницы для Настоящих Приключений. Томпонская модельная библиотека.