Астма дене кучедалме тӱнямбал кече

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Астма дене кучедалме тӱнямбал кече
Asthma medicine.jpg
Тӱрлылык тӱнямбал
Официал World Asthma Day
Вес семын Бронхиальный астма дене кучедалме тӱнямбал кече, Тӱнямбал «Астма-кече»
Палемдат ий еда
Кече ага тылзын 1-ше кушкыжмо
Пайремлымаш лекций, семинар-влак

Астма дене кучедалме тӱнямбал кече (англ. World Asthma Day) — ий еда ямдылыме мероприятий майын икымше кушкыжмын эртаралтеш. 1998 ий гыч палемдалтеш.

Эртарымын шонымашыже — бронхиальный астмын черланыме проблемышкыже мер калыкым ушаш, черле-влаклан полышым пуымо сайлыкым кугемдаш да тиде чер нерген еҥ-влакым палдараш.

Историй

Астма дене кучедалме тӱнямбал кечын историйже 1993 ийыште США-те тӱҥалын, кунам кум организаций — Шӱмын, шодын да вӱрын калыкле институт, Тазалык шотышто калыкле институт да Тазалыкаралтыш тӱнямбал организаций — астме ваштареш кучедалме глобал инициативым ыштеныт (англ. Global Initiative for Asthma (GINA))[1][2]. Нунын паша лектышыже «Бронхо астмым эмлымаште глобал стратегий да профилактике» доклад лийын. Тыгак бронхиал астме черан еҥ-влакым эмлаш темлыме нерген шинчымашым шарышашлан, тыгак астмым эмлыме стандартлашке шанче шымлымашым шыҥдараш манын, врач ден медицине учреждений-влак коклаште ваш каласкален шогышо программе ямдылалтын.

1998 ийыште Барселонышто Астмын проблемыже-влак шотышто икымше тӱнямбал вашлиймашын кышкарыштыже астме дене икымше Тӱнямбал кече эртен. Тунам ты темлымашке 35 эл ушнен[3]. Жап эртыме семын мероприятий тӱнямбал мучко шарлен, да чер нерген, тудын профилактикыж нерген уверым шарымашке виктаралтше ик сравоч семын лийын.

Мероприятий ден акций-влак

Тиде кечын калыкым астмын амалже, кузе вияҥмыже, эмлыме йӧнжӧ дене палдарымашке виктаралтше паша-влак эртаралтыт: лекций, семинар, акций да флешоб-влак. Тыгай мутланымашке пульмонолог, физиолог, лабораторий пашаеҥ, клиникысе полшышо персонал, астме дене черле, шымлыше, суап пашам шуктышо фондын пашаеҥ-влакше ушнат. Нунын деке студент, туныктышо, профиль специальностян интерн-влак ушнат. Тыгай сомыл-влак пациент-влакын проблемыштым утларак шотыш налаш да мер калыкым, правительствым да медицине персоналым черле-влаклан астме шотышто сай полышым пуаш полшат.

Тиде кечын профиль эмлыше-влакым диплом да чап грамот дене суапландарат. Суапле паша шуктышо организаций-влак черлыеҥлан кӱлшӧ оксам погат, СМИ-лаште черын койышыж нерген, вияҥ кертмыже да эмлыме нерген программым ончыктат, эмлымаште шанчызе-влакын у йӧным почмышт нерген каласкалат.

Теме-влак

Астме дене кучедалме тӱнямбал кечылан пӧлеклалтше мероприятий-влак Астме дене кучедалме Глобальный инициативын ойырен палемдыме темыж негызеш чоҥалтыт. Утларакшым нуно кажне элыште медицине учреждений, мер организаций да волонтер-влакын полышыт дене эртаралтыт.

  • 2000–2002: «Астмын тӱнямбал кечыже» (англ. World Asthma Day)[4][5]
  • 2003–2004: «Астрамын глобал нелылыкше» (англ. Global Burden of Asthma)[6] ​
  • 2004–2006: «Астмын начарын шуктымо йодмашыже» (англ. The Unmet Needs of Asthma)[7]
  • 2007–2008: «Те астмыдам шке кучен кертыда» (англ. You Can Control Your Asthma|access-date=2024-04-26|deadlink=no)[8]
  • 2009: «Таза уш куштылгын шӱла» (англ.  A Healthy Mind Takes An Easy Breath)[9]
  • 2010–2012: «Те астмыдам шке кучен кертыда» (англ. You Can Control Your Asthma)[10] ​
  • 2013: «Астмым эскераш жап толын» (англ. It's Time to Control Asthma)[11]​
  • 2014–2016: «Те астмыдам шке кучен кертыдаа» (англ. You Can Control Your Asthma)[12]
  • 2017: «Астме: эн сай юж, эн сай шӱлыш» (англ. Asthma: Better Air, Better Breathing) ​
  • 2018: «Нигунам ондак огыл, нигунамат вараш омыл. Эре шӱлышым тӧрлымӧ йодышлан жап» (англ. Never too early, never too late. It's always the right time to address airways disease)[13] ​
  • 2019: «Астмылан СТОП» (англ. STOP for asthma)[14]
  • 2020: «Астме деч колаш сита» (англ. Enough Asthma Deaths)[15]
  • 2021: «Астме нерген шоям почмаш» (англ. Uncovering Asthma Misconceptions)[16]
  • 2022: «Астмым эмлыме экшыкым пытарымаш» (англ. Closing Gaps in Asthma Care)[17]​​
  • 2023: «Астме верч тыршена, йӧным кычалына» (англ. Tacking Steps, Caring on Asthma)
  • 2024: «Астмылан тунеммаш йӧным кумдаҥда» (англ. Asthma Education Empowers)[18]

Тыгак ончо

Палемдымаш

  1. ↑ Международный астма-день. Сетевое издание "РИА Новости" (3 ага 2022). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  2. ↑ 2 мая 2023 — Всемирный день борьбы с астмой. Государственное бюджетное учреждение здравоохранения города Москвы "Детская городская поликлиника №118 Департамента здравоохранения города Москвы". Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  3. ↑ Всемирный день борьбы с астмой. Государственное бюджетное учреждение здравоохранения города Москвы «Детская городская клиническая больница имени З.А. Башляевой (3 ага 2023). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  4. ↑ Official U.S. World Asthma Day Press Conference: (англ.). videocast.nih.gov. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  5. ↑ Workplace Report April 2002 (англ.). LRD Publications. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  6. ↑ Richard Beasley. The global burden of asthma: executive summary of the GINA Dissemination Committee Report (англ.). Wiley.com (6 вӱдшор 2004). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  7. ↑ WAD 2005: The Unmet Needs Of Asthma (англ.). Global Initiative for Asthma.
  8. ↑ World Asthma Day – 1 May 2007 Theme: You Can Control Your Asthma (англ.). Current Allergy & Clinical Immunology. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  9. ↑ World Asthma Day 2009 “A Healthy Mind Takes An Easy Breath (англ.). The New York State Senate (5 ага 2009). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  10. ↑ WAD 2010: You Can Control Your Asthma (англ.). Global Initiative for Asthma.
  11. ↑ World Asthma Day 2013: it's time to control asthma (англ.). BioMed Central. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  12. ↑ World Asthma Day, 2 May 2017 (англ.). APSR. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  13. ↑ World Asthma Day 2018: Significance And Theme (англ.). NDTV (30 вӱдшор 2018). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  14. ↑ World Asthma Day 2019 (англ.). American Thoracic Society. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  15. ↑ World Asthma Day 2020 (англ.). The Woolcock Institute of Medical Research (5 ага 2020). Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  16. ↑ Uncovering Asthma Misconceptions (англ.). Global Initiative for Asthma – GINA. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  17. ↑ World Asthma Day (WAD) (англ.). Global Initiative for Asthma – GINA. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.
  18. ↑ World Asthma Day (WAD) 2024 (англ.). Global Initiative for Asthma – GINA. Дата обращения: 26 вӱдшор 2024.

Литератур

"https://mhr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Астма_дене_кучедалме_тӱнямбал_кече&oldid=366672" гыч налме