Лонгин Сотник
| Лонгин Сотник | |
|---|---|
| Хиосышто верланыше Неа Мони монастырь гыч мозаикын ужашыже, 1050 ий наре | |
| Шочын |
I курым Анксан, Италий, Рим империй |
| Колен |
I курым Мантуй, Италий, Рим империй |
| Тӱсыкыштӧ | индыралтше |
| Шарныме кече | |
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |
Лонгин Сотник (Иисус Христосын ӧрдыжкыже умдым керын.
Православий черке Лонгиным орланышылан шотла да тудым юлиан кечышот почеш 16 октябрьыште (29 октябрь у стиль дене) шарна. Католик черке тудым 15 мартыште шарна.
Иерусалимыште Господын храмысе ик ужаш шнуй Лонгинлан пӧлеклалтын.
Евангель сюжет
У Сугыньышто Христосын капшым умдо дене помыжалтыме сӱрет Иоанн деч Евангелийыште гына уло:
Но тунам кугарня кече лийын, Иудей-влак кап-влакым шуматкече марте ыресыште кодаш огыл манын, ту шуматкечыже кугу шуматкече лийын, — Пилатым йодыныт нунын йолвургыштым тодышташ да мучыштараш. Тыгеракын, сарзе-шамыч тольыныт, икымше еҥын йолвургыжым кӱрлыныт, весынат, тудын пелен пудалымын. Но Иисус деке миен шумекышт, колышым ужынытат, йолвургыжым логалын огытыл, но ик салтак умдо дене ӧрдыжшым шуралтен, тунамак капше гыч вӱр ден вӱд йоген. Тидым ужшо таныклен, чынак тудын таныклымыже, тудо чыным ойла, те ӱшаныза манын. Тиде паша ышталтын, да Возымыжат лиеш: тудын лужо сӱмырлен ок воч. Тыгак моло вереат Возымо ойла: ончат тудым, кӧм шуралтеныт.
— Ин. 19:31—37
Евангелист Марк Христосын капшым умдо дене шуралтыме нерген ойлыде, римысе шӱдывуйым казнитлымаште лиймыж нерген ойла, тудо Исусын колымыж деч вара вигак каласен: «чынак тиде Айдеме Юмын Эргыже лийын» (Мк. 15:39).
Римысе салтакын лӱмжым евангелист-влак возен огытыл, (Преданий гыч пале: апокрификысе источниклаште каласалтеш).
Апокриф свидетельстве-влак
Апокриф литературышто тиде эпизодым эн ончыч латин версийысе «Пилатын деянийже» ужашыште ужына, Никодим деч Евангелийыш пура. Иисусын капшым шӱтышӧ рим салтак тиде аппокрифыште сотник Лонгин ман лӱмдалтын. Касвел преданийыште тудо Матфей (27:54), Марк (15:39) да Лука (23:47) деч Евангелийыште улшо сотниклан келшен толеш. Исихей Иерусалимскийын возен кодымо ик текстшылан келшышын, Лонгин шӱдывуй ӧкынен да Исус Христианствын колымыж деч вара вигак лийше пычкемыш да мланде чытырнымаш деч вара христианствын проводникше лийын да 58 ийыште Каппадокийский Кессарийыште колен, вес танык почеш тудо тыштак шочын улмаш[1][2].
VI курымысо сирийысе иллюминироватлыме рукописьыште, Рабулын миниатюр Евангелийыштыже салтакын лӱмжӧ уло, вуй ӱмбалныже грекла вашталтен серыме: Логин, ΛΟΓΙΝΟΣ (лийын кертеш тыгаят: лӱмым миниатюрыш вара ешарен серыме).
Преданий
Черке преданий ойла: тудо тыгак Ыресым оролышо-влак тӱшкаште лийын, Господьын колоткажым оролен, Иисусын уэш шочмыжым ужын. Тылеч вара тудо да икмыняр моло сарзе-влак Христослан ӱшаненыт да Христосын капшым тунемше-влак шолыштыныт манын таныклаш тореш лийыныт (Колотка воктен орол онч.).
Преданий почеш Логин катаракте дене йӧсланен. Христосым казнитлыме годым вӱр тудын шинчашкыже шыжалтын да Лонгин ужаш тӱҥалын. Тылеч вара шкежат христиан верам шыҥдарыше лийын. Христиан великомучик семын тудо шинча чер дене чыла орланыше-влакым арала.
Лонгин проповедь дене шке шочмо кундемышкыже, Каппадокийыш каен (пырля эше кок сарзе каен). Преданий увертара: Пилат иудейысе старшина-влакын ӱшандарымышт почеш Лонгиным да йолташыже-влакым пушташ шонен, Каппадокийышкышт сарзе-влакым колтен. Колтымо салтак тӱшка Лонгинын шочмо ялышкыже толын; ончычсо шӱдывуй шкеак сарзе-влак вашлияш лектын да нуным шке суртышкыжо ӱжын. Сийлалтме годым сарзыеҥ-влак молан толмышт нерген каласеныт, суртоза — тудо еҥ, кудым нуно кычалыт. Тунам Лонгин ден тудын йолташыже-влак кӧ улмыштымм ойленыт да, нигунар ӧрде, толшо-влаклан шке порысыштым шукташ темленыт. Сарзе-влак святой-влакым колтынешт улмаш, куржаш темленыт, но нуно тореш лийыныт, тыге нуно пеҥгыдын Христос верч орланаш ямде улмыштым ончыктеныт. Нунын вуйыштым руалыныт, капыштым Лонгинын шочмо ялыштыже тоеныт, а вуйыштым Пилатлан конденыт, тудыжо вуй-влакым шӱкшак верыш кудалташ кӱштен. Индыралтше-влакын вуйыштым сокыр ӱдырамаш муын (туддек тӱкнымӧ деч вара ужаш тӱҥалын) да Каппадокийыште тоен.
