Фотографын кечыже
| Фотографын кечыже | |
|---|---|
 | |
| Ыҥ | фотоиндустрий аланыште тыршыше специалист-влакын профессионал пайремышт |
| Палемдат | ий еда |
| Кече | 12 сӱрем |
| Кылдалтын | фотосӱрет дене |
Фотографын кечыже (англ. International Photographer Day) — фотоиндустрий аланыште пашам ыштыше специалист-влакын официалдыме пайремышт. Ий еда 12 июльышто палемдалтеш[1]. Российыште тиде пайрем 2009 ий гыч эртаралтеш.
Фотографын профессийже нерген
Фотографын профессийже пытартыш лу ий жапыште чот вияҥеш. Фотограф-влак журналистикыште, модель да рекламе бизнесыште кугу йодмаш дене кучылталтыт. Южо фотограф-влак посна кумдыкышто тыршат: сӱан да еш фотографий, стрит- да фэшн-фото. Молышт фотографийым компьютер йӧн дене саемден тӧрлат. Тыгак тиде профессийыште улыт шуэн вашлиялтше йогын-влак: фотодокументалист, криминалист да лаборант-фотограф.
Фотографын пашаже профессий технике йӧным, нунын дене пашам ыштен моштымым, волгыдо дене пайдаланен, тӱрлӧ игечыште сниматлыме йӧным сайын кучылт моштымым йодеш. Тиде аланыште тыршыше-влакын утларак ужашыже кӱшыл шинчымаш деч посна улыт, но шке шинчымашыштым тӱрлӧ курслаште, мастарлык-класслаште да семинарлаште нӧлтат.
Историй
Фотографийын вияҥмыже
Пайремын историйже фотографий сымыктышын вияҥмыж дене чак кылдалтын.
Кызытсе фотоаппаратын прототипшылан камера-обскура шотлалтеш — тыглай тарман, кудо оптике сӱретым ончыкта. Шке шотшо дене тиде — пычкемыш пӧлем але яшлык, кудын ик пырдыжыштыже изи рожан, вудака яндан рож, ваштарешыже — ош кагазан пырдыж. Тул, рож гоч эртышыжла, вес велне сӱретым ончыкта. Тиде принцип негызеш икымше фотокамерым ыштыме.
Фотографий сымыктышым негызлышылан Жозеф Ньепс шотлалтеш. 1820-шо ийла тӱҥалтыште тудо механике йӧн дене сӱрет-влакым ыштыме шонымаш дене илен. 1826 ийыште тудлан "Окна гыч" лӱман икымше фотокартычкым ышташ пӱрен.
Тидлан тудлан 8 шагат кӱлын. Фотом шӱралт лектын, но чумыр сӱретым ончаш лиеш ыле.
Фото сымыктышым вияҥдымаште тыгай кугу сеҥымаш лийын француз Луи Дагерын экспериментше. 1837 ийыште кӱртньӧ лаштыкыште икымше фотокартычкым ыштен, шолтымо шинчал дене сӱретым пеҥгыдемден. Фотографий пашаште эше вес мастар Уильям Генри Фокс Тальбот лийын. Тудо фотографийын шуко копийжым ыштыме йӧным шонен луктын.
Фото сымыктышым умбакыже вияҥдымаште вес ошкылым 1850-ше ийлаште Англий, Франций да Великобританий гыч эрыкан шымлызе-влак ыштеныт. Нунын пашашт фотографийым савыктыме пашам писемден, сниматлыме жапымат кӱчыкемден.
1881 ийыште Kodak негызлалтын. Тиде пашаче кашаклан кӧра фотоаппарат дене ятыр эллаште пайдаланаш тӱҥалыныт[2].
Пайрем кече
12 июль Шнуй Вероникан - фотографийым саклышын - кечыже улеш. Легенде почеш тудо Иисус Христосым Голгофыш наҥгайыш корныж дене ужатен. Курыкыш кӱзымыж годым, Вероника тудын деке куржын миен, вӱдым йӱктен да, вӱран пӱжвӱдшым ӱштыл кертше манын, шовычшым кучыктен. Мӧҥгышкӧ пӧртылмекше, Вероника шовычыштыжо Иисусын чурий сынжым ужын[3][4].
Вес легенде дене келшышын, Фотографын кечыжым пайремлыме кече Джорджа Истманын - Kodak компанийым негызлышын шочмо кечыжлан келыштаралтын[5].
.jpg)
Пайрем йӱла
Фотографын кечыже пӱтынь тӱняште палемдалтеш. Тиде кечын кумдан палыме фотосӱретче-влак у еҥ-влаклан яра мастарлык-классым эртарат, парклаште квест-влак лиедат, а сӱрет галерейлаште ончер почылтеш.
США-ште Фотографын кечыжым эртарыме мероприятий-влакым эртараш элын президентше полша. Мероприятий-влаклан федерал бюджет гыч окса полыш ойыралтеш.
Российыште Фотографын кечыжым фотокорреспондент ден фото дене кылдалтше редакций пашаеҥ-влак палемдат. Тиде пайремлан тыгаяк лӱман фестиваль 2009 ий гыч эртаралтеш. Тушто "Идалыкын фотографше" профессий премийым пуат[6].
Историй факт-влак
- Мумбай гыч Дилиш Парех тӱняште фотоаппарат-влакын эн кугу коллекцийжым куча, тудым 1977 ий гыч погаш тӱҥалын. Тушто 4425 тошто камерым иктеш чумырымо.
- Российыште икымше тӱсан фотографийым «Руш Технике Обществын Запискыже» журналыште савыктеныт, тиде Лев Толстойын фотожо лийын.
- 1982 ийыште «Смене-символ» совет фотоаппарат альпинист-влакын Эверестыш кӱзымышт годым кучылталтын. Москошто Политехник тоштерыште аралалтеш[7][8].
- ↑ Коротко о важном. День фотографа. Вести Тамбов. Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ День фотографа 2024. calend.online. Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ 12 июля – День фотографа. Вольская жизнь. Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ 12 июля – день фотографа. Законодательное собрание Иркутской области. Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ День фотографа в 2024 году: история и традиции праздника. Комсомольская правда. Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ Елена Чашкина. 12 июля - День фотографа: что это за праздник и как его отмечают. Билетик (12 сӱрем 2020). Дата обращения: 24 пеледыш 2024.
- ↑ День фотографа: от битума и серебра с йодом до селфи каждый день. radiosputnik.ru (12 сӱрем 2021).
- ↑ 12 июля – День фотографа! 12 интересных фактов. Культурный мир Башкортостана (12 сӱрем 2019). Дата обращения: 24 пеледыш 2024.