Нефть, газ да топливе йӧнозанлыкыште тыршыше пашаеҥ-влакын кечышт
| «Нефть, газ да топливе йӧнозанлыкыште тыршыше пашаеҥ-влакын кечышт» | |
|---|---|
| В. Филановскийын шочмо верже В. Филановскийын шочмо верже | |
| Тӱрлылык | Профессионал пайрем |
| Ышталтын | ВС СССР |
| Палемдат | Россий Федераций |
| Кече | 01. 10. 1980 |
| Пайремлымаш | ий еда, сентябрьын икымше рушарнянже |
| Йӱла | кучемын еҥже ден вуйлатыше-шамычын саламлымашышт |
«Нефть, газ да топливе йӧнозанлыкыште тыршыше пашаеҥ-влакын кечышт» — нефть ден газ йӧнозанлыкыште тыршыше-влакын пашаеҥ-влакын пайремышт, ий еда икымше рушарнян палемдалтеш.
Нефть да газ йӧнозанлык пашаеҥ-влакын кечышт СССР-ын Кӱшыл Совет Президиумын 1965 ий 28 августысо «Нефть ден газ йӧнозанлык пашаеҥже-влакын кечыштым ий еда эртарыме» нерген кӱштыкшӧ дене келшышын ий еда сентябрьысе икымше рушарнян палемдалтеш.
Профессионал пайремым палемдымаш СССР Кӱшыл Совет Президиумын 1980 ий 1 октябрьысе «Пайрем да шарныме кече-влак нерген» кӱштык дене пеҥгыдемдалтын.
Историй
Тиде профессионал пайремын историйже 1980 ий 1 октябрь гыч тӱҥалеш, кунам Совет Социалист Республик-влак Ушемын Кӱшыл Совет Президиумжо «Пайрем да шарныктыш кече нерген» 3018-Х №-ан Кӱштыкым луктын, тудыжо моло дене пырля СССР-ыште, «Нефть да газ йӧнозанлыкыште тыршыше пашаеҥ-влакын профессий пайремыштым» сентябрьысе икымше рушарнян палемдаш кӱштен. 1988 ий 1 ноябрьыште СССР-ын ВС СССР ВС Президиумжо 9724-XI №-ан «Пайрем да шарныме кече нерген СССР тӧртыкыш вашталтышым пуртымо нерген» эше ик кӱштыкым луктын, но пуртымо вашталтыш-влак тиде пайремым нигузеат тӱкен огытыл.
Тунам чыла Совет Социалист Республик-влак СССР-ын административ единицыже лийыныт, «Нефть ден газ йӧнозанлык пашаеҥже-влакын кечыштым» пырля палемденыт, но перестройко да Совет Союзын шаланымыж деч вара сӱрет вашталтын. Эрыкан улмыштым ужын, южо постсоветский республик тиде пайремым вес кечыш кусарен, южышт тудын лӱмжым вашталтеныт, южышт тудым пайремлымым йӧршеш чарненыт. Туге гынат КПСС правлений жапыште эн сай йӱлам арален кодаш тыршыше-влакат лийыныт. Тидлан кӧра, кызытсе жапыште, Нефть да газ йӧнозанлык пашаеҥ-влакын кечыштым сентябрьысе икымше рушарнян Россий Федераций дене пырля тыгак Армений, Казахстан, Белоруссий да Киргизий палемдалтыт.
Дмитрий Анатольевич Медведев, экономикын нине отрасльлаштыже тыршыше пашаеҥ-влакым профессий пайремышт дене саламлен, тыге каласыш:
«Таче кажне эллан энергий ресурсым икшырымын да ӱшанлын ситарен шогымаш поснак кӱлешан улеш. Мемнан цель — углеводород сырьём лукмо да перерабатыватлыме шотышто Россий лидер-влак коклаште лийшаш... Ӱшанем, тендан мут кучымыда, пашам палымыда да поян профессионал опытда ончыкыжат тӱнямбал рынкыште россий нефть да газ йӧнозанлыкын ончылвержым пеҥгыдемдаш йӧным ышта. Нефть да газ отрасль Ачамланде экономикын ик эн кугу да икшырымын кушшо секторжо улеш. Тудын пайдале пашаже шуко шотышто мемнан кугыжанышын илышыжым рашемден палемда[1]»
Тыгаяк саламлымашымПайремлан Арменийын, Белоруссийын да Киргизийын кӱшыл кучем еҥ-влак ий еда ыштат. Нине республикысе нефть, газ да топливе йӧнозанлыкыште шӱдӧ тӱжем дене еҥ тырша, эл-влакын экономикыштышт нунын верышт аклаш лийдыме.
Палемдымаш
- ↑ Медведев: Россия должна сохранить лидерство в области нефти и газа. Дата обращения: 22 ага 2010. Архивировано 9 шыжа 2008 года.