Лӱм лиймаш
Ондак палемдыме ыле, У Сугынь канон книгалаште Христосын капшым умдо дене шӱтышӧ салтакын лӱмжӧ возалтын огыл. Тиде пикш дене помыжалтме сӱрет ик гана гына Иоанн деч Евангелийыште гына палемдалтеш. Южо шымлызе-влак «Лонгин» айдеме лӱм огыл, а грек мутым кучылтмо дене лийше лӱмедыш ман ойлатИоан. 19:34)[4]. Тылеч посна тыгай лӱмедышым сарзе кӱкшӧ кап-кылжылан кӧра налын кертын, вет «Логин» лат. longinus латин мутын интерпетацийже лийын кертеш — «кӱкшӧ, кужу»[5][6][7].
Тыгай шонымашат уло: тудын чын лӱмжӧ Кассий[8], а тичмаш лӱм — Гай Кассий Лонгин[9][10][11].
Православий черкыште
Православий черке Лонгиным орланышыдан шотла. Лонгинын орланымыжым шарныме лӱмеш 29 октябрь (16 октябрь юлиан календарь почеш) кумалмаш шукталтеш.
Мученик Твой, Господи, Лонгин, во страдании своем венец прият нетленный от Тебе, Бога нашего: имеяй бо крепость Твою, мучителей низложи, сокруши и демонов немощныя дерзости. Того молитвами спаси души наша.
— Тропарь мученика Лонгина сотника
Проскомидийыште Агнцым ямдылыме годым Агнецын пурла могыржын умдо дене тӱкыман, Христосым пудалыме годым Лонгинын ойлымо мутшым ойлыман (Ин. 19:34).
Католик черкыште
Кокла курымлаште шнуй Лоонгиным пагалымаш Касвел Европышто кумдан шарлен улмаш. Пытартышлан тиде шнуй Лонгинын историйжым тунам кугун чапланыше книгаш «Шӧртньӧ Легендыш» пуртеныт. Кызыт Католик черкыште шнуй Лонгиным шарнымаш 15 мартыште эрта.
Касвелне шотеш налме Шнуй Лонгинын капкуатше семын Римысе шнуй Августинын черкыште аралалтеш. Шнуй Пӧтырын Ватиканысе Соборыштыжо Лонгинын умдо вуйжо аралалтеш, тыштак шнуйын Бернинин ыштыме статуйым вераҥдалтын.
Галерей
Шнуй Лонгин Дж. Бернинин
скульптурыжо Шнуй Пӧтырын соборыштыжо
Христосын оҥжым шӱтышӧ Лонгин,
лоонгин Фра Анджеликон фрескыже
Христос ыресыште, кум Мария, Евангелист Иоанн Да Шнуй Лонгин
Маттиас Грюневальд
Шнуй Лонгин Бон-Жезушто, Брага, Португалий
Шӱдӧвуй Лонгин
руш пу скульптур, XIX курым
.jpg)
Тыгак ончо
- Лонгинын умдыжо — пикш, тудым рим салтак Лонгин ыресеш пудалыме Исус Христосын ӧрдыжышкыжӧ керын. Христос-влакын Тыршыме ик орудийышт улеш.
Палемдымаш
- Б. Г. Деревенский. — 6-е изд. — СПб.: Алетейя, 2014. — С. 132, 454. — ISBN 978-5-903354-20-7.
- ↑ Мученик Лонгин Сотник, Каппадокийский. Житие. Дата обращения: 14 шорыкйол 2008. Архивировано 31 шыжа 2008 года.
- ↑ Джеймсон Э. The History of Our Lord as Exemplified in Works of Art, 1872:160. (англ.)
- Русском Синодальном тесте Библии этот стих выглядит следующим образом: «…но один из воинов копьем пронзил Ему ребра, и тотчас истекла кровь и вода», что совершенно соответствует греческому оригиналу: «ἄλλος δὲ λαβὼν λόγχην ἒνυξεν αὐτοῦ τὴν πλευράν, καὶ ἐξῆλθεν ὖδορ καὶ αἳμα»
- ↑ Святые / Лонгин Сотник. Рублев.com. Дата обращения: 13 шорыкйол 2020. Архивировано 13 шорыкйол 2020 года.
- ↑ Александр Крживецкий. Мифы и реальность. — М.: Litres, 2018. — 270 стр с. — ISBN 9785041067083.
- ↑ Перевод имени: Лонгин, Логгин. Kurufin.ru. Дата обращения: 13 шорыкйол 2020. Архивировано 27 пургыж 2017 года.
- ↑ Johann Evangelist Stadler. Vollständiges Heiligen-Lexikon, 3. Band: K-L (нем.). — Augsburg: B. Schmid'sche Verlagsbuchhandlung (A. Manz), 1869. — Bd. 3. — S. 860.
- ↑ Екатерина Иванова. Тот, кто был при Кресте // Православная вера : газета. — 2018. — 28 октября (№ 20 (615)).
- ↑ Григорий ГРИГОРЬЕВ. ЧТО «УВИДЕЛ» СОТНИК ЛОНГИН? // Православный Санкт-Петербург : газета. — 2020. — Апрель (№ 4 (340)).
- ↑ Святой мученик Лонгин Сотник // Смоленская митрополия : сайт. — 2019. — 29 октября.
Литератур
- Димитрия Ростовского : 12 кн., 2 кн. доп. — М.: Моск. Синод. тип., 1903—1916. — Т. II: Октябрь, День 16. — С. 396.