Йошкар Кидын кечыже
| Йошкар Кидын кечыже | |
|---|---|
| SEO_description | День Красной Руки — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
| Идалыкын кечыже | 12 пургыж |
| SEO_title | День Красной Руки — Рувики: Интернет-энциклопедия |
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |
Йошкар Кидын кечыже кажне ийын 12 февральыште сарыш да сарланыше вашшогымашке логалше йоча-салтак-влак нерген шарныме кече семын палемдалтеш. Тиде кече — ийготыш шудымо йоча-влакым сар пашаш ушымо ваштареш, сар вашшогымаште йочалык пагытыштым илыше икшыве-влаклан полышым пуаш ӱжеш.
Кушто йоча-влакым сарлан погат
Йоча-влакым салтак пашам шукташ кучылтыт, тыгак нине эласе сарланыше вашшогымаште улыт: Конго Демократ Республикыште, Руандыште, Угандыште, Суданыште, Кот-д'Ивуарыште, Мьянмыште, Филиппиныште, Колумбийыште да Палестиныште. Йоча-влакым тыгак банде тӱшкашке пуртат, тидлан кӧра нунын чотыштым шотлен лукташ ок лий. Тӱняште 17 деч утларак эл-влак йоча-влакым армийыш официаллын налыт. 2009 ийыште 250 000 наре йоча официальне салтак службышто лийын, тидын годым нунын кумшо ужашыже — ӱдыр икшыве.
Йошкар Кидын кечыже
Йошкар Кид кечым икымше гана 2009 ийыште палемдыме, тунам сарланыме вашшогымаште йочан праваже шотышто Конвенцийын факультатив протоколжо вийым налын (2009 ий 12 февраль). Тиде протоколым Ушнышо Калык-влакын Организацийыштын Тӱҥ Ассамблейже 2000 ий 2 майыште пеҥгыдемден, кызыт марте тышке 100 утла кугыжанышын кидпалыже уло. Икмыняр тӱнямбал организаций-влакат йоча-влакым салтак пашалан кучылтмо ваштареш шога. Тыгай организацийлан Ушымо Калык-влак Организацийын (ЮНИСЕФ) Йоча фондшо, «Тӱнямбал амнистий», «Terre des Hommes», Тӱнямбал Йошкар Ырес да Йошкар Пелтылзе шотлалтыт. Нине организаций-влакын пашашт нерген DDR документыште возымо.
Документ содержаний:
- Йоча-влакым погымаш.
- Тӧртыклык.
- Чевер Кид кампаний.
- Йоча-влакым погымын кышаже
- Палемдымаш.
Тыгай илыш сӱрет айдемын тӱнямбал праваж нерген умылымашлан, тӱнямбал гуманитар права ваштареш шогат. 1977 ийыште пеҥгыдемдыме, Женевысе конвенцийын I ден II ешартыш протоколлан келшышын, 15 ийыш шудымо йоча-влакым сарланыме вашшогымашке, тӱрлӧ тӱшкашке пурташ ок лий, сарыште кучедалаш нунылан чарыме. «2000 ийыште илышыш пуртымо «Сарланыше вашшогымаште йоча-влакын правашт, да тушто лийын кертмышт нерген Конвенцийын факультатив протоколжо» сарысе кугыжаныш-участник-влакым 18 ийыш шудымо йоча-влакым тушеч лукташ чыла йӧным кучылташ йодеш. Тиде права нормыш ешартыш семын, армийыште служымаш йоча вийым кучылтмын эн удажлан шотлалтеш (1999 ийыште илышлан налме Паша шотышто тӱнямбал организацийын Конвенцийже йоча-влакым сар вашшогымаште ӧкымеш але порысым шуктымо дене кылден йоча вийым кучылтмым эн осал пашалан шотла). Тиде Конвенцийын контекстыштыже «йоча» термин 18 ийым темыдыме чыла еҥлан кучылталтеш. Йошкар Кид 2002 ий гыч 12 февральыште мероприятий-влакым эртара. 2008 ийыште тӱнясе йоча ден ийготыш шудымо чукарай-влак шке кампаний пашаш ушненыт, Йошкар Кид сӱретым кагазеш, баннерлаш, шке увер лаштыклашкышт луктыныт, йоча-салтак-влакым сарыште кучылтмым чарнаш ӱжыныт. Гвиней ден Кот-д’Ивуарышто шӱдӧ дене мероприятий эртен, марш, увер программе-влак петицийым эртареныт, конгрессын, палатын полатше ончылан Йошкар Кид плакат-влакым вераҥдыме. 250 000 утла «йошкар кид» сӱрет 101 эллаште погынен, тидым 2009 ий 12 февральыште 5 шагат кастене Нью-Йоркыш ООН-ын Тӱҥ секретарьже Пан Ги Мунулан Колумбийысе, Кот-д’Ивуарасе ончычсо йоча-салтак да Германий гыч самырык чолгаеҥ-влак конденыт. Пан Ги Мун тыге каласен: тиде пеш чот чоныш логалын, ООН тыгай осалым вожге пытараш ямде. Тидын деч вара Сьерра-Леоне, Конго Демократ Республике, Либерий да и Кот-д’Ивуар эл-влак «шем спискыш» пурталтыныт.