Технологий

XX-шо курымын пелыштыже айдеме тукым технологий вияҥдымаш дене кӱкшытыш шуын, тыге Мландын йырйужыш деч ӧрдыжкӧ лектын, да сандалыкым шымлаш тӱҥалын.

Технологий — паша ӱзгар да тудын дене пайдаланымаш нерген йыр улшо пӱртӱсым виктарен мошта, кузе тушто илаш тунемеш — тиде йодышым рашемда. Технологий мут машинам, hardware (кузе кусарыман?), ӱзгар-влакым. Но эше кумдан ойым ончыктен кертеш, радамлыкым, организоватлыме йӧным, але керек-могай техникым. Тиде мут чумыр налмаште кучылтын кертеш, але керек-могай лачшымакын сферым ончыктен кертеш, мутлан, медицине технологий але чонымаш технологий.

Айдеме тукым технологийым пайдаланаш тӱҥалын тунам, кунам пӱртусын ресурсыжым куштылго (тыглай) ӱзгарыш савырнаш тӱҥалын. Тулым виктарымашыже кертмешет у кочкышым пуен. савык машина, телефон да Интернет коммуникацийлан физический каватӱрым мӱндырко кумдаҥден, айдеме тукым тӱнямбалне чыла вере ваш-ваш мутланен кертеш. Туге гынат, технологий-влак тынысле гына кучылтын огыл; эртымгорно мучко айдеме саркуралым ыштыш, сӱмырымаш вийым талышнен, шугыньо гыч ядерный саркурал марте.

Технологий мерым да тудын окруженийым икмыняр йӧн дене тарватен. Шуко мерлан технологий ончыл экономикым пойдараш полшен (тудын коклаште тачысе тӱнямбал экономикым). Шуко технологийын процесс-влак шоныдымо кӱлешандымо лектышым луктыт, пӱртӱсын ресурсыжым пытарат, пӱртӱслан зияным ыштат. Тыгай кӱлешандымо лектыш лавыртымаш (pollution) маналтеш. Тӱрлӧ технологий мер могай поянлыкшым, кӱлешлыкшым акла алмаштеш. У технологий чӱчкыдын этик йодышым нӧлтала.