Тӱнямбалысе пиал кече

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал

Тӱнямбалысе пиал кечеООН-ын тӱнямбалысе кечыже. Тӱня мучко 20 мартыште палемдалтеш[1]. Шарнымашан кечым ООН-ын Генерал Ассамблейже дене 2012 ий 28 июньышто тӧнежлыме, тыгай шонымашым авалтыме: планетыште кажне айдемын илышыже пиал верч тыршыме кумыл дене ойыраш лийдыме кылдалтын, тидым правительстве-влаклан ушештарыме семынак лектеш, нуно калык илышын сайлыкшым иктешлыме годым пиалан айдеме умылымашымат шотыш налышт, вет лач экономике пале-влак дене гына илышын чын сӱретшым тичмашын аклаш ок лий. Резолюцийым чылан — ООН-ысо 193 кугыжанышын ӱшанъеҥышт сайлан шотленыт[1].

Ты темлымашым ООН-ын Генерал Ассамблейышкыже 2011 ийыште индо-американ Джейм Илайен ончаш темлен, ондак тидын верч тудо шуко ий ты кампанийым вӱден. Тидлан тудо шошо кечын йӱд ден кечын иктӧр лийме жапым, айдемын тӱня мучко ик семын шижме пӱртӱс вийым, Йӱдвел полушарийыште шошын икымше кечыжым, чылажат уэмме да тӱҥ тӱҥалтышым налме кечым ойырен[2].

Тӱнямбалысе пиал кечым пайремлыме нерген A/RES/66/281 резолюцийым лукмо. Тушто возымо[3]:

…пӱтынь тӱнямбалне еҥ-влаклан пиал да перкелык кӱлешлыкым шотыш налын, айдеме илышын пайдалык нерген тӱҥ шонымашеш шуаралтмыжым шотыш налын, тидым кугыжаныш политикын задачышкыже шыҥдарыман, тыгодымак экономике кушмылан утларак авалтыше, чын да иктӧрлык негызлалтше тӱткышым ойырыман, тидын дене икшырымын вияҥаш, нужналыкым пытараш, чыла калыкым пиаланым да эсеным ышташ йӧн лектеш,

1. пунчалеш 20 мартым Тӱнямбал пиалын кечыжлан шотлен увертараш;
2. чыла кугыжаныш-влаклан — ООН кышкарыште улшо организаций, моло тӱнямбал да кундемысе тӧнеж-влаклан, тыгак граждан мер калыклан, тыглай еҥлан темла: Тӱнямбалсе пиал кечым сылнын пайремлаш да тунамак сотемдарыме, мер калыклан умылтарыме пашам шукташ; …

Тӱнямбал пиал кечын темыже

  • 2016 ий — «Планетыште пиалым мумо лӱмеш климат вашталтме ваштареш кучедалмаш»

Тыгак ончо

  • Пӱтынь калык пиал

Палемдымаш

  1. 1,0 1,1 ООН учредила Международный День счастья. Дата обращения: 20 ӱярня 2014. Архивировано 20 ӱярня 2013 года.
  2. Сайт Международного дня счастья. Дата обращения: 21 ӱярня 2018. Архивировано 13 вӱдшор 2018 года.
  3. Резолюция, принятая Генеральной Ассамблеей 28 июня 2012 года. Дата обращения: 14 сӱрем 2022. Архивировано 21 ӱярня 2017 года.