Герц (шотлымаш)
Тиде мутын вес ыҥже-влак улыт. Герц (ыҥ-влак) ончал.
Герц (возымашыште: Гц, Hz) — угычтаралтше процесс-влакын (колебанийын, мутлан) чӱчкыдылыкыштым шотлымаш единице.
1 Гц тиде процессын 1 секундышто ыштен шукталтымжым ончыкта: 1 Гц = 1/с.
10 Гц — ик секундышто 10 гана тыгай процесс ышталтеш.
Эртымгорно
Генрих Герц пыштен. Пашажым аклен Калык-влак кокласе электротехник комиссий 1930-шо ийыште шанчыеҥын тукымлӱмжым шотлымаш радамыш пуртен.
Герц единицын шеледымашыже да шукемдымашыже
Кугурак але изирак кугытым стандарт почеш СИ префикс дене чоҥаш лиеш.
Кратный | Дольный | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
кугыт | лӱм | возалтмаш | кугыт | лӱм | возалтмаш | ||
101 Гц | декагерц | даГц | daHz | 10-1 Гц | децигерц | дГц | dHz |
102 Гц | гектогерц | гГц | hHz | 10−2 Гц | сантигерц | сГц | cHz |
103 Гц | килогерц | кГц | kHz | 10−3 Гц | миллигерц | мГц | mHz |
106 Гц | мегагерц | МГц | MHz | 10−6 Гц | микрогерц | мкГц | µHz |
109 Гц | гигагерц | ГГц | GHz | 10−9 Гц | наногерц | нГц | nHz |
1012 Гц | терагерц | ТГц | THz | 10−12 Гц | пикогерц | пГц | pHz |
1015 Гц | петагерц | ПГц | PHz | 10−15 Гц | фемтогерц | фГц | fHz |
1018 Гц | эксагерц | ЭГц | EHz | 10−18 Гц | аттогерц | аГц | aHz |
1021 Гц | зеттагерц | ЗГц | ZHz | 10−21 Гц | зептогерц з | зГц | zHz |
1024 Гц | йоттагерц | ИГц | YHz | 10−24 Гц | йоктогерц | иГц | yHz |
Тидым палаш оҥай
- Айдемын пылышыже 20 Гц гыч 20 кГц марте чӱчкыдылыкан йӱкым колын шукта.
- Лыпланыше айдемын шӱмжӧ 1 Гц чӱчкыдылык дене кыра. Мо оҥайже, Герц тукымлӱм (немычла Herz) марий йылмыш «шӱм» семын кусаралтеш.