Шнуй Сильвестрын кечыже
| Шнуй Сильвестрын кечыже | |
|---|---|
 Италийыште шнуй Сильвестрлан шарныктыш | |
| Тӱрлылык | Калык да черке |
| Вес семын |
Селиверстын кечыже, |
| Ышталтын | Сильвестр I-ын папа римскийын колымыж дене |
| Палемдат | христиан эллаште |
| Кече |
католик-влакын 31 декабрьыште, 15(2) январыште у православный-влакын |
| Йӱла | Русьышто чыве вӱтам эрыктат, черым поктымо йӱлам шуктат |
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |
Шнуй Сильвестрын кечыже — юмыйӱла пайрем. Католик шӱлышан эллаште 31 декабрьыште православий шӱлышан — 2 (15) январьыште палемдат. Правил семын паша кечылан шотлалтеш.
Историй ден пайремлымаш
Римысе Сильвестр папа III курымышто христиан ешыште Римыште шочын. Тиде шнуй проповедникын илышыж нерген пеш шагал палат, но ик легенде шуко курымла гоч мемнан мартеат шуын. Тиде кугезе легендылан келшышын, мемнан эран 314 ийыштыже, шнуй Сильвестр ветхозаветысе — лавастам (чудовище) кучен — теҥызысе Левиафан кишкым. Католик коклаште тыге шотленыт: 1000 ийыште тиде библий монстр эрыкыш лектешат, тунам тӱнялан мучаш лиеш. Но шнуй Сильвестрыш тыршымыж дене тиде лийын огыл, тудо тӱням библийысе катар деч утарен[1]. Тиде легендыште 314 ийыште дракон пуштшо Сильветр I да иян шылтыкше ваштареш шогышо Сильвестр II (999—1003 ийласе рим папа) сынышт иктеш ушнен.
Сильвестр I мландысе илыш гыч кайымеке, ик ий шарныме кечын, католик-влак тудлан кумалтыш мутым пӧлеклат да тиде кечым «Шнуй Сильвестрын кечыже» манын жаплаш тӱҥалыт. Католик-влак пайрем маскарад вургемым чият да шкеныштым Сильвестр-Клаус (Санта-Клаус семын мыскара каламбур) маныт. Южо эллаште эртыше ийын пытартыш кечыжым «Сильвестр» маныт, «Сильвестрлан куш погыстарет?» йодыш «У ийым кушто палемдаш тӱҥалат» манмым ончыкта?
Тӱрлӧ элыште «Шнуй Сильвестр кечын» йӱлаже
Тиде кечын эн пытартышлан помыжалтше еҥым «Сильвестр» маныт. Малаш йӧратыше айдеме пайрем йӱла почеш штрафым тӱлышаш. Ожно голланд ӱдыр-влак пеш тыршыше лияш тӧченыт, кече шичме деч ончыч чыла мӧҥгысӧ пашам мучашленыт. Тыге шоненыт, тыгай койыш пӱралтше качым вашкерак муаш полша да шушаш ийыште ты ӱдыр чынак оръеҥ лиеш.
Мадейр отрошто утларак кугун пайремлымаш эрта. 20.00 гыч эр марте куатле пайрем шуйна. Фуншалым 250 тӱжем тӱрлӧ тӱсан понар-влак волгалтарат, Фуншал — португал отрон административ рӱдерже.
- Чех-влак
Тиде элыште Сильвестр кечылан олма, крен да чечевице дене карпым кӱктат. Ӱшанат: тыгай сий шушаш ийыште пиал ден перкем конда. Пайрем ӱстембалне кайык йылт лийшаш огыл, нуно шонат, тыге пиал кайык семын чоҥештен каен кертеш.
Российыште «Сильвестрын кечыже» але «Кура ден Куркын кечышт» калык йӱла почеш 25 (15) январьыште палемдалтеш. Тиде кече чыве пайремлан шотлалтеш: чыве вӱтам эрыктат, каштам келыштарат, эҥше куатшудо да шӱй вартышан ушкал терыс шикш дене пырдыжым кордылыт. Южо вере чыве вӱташте «чыве юмо» кечен, кикимор-влак чывым ынышт пызыре манын. Эрдене эр шоҥго кува-влак шӱведыме вӱд дене омса янакын кӱшыл торешыжым шӱалтеныт, тыге йӱштымужо чер деч аралалтыныт[2].
Франкфурт-на-Майныште Сильвестрлан штуцвекым кӱэштыт, шушо руаш дене ыштыме ош булкын кок вуйжо тошто да у ийын тамгаже семын лийын, а тореш пӱчкыш пале дене латкок тылзе жапым ончыктеныт.
Тыгак ончо
Палемдымаш
- ↑ Женщина в Европе. Каждый год — рассказы о ежегодных событиях Архивысе копий 4 шорыкйол 2010 гыч
- ↑ Коринфский, 1901, с. 114.
Литератур
- Коринфский А. А. Январь-месяц // Народная Русь : Круглый год сказаний, поверий, обычаев и пословиц русского народа. — М.: Издание книгопродавца М. В. Клюкина, 1901. — С. 109—119.
- Маркина Л. Г., Муравлёва Е. Н., Муравлёва Н. В. SILVESTER СИЛЬВЕСТР // Культура Германии: лингвострановедческий словарь: свыше 5000 единиц / под общ. ред. проф. Н. В. Муравлёвой. — М.: АСТ, 2006. — С. 924. — 1181 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-038383-5.