Баск йылмын тӱнямбал кечыже

РУВИКИ — эрыкан энциклопедий гыч материал
Баск йылмын тӱнямбал кечыже
Eskuararen Eguna dokumentua Alea.eus aldizkariak argitaratua.jpg
Официал баск. Euskararen Nazioarteko Eguna
Вес семын Баск йылмын кечыже
Ышталтын 1949 ий
Палемдат Страна Басков, Наварра, Баск-влакын француз элышт
Кече 3 теле
Кылдалтын Шнуй Франциск Ксаверийым шарнымаш кече

Баск йылмын тӱнямбал кечыже (баск. Euskararen Nazioarteko Eguna, кӱчыкын ENE) — шарныктыше кече, баск йылмым аралаш да тудым калыкыште шараш шонымаш дене увертаралтын. 3 декабрьыште палемдалтеш. Баск йылмын кечыжым 1949 ийыште Баск шымлыше-влакын обществышт увертарен, но пайрем официал палым Баск эл правительствын да Эускальцайндийын полышыж дене 1995 ийыште[1] гына налын[2][3].

Пайремлан 1552 ий 3 декабрьыште колышо шнуй Франциск Ксаверийым шарныме кечым ойырен налме, манеш-манеш почеш тудо колымыж деч ончыч пытартыш ойым баскла каласен[4].

Ондак пайрем Eskuararen Eguna маналтанEskuararen Eguna[4]. Тыгак Euzkararen eguna и Euzkara Eguna лӱм кучылталтынEuzkararen eguna да Euzkara Eguna[4].

Баск йылмын кечыже Баск Элын автоном ушемыштыже, француз Баск-влакын Элыштышт, тыгак тӱнян ятыр олалаштыже, баск диаспор улмо верлаште (Барселон, Париж, Мехико, Вашингон да Буэнос-Айрес) палемдалтеш[4]. Ты кече баск йылмым тунемме университетлаштат пайремлат[1].

2017 ийыште EH Bildu партий деч депутат-влак автоном сообществын парламентшылан тӧртык проектым темленыт, тушто пайрем кечым Баск-влакын Эл кечыже ман лӱмдаш ойым ыштеныт, чын улмыштым тыге ӱшандареныт: «баск йылме калыкын икоян улмыжым ончыктышо тӱҥ тамгалан шотлалтеш». Темлымашым «Подемос» партий сайлан шотлен. Калык партий ден Баск социалист партий ты темлымаш ваштареш лийыныт, а Баскысе националист партийын еҥышт кокытеланеныт[5